Τρίτη 22 Νοεμβρίου 2011

ΓΚΕΪ, ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΡΑΣΗ

“Από τότε που αποκάλυψα ότι είμαι γκέι, το 1988, πολλοί μου ζητούσαν και προσδοκούσαν από μένα να εκφράζομαι δημόσια σχετικά με τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων. Δεν δίστασα να το κάνω όποτε μου ζητήθηκε. Αντίθετα έβαλα στο περιθώριο άλλα θέματα για τα οποία νοιάζομαι πάρα πολύ, όπως ο πυρηνικός αφοπλισμός, η αθεϊα, η αντίθεσή μου στη θανατική ποινή και η μάχη κατά του Aids. Kι αυτό γιατί δεν θέλω να γίνομαι “μαϊντανός” και να εκφράζομαι επί παντός επιστητού. Πιστεύω ότι κάτι τέτοιο θα αποδυνάμωνε τις θέσεις μου σχετικά με το ζήτημα που με ενδιαφέρει πάνω από όλα: την κατάκτηση της νομικής και κοινωνικής ισότητας για τους ομοφυλόφιλους σε όλο τον πλανήτη.”

Ian-McKellen

Μια δήλωση του βραβευμένου άγγλου ηθοποιού Ίαν ΜακΚέλεν, πρωταγωνιστή ταινιών όπως το “Θεοί και Δαίμονες” και ο “Άρχοντας των Δαχτυλιδιών”. Δήλωση ενδεικτική μιας νοοτροπίας που οδήγησε αρκετούς πολιτικοποιημένους ομοφυλόφιλους σε χώρες όπως η Αγγλία και η Ισπανία, να προσηλωθούν απερίσπαστοι στο στόχο τους και τελικά να κερδίσουν τα δικαιώματά τους.

Στην Ελλάδα δεν μας λείπει ούτε η πολιτικοποίηση ούτε η διάθεση για κοινωνική δράση. Σε ατομικό επίπεδο όλοι γνωρίζουμε πάρα πολλές περιπτώσεις γκέι και λεσβιών που διαθέτουν το μεράκι και το χρόνο τους στα κοινά. Από τους εθελοντές του 2004 μέχρι τις ομάδες που ασχολούνται με τα θέματα των μεταναστών. Από τους “αγανακτισμένους” μέχρι τις κινήσεις για την πόλη και το περιβάλλον. Από τις δενδροφυτεύσεις και την ποδηλασία μέχρι την προστασία των αδέσποτων.

Όταν πρόκειται όμως για τη διεκδίκηση των δικών μας δικαιωμάτων σε πρώτο πλάνο, όλοι διακρίνουμε ένα “μάγκωμα”. Σίγουρα η αίσθηση ότι κάποιος είναι πολίτης Β’ κατηγορίας στην ίδια του τη χώρα δεν είναι ευχάριστη και πολλοί προτιμάμε αντί γι’ αυτό να ασχολούμαστε με όσα μας ενώνουν με τους άλλους και όχι με αυτά που μας χωρίζουν. Για τα δικά μας δικαιώματα κυριαρχεί μια αίσθηση μοιρολατρίας και κοινωνικού αυτοματισμού: θα γίνει κι αυτό όταν θα μας το επιβάλλουν απ’ έξω ή θα έρθει από μόνο του όταν έχουν λυθεί όλα τα άλλα.

Σίγουρα δεν βοηθάει όταν γνωρίζουμε πως τέτοιες δραστηριότητες δεν θα πρόσθεταν “πόντους” στο βιογραφικό μας, ούτε “like” στα κοινωνικά δίκτυα αλλά αντίθετα θα πρέπει με κάθε τρόπο να τις κρύψουμε από έναν πιθανό εργοδότη που θα θελήσει να μας τσεκάρει στο facebook. Ούτε βοηθάει και το παράδειγμα όσων σέρνουν δημόσια το άρμα του γκέι ακτιβισμού στην Ελλάδα που φαίνεται κι αυτοί να προωθούν τα γκέι δικαιώματα όχι κατά προτεραιότητα, αλλά ως μέρος ενός “πακέτου” με θέματα-“ταμπού” που ερεθίζουν τη μικροαστική κοινωνία. Ξεχνώντας ίσως ότι το ζήτημα είναι πως θα βγούμε επιτέλους από τη λίστα με τα “ταμπού”. Και ότι από αυτήν τη μικροαστική κοινωνία προερχόμαστε όλοι και σε αυτήν καλώς ή κακώς καλούμαστε να ζήσουμε.

