ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ: ΔΙΑΒΑΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ

Γιάννης Μακριδάκης Ήλιος με Δόντια
εκδόσεις Εστία

“Γιατί ο Κωσταντής είναι ομοφυλόφιλος. Δακτυλοδεικτούμενος από μικρός ως «γυναικωτός», μεγάλωσε στον εξαθλιωμένο μαχαλά μέσα στα τείχη του παλιού φρουρίου της πόλης και γνώρισε στοργή μόνον από τις πόρνες της γειτονιάς. Στα έντεκά του, ορφανός πια και από τους δύο γονείς, υιοθετήθηκε άτυπα από τον ιδιοκτήτη ενός μηχανουργείου, έγινε παραγιός του, εξελίχτηκε σε ικανότατο μηχανικό και ηλεκτρολόγο. Στο μεταξύ είχε γνωρίσει τον Αποστόλη, γκαρσόνι και δεινό παίκτη της τοπικής ποδοσφαιρικής ομάδας. Ο Αποστόλης τον αποπλάνησε, έγινε μόνιμος εραστής του και πολύ αργότερα, στη διάρκεια της Κατοχής, τον μύησε στην αντιστασιακή οργάνωση στην οποία συμμετείχε ο ίδιος. Με το χαμό του Αποστόλη ο Κωσταντής παραφρόνησε και, όταν κάποτε συνήλθε χάρη σε ιατρικές φροντίδες, διαπίστωσε ότι δεν μπορούσε να θυμηθεί πώς ξετυλίχτηκαν τα γεγονότα εκείνης της αποφράδας μέρας….Ο Μακριδάκης, αφορμώμενος από ένα πραγματικό περιστατικό (τον βομβαρδισμό του πλοίου Wiril από τους ΄Αγγλους) και παρενθέτοντας στην ιστορία που διηγείται μερικά υπαρκτά πρόσωπα που έδρασαν στη Χίο εκείνη την εποχή, θέλησε να αναπαραστήσει τη χιώτικη κοινωνία των πρώτων δεκαετιών του εικοστού αιώνα μέσα από τα μάτια ενός αποσυνάγωγου.”

[via] Ένα απόσπασμα του βιβλίου μπορείτε να διαβάσετε εδώ

Αλάν Κλοντ Ζούλτσερ Ένας Τέλειος Σερβιτόρος
εκδόσεις Μεταίχμιο, μετάφραση Γιώργου Δεπάστα

“Αυτό το βιβλίο, όχι πολύ μεγαλύτερο από νουβέλα, είναι μια ερωτική ιστορία γραμμένη με απλά λόγια. Μια μέρα του 1966 ο φαινομενικά λεπτολόγος και καταπιεσμένος Ερνέστ -ένας 52χρονος γάλλος σερβιτόρος που δουλεύει στο ίδιο ελβετικό ρεστοράν τα τελευταία 16 χρόνια- λαμβάνει ένα γράμμα από κάποιον που δεν έχει δώσει σημεία ζωής εδώ και 30 χρόνια και που πέρασε όλα αυτά τα χρόνια στις ΗΠΑ.

Το γράμμα είναι μια απεγνωσμένη έκκληση για βοήθεια από τον έρωτα της ζωής του: έναν άντρα ονόματι Γιάκομπ Μέγιερ που το 1935 ήρθε σε ηλικία 19 ετών ως εκπαιδευόμενος στο εστιατόριο όπου δούλευε ο Ερνέστ και με τον οποίο πέρασε ένα ειδυλλιακό καλοκαίρι πριν μια προδοσία τα τινάξει όλα στον αέρα την ίδια περίοδο που ο κόσμος γλίστραγε αργά αλλά σταθερά προς το Β’ παγκόσμιο πόλεμο. Το βιβλίο είναι ο κρίκος ανάμεσα στο παρόν και το παρελθόν αφού το μισό διαδραματίζεται το 1935 και το άλλο μισό το 1966 όταν ο Ερνέστ διαβάζει το γράμμα και περνά από διάφορα στάδια μέχρι να αποφασίσει τι θα κάνει γι’ αυτό.

Ο "Τέλειος Σερβιτόρος” φέρνει στο νου το “Θάνατο στη Βενετία” του Τόμας Μαν, τα “Απομεινάρια μιας μέρας” του Κάζουο Ισιγκούρο και τον “Αναγνώστη” του Μπέρναρντ Σλινκ…..Είναι δύσκολο να εξηγήσει κανείς για ποιο λόγο αυτό το βιβλίο στοιχειώνει τον αναγνώστη. Εν μέρει έχει να κάνει με την απλότητα και τη λιτότητα της γραφής που καθρεφτίζει την αυστηρότητα με την οποία ζει τη ζωή του o Ερνέστ. Εν μέρει γιατί μας υπενθυμίζει πόσο πρόσφατα άρχισαν να γίνονται ανεκτές νομικά και κοινωνικά οι ομοφυλοφιλικές σχέσεις. Κυρίως όμως γιατί περιγράφει πόσο ανελέητες είναι οι δυνάμεις του έρωτα και του πόθου και τη μακρά περιπλάνηση στην ερημιά του πόνου που ακολουθεί στο διάβα τους. Κάτι για το οποίο ο καθένας μας έχει τη δική του ιστορία να διηγηθεί.”

[via] Ένα απόσπασμα του βιβλίου μπορείτε να διαβάσετε εδώ

Έντμουντ Ουάιτ Hotel de Dream
εκδόσεις Πατάκη, μετάφραση Αχιλλέα Κυριακίδη

“Ο Στίβεν Κρέιν είναι ίσως η πιο μυστηριώδης και λιγότερη γνωστή από τις μεγάλες αμερικάνικες λογοτεχνικές φωνές του 19ου αιώνα. Μια από τις πιο γαργαλιστικές (και σίγουρα απόκρυφες) ιστορίες που κυκλοφορούν για τον φανατικά ετεροφυλόφιλο Κρέιν είναι ότι λίγο πριν το θάνατό του άρχισε -αλλά στη συνέχεια εγκατέλειψε και κατέστρεψε μετά από προτροπή ενός πουριτανού φίλου του- μια νουβέλα που είχε εμπνευστεί από τη γνωριμία του με ένα έφηβο αγόρι που έκανε πεζοδρόμιο στη Νέα Υόρκη. Στο “Hotel de Dream” ο Ουάιτ προσπαθεί να αναπαραστήσει όχι μόνο τη χαμένη νουβέλα αλλά και τις συνθήκες στις οποίες γράφτηκε. Μέσα από μικρά, κοφτά κεφάλαια το μυθιστόρημα ταξιδεύει τον αναγνώστη ανάμεσα σε τρεις διαπλεκόμενες ιστορίες: το γεμάτο αγωνία τελευταίο ταξίδι του Κρέιν από το Σάσεξ στη Βαυαρία όπου ελπίζει να θεραπευτεί από τη φυματίωση, τις αναμνήσεις από τη γνωριμία του με το αγόρι που έγινε η αρσενική του μούσα στον εκθαμβωτικό ομοφυλοφιλικό υπόκοσμο της Νέας Υόρκης του 1890 και τα αποσπάσματα από το ίδιο το χαμένο χειρόγραφο στο οποίο ο Ουάιτ δίνει τον τίτλο “Το Βαμμένο Αγόρι”

[via] Ένα απόσπασμα του βιβλίου μπορείτε να διαβάσετε εδώ

Σαρλ Μποντλέρ Άνθη του Κακού – Τα Απαγορευμένα Ποιήματα
εκδόσεις Μεταίχμιο, μετάφραση Ερρίκου Σόφρα

“Η Αφροδίτη και η Σαπφώ δεσπόζουν αναμφίβολα σε αυτά τα ερωτικά ποιήματα, που έχουν άλλωστε εμπνεύσει σειρά απεικονιστικών προσεγγίσεων - ξεκινώντας από τις περιώνυμες «φίλες» του Courbet, συντρόφου και θαυμαστή του ποιητή. Η «Λέσβος», το δεκαπεντάστροφο ποίημα που υμνεί νοσταλγικά το νησί των σαπφικών ερώτων, σημειώνει τον μυστικό ανταγωνισμό ανάμεσα στις δυο αισθησιακές θεές και δηλώνει ρητά τη βούληση του ποιητή να εξιχνιάσει το «σκοτεινό μυστήριο» των γυναικείων ειδυλλίων: «Εμένα η Λέσβος διάλεξε να ψάλω το τραγούδι,/ των ανθισμένων κοριτσιών να πω το μυστικό» (Στον Ισκιο των ανθισμένων κοριτσιών και ο Προυστ, χρόνια αργότερα, θα σταθμίσει την ένταση της γυναικείας ομοφυλοφιλίας). Με το διάλογο της Δελφίνης και της Ιππολύτης, πρωταγωνιστικές φιγούρες στις «Κολασμένες γυναίκες», στήνεται ένα μικρό σκηνικό δράμα εσωτερικού χώρου: οι δύο ερωμένες καταδικάζουν τη σκαιότητα των ανδρικών χαδιών και τονίζουν την προνομιακή (μολονότι καταραμένη) σχέση μεταξύ γυναικών. Ο πόθος, η λαγνεία, ο επιδεικτικός ερωτισμός, ακόμη και με μακάβριες ή σαδιστικές συνδηλώσεις, επιτείνουν το ηδονοθηρικό κλίμα και των υπολοίπων ποιημάτων, όχι απαραίτητα λεσβιακών.”