Το θέμα είναι αν θα ζήσουμε σε αυτήν ως “προβοκάτορες” του καθωσπρεπισμού της (ένα ρόλο που η ίδια γνωρίζει άριστα να μετατρέπει σε διασκεδαστική γραφικότητα) ή ως πολίτες που διεκδικούν με πείσμα και προσήλωση το δίκιο τους. Είμαστε έτοιμοι να ρίξουμε το “ανάθεμα” σε όσους πολιτικούς είναι “στην ντουλάπα” και δεν προβάλλουν αρκετά τα δικαιώματά μας, βάζοντας άλλες προτεραιότητες. Την ίδια στιγμή που ως πολιτικά όντα όλοι μας, λίγο-πολύ, λειτουργούμε με παρόμοιο τρόπο...



14 σχόλια:

  1. Δυστυχώς το μάγκωμα έρχεται στα πιο σημαντικά...στα πιο ουσιαστικά...

    Καλή σου μέρα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Σωστό. Και αυτές οι πολλαπλών θεμάτων δραστηριότητες αδυνατίζουν την αποτελεσματικότητά των όποιων αγώνων τους.

    Δεν είναι όμως μόνον οι γκέι: έχουν γενικώς την τάση στην Ελλάδα τα δημόσια πρόσωπα να γίνονται μα­ïντανοί και να εκφράζονται περί παντός επιστητού.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ο καθένας μπορεί να βοηθήσει με τον τρόπο του. Είναι πολύ σημαντικό να προσπαθεί κανείς με απόλυτη ειλικρίνεια και σε ήπιους τόνους χωρίς κορώνες να περάσει το μήνυμά του, απλά αλλά σταθερά. Μόνο αν οι γύρω καταλάβουν το πως ακριβώς αισθανόμαστε, ίσως αρχίσουν σιγά σιγά ν' αλλάζουν στάση. Τελικά το βιβλίο που έγραψα και για το οποίο σου μίλησα στο παρελθόν, θα δημοσιευτεί στις επόμενες βδομάδες αν όλα πάνε καλά. Αυτός ακριβώς είναι ο κύριος κι αρχικός σκοπός του.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Δεν είναι μόνο το "μάγκωμα"...Δυστύχώς όπως σε όλα έτσι και σε αυτό οι Έλληνες δεν μπορούν να τα βρουν μεταξύ τους, ακόμα κι αν έχουν κοινό μέτωπο. Βγαίνουν τα ψώνια και τα κόμπλεξ του καθενός κι αντί να παλέψουν ενάντια σε ένα κοινό μέτωπο, τρώγονται οι αδελφές μεταξύ του.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. dimitris.be

    Βρήκες άκρη λοιπόν; Καλή επιτυχία εύχομαι :-)

    @ ben provis

    Δεν νομίζω ότι είναι μόνο "ψυχολογικό" το ζήτημα, δηλαδή θέμα "ψώνιου ή κόμπλεξ" όπως γράφεις. Υπάρχουν και τα οικονομικά συμφέροντα του καθενός, τα επαγγελματικά συμφέροντα και οι καριερισμοί, οι κομματικές εντάξεις που προσπαθούν να καπελώσουν τα διάφορα κοινωνικά κινήματα και πάρα πολλά άλλα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Τελικά, όπως σου έχουν ήδη προσάψει διάφοροι με το αζημίωτο κλακαδόροι και γνωστά και μη εξαιρετέα παπαγαλάκια, το πρόβλημα είναι ότι το μπλόγκ σου πάσχει από μονοθεματικότητα.
    Ενώ τα δικά τους...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Έχεις δίκιο.. έτσι κάνουμε, έτσι αντιδρούμε..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Κακά τα ψέμματα αλλά η όλη μαχητικότητα πρέπει να επιστρέφει και πίσω στο υποκείμενο με την έννοια του μαχητή.To Gay super hero είναι ακριβώς αυτό.Πως επιλέγει κανείς να κοιτάξει τον αυτό του ή να εκληφθεί από τους άλλους δεδομένου οτι μάχεται για ένα συγκεκριμένο θέμα.Αλλά το gay θέμα αναφορικά με τη μαχητικότητα ή τον ηρωική υπέρβαση κρύβει ένα παράδοξο. Οτι δηλαδή δεν μπορείς να σαι μαχητής και ταυτόχρονα να "στήνεις κώλο". Λυπάμαι που το λέω έτσι ωμά αλλά αυτό έχω εκλάβει από την Ελληνική κοινωνία.Και το λέω με πικρία αυτό.Η κοινή γνώμη ακόμα με αυτή τη mentallity το βλέπει και επιλέγει να εστιάσει σε αυτό που τη βολεύει. Είναι πολλοί λίγοι οι μαχητές που έχουν εσωτερικεύσει μια άλλη εικόνα πολεμιστή μέσα τους, και μπορούν να εμπνευστούν και να μείνουν εστιασμένοι στο στόχο ως μαχητές, ανεπηρέαστοι από το γεγονός ότι οι πολλοί μπορεί να γελάνε όσο αυτοί παλεύουν με το βαρύτερο ταμπού.Έχω αυτή την αίσθηση οτι μπορεί κανείς να αντέξει πολλά αλλά όχι ως ατιμασμένος.Και αυτή την θέση επιφυλάσσει, ακόμα και σήμερα νομίζω, το ελληνικό "κοινό" σε όποιον άνδρα επιλέξει να εκτεθεί ως gay. Ουσιαστικά πρέπει να δώσεις από το στέρημα σου μια μάχη αδιαφορώντας για το ότι οι πολλοί μόνο ως μαχητή δεν πρόκειται να σε εκλάβουν.
    Ίσως αυτό που θέλω να πω είναι οτι το concept του μαχητή είναι τόσο γερά συνυφασμένο με το concept της φαλλοκρατίας ( ειδικά στη χώρα μας)που τελικά αυτή η ιστορία γεννά ένα παράδοξο. Και τα παράδοξα δύσκολα εμπνέουν τους ανθρώπους( τους gay άνδρες εν προκειμένω)ώστε να κάνουν την υπέρβαση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. @ stereocage

    Nομίζω ότι λέμε το ίδιο πράγμα, εκεί που μιλάω για θέματα-"ταμπού". Και πως κάποιοι λειτουργούν σαν να μη θέλουν να ξεπεράσουμε ποτέ την έννοια του "ταμπού" γιατί από αυτήν εξαρτάται η ταμπέλα του "αιρετικού" και του "αντάρτη" την οποία πλασάρουν στην αγορά.

    Σίγουρα η μεγαλύτερη δύναμη που φιμώνει τα ομοφυλόφιλα άτομα είναι η δύναμη της γελοιοποίησης και του εξευτελισμού. Γι αυτό και όσοι νομίζουν ότι η ομοφοβία μπορεί να καταπολεμηθεί τσουβαλιάζοντάς τη δίπλα σε διάφορες άλλες μορφές ρατσισμού που λειτουργούν με εντελώς διαφορετικό τρόπο, ουσιαστικά αρνούνται να ασχοληθούν με το πρόβλημα.

    Όσο για τον ηρωισμό, στην περίπτωσή μας το να είναι κανείς ο εαυτός του χωρίς να περιμένει το χειροκρότημα και το θετικό feedback από τους άλλους είναι αρκετά ηρωικό από μόνο του.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Προτείνω να εστιάσουμε στην ίδια μικροκοινωνία των ΛΟΑΤ ατόμων στην Ελλάδα η οποία αρέσκεται στο να εξοβελίζει τα μέλη της στον χώρο του ιδιωτικού. Συζητήσεις με ΛΟΑΤ περιεχόμενο οι περισσότεροι νιώθουν άνετα να τις κάνουν στα γκέι