[via]

Άλι Σμιθ Κορίτσι Συναντά Αγόρι
εκδόσεις Τόπος, μετάφραση Μαίρης Σαρατσιώτη

“Δύο νεαρές αδελφές, η Μιτζ (Ιμογένη) και η Ανθεια Γκαν, εργάζονται σε μια μεγάλη εταιρεία, την Ρure. Η Μιτζ είναι στέλεχος δημιουργικού. Σε μια από τις συνεδριάσεις της εταιρείας, η Ανθεια συναντά την ακτιβίστρια Ιφι. Την ερωτεύεται κεραυνοβόλα. Μαζί θα κλιμακώσουν πράξεις ακτιβισμού. Θα έχουν μπλεξίματα με την αστυνομία. Η πολύ καθωσπρέπει Μιτζ μένει εμβρόντητη. Στον εσωτερικό μονόλογο που της αναλογεί, η συγγραφέας αποδίδει με εκρηκτική σύνταξη και λαχανιαστό ρυθμό, που αντικρύζεται με την αναπνοή της ηρωίδας στο τζόγκινγκ, το κουβάρι των σκέψεων της Μιτζ.

Η Μιτζ θα κατεβεί στην Αγγλία, καλεσμένη του αφεντικού. Μόλις εννοήσει τη δουλειά για την οποία την προορίζει ο Κιθ και ακούσει εμβρόντητη τα επιχειρήματά του πως «το νερό δεν είναι ανθρώπινο δικαίωμα. Το νερό είναι ανθρώπινη ανάγκη. Κι αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να το εμπορευόμαστε. Μπορούμε να πουλάμε μια ανάγκη. Αυτό είναι δικό μας ανθρώπινο δικαίωμα», εξανίσταται. Παίρνει τις αποφάσεις της. Επιστρέφει στη γενέτειρά της και συντάσσεται με την αδελφή της. Βρίσκει τον έρωτα στο πρόσωπο του Πολ. Η Αλι Σμιθ δίνει ένα πανηγυρικό φινάλε. Εορταστικό και ανεδαφικό, ένα κανονικό γαϊτανάκι χαράς. Παίζει με τα κλισέ του χαπι-εντ, για να τα υπονομεύσει αμέσως μετά, χωρίς όμως να διαλύσει το ευτυχές τέλος.”

[via]

Χέρτα Μίλερ O Άγγελος της Πείνας
εκδόσεις Καστανιώτη, μετάφραση Γιώτας Λαγουδάκου

“Ο άγγελος της πείνας» κυκλοφόρησε στη Γερμανία το 2009, λίγους μήνες προτού η Χέρτα Μύλερ τιμηθεί με το Νομπέλ Λογοτεχνίας. Θέμα του: η ζωή στα στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας. Αφηγητής: ένας 17χρονος ο οποίος εκτοπίζεται σε ένα σοβιετικό στρατόπεδο για πέντε χρόνια. Η συγγραφέας περιγράφει τον ζόφο και την πείνα με ανεξίτηλη γλώσσα.

Τον Ιανουάριο του 1945, ο σοβιετικός στρατηγός Βινογκράντοφ απαίτησε από την κυβέρνηση της Ρουμανίας, εν ονόματι του Στάλιν, όλους τους γερμανούς που ζούσαν στη Ρουμανία για την ανοικοδόμηση της Σοβιετικής Ενωσης. Γυναίκες και άντρες 17-45 ετών εκτοπίστηκαν σε σοβιετικά στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας. Η μητέρα της Χέρτα Μύλερ πέρασε πέντε χρόνια σε ένα τέτοιο στρατόπεδο…. Αφηγητής της ιστορίας είναι ο Λέοπολντ Άουμπεργκ, κάτοικος Χέρμανστατ, 17 χρονών, κρυπτο-ομοφυλόφιλος. Η φράση που ξεστομίζει η γιαγιά του, την ώρα που φεύγει «το ξέρω ότι θα ξανάρθεις» τον κρατά στη ζωή. Όταν επιστρέφει, είναι ένας τσακισμένος άνθρωπος. Άχρηστος για οποιαδήποτε αγάπη στον κόσμο. Ζωντανός- νεκρός.

Ο αφηγητής παίρνει μαζί του τέσσερα βιβλία: το Φάουστ, το Ζαρατούστρα, το Βάινχεμπερ και μια ποιητική συλλογή του 8ου αιώνα. Όλα θα τα ανταλλάξει με τρόφιμα. Μέσα από μια κλειστοφοβική αφήγηση και ανεξίτηλες εικόνες, η Μύλερ αποτυπώνει τη ζωή στο στρατόπεδο. Την πείνα που δεν γνωρίζει όριο: καταπίνει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, διαλύει τα πάντα. Την εξαθλίωση που δεν έχει πάτο.”

[via]

Έντνα Ο’ Μπράιεν Λόρδος Μπάιρον-Οι Έρωτές του
εκδόσεις Μεταίχμιο, μετάφραση Σοφίας Σκουλικάρη

“Με «ύψος ένα μέτρο και εβδομήντα τέσσερα εκατοστά, χωλό δεξί πόδι, καστανά μαλλιά, μόνιμη χλωμάδα, αλαβάστρινους κροτάφους, δόντια σαν μαργαριτάρια, γκρίζα μάτια στεφανωμένα με σκούρες βλεφαρίδες και μια γοητεία στην οποία δεν μπορούσε κανείς να αντισταθεί, ούτε άντρας ούτε γυναίκα», ο Μπάιρον επιχειρεί στο σύντομο βίο του να χορτάσει την αμφίφυλη σεξουαλική του βουλιμία. Σε μια εποχή που ο σοδομισμός οδηγεί στην αγχόνη, ο λόρδος έλκεται από τους νεαρούς «με τις τουρκικές διαστροφές»: από το συμφοιτητή του Τζον Έντλεστον και το Νικολό Ζιρό, μαθητευόμενο στη μονή των καπουτσίνων της Αθήνας (κατά το πρώτο του ταξίδι στην Ελλάδα) έως τον τελευταίο ανανταπόδοτο έρωτά του, το 15χρονο Λουκά στο Μεσολόγγι. Εκτενέστερος κι εντυπωσιακότερος ωστόσο είναι ο κατάλογος με τις ερωμένες του, κατά προτίμηση ανήλικες ή παντρεμένες…Σπέρνοντας ταυτόχρονα παιδιά, νόμιμα και νόθα, ο Μπάιρον δεν αργεί να αποκτήσει τη φήμη του πιο ακόλαστου Εγγλέζου: “Τον παρομοίαζαν με τον Ερρίκο τον Η΄, το Γεώργιο τον Γ΄, το Νέρωνα, τον Καλιγούλα και τον Επίκουρο."

[via] Ένα απόσπασμα του βιβλίου μπορείτε να διαβάσετε εδώ

Όλα τα παραπάνω αποτελούν προτάσεις και όχι συστάσεις, μια που δεν έχω διαβάσει τα περισσότερα από αυτά τα βιβλία (αν και σκοπεύω να διαβάσω κάποια από αυτά το επόμενο διάστημα). Τις πληροφορίες για αναγνώσματα που μπορεί να ενδιαφέρουν το γκέι και λεσβιακό αναγνωστικό κοινό μάζεψα από μπλογκ και τις σελίδες βιβλιοκριτικής του ελληνικού τύπου. Πρέπει να τονίσω ότι κανείς από τους παραπάνω εκδοτικούς οίκους δεν έχει έρθει σε οποιαδήποτε επαφή μαζί μου και ότι για οποιαδήποτε παράλειψη (την οποία μπορείτε να μου επισημάνετε στα σχόλια) αποκλειστικά υπεύθυνος είμαι εγώ. Για περισσότερες προτάσεις γκέι και λεσβιακής λογοτεχνίας μπορείτε να επισκεφτείτε και την ιστοσελίδα των εκδόσεων “Πολύχρωμος Πλανήτης”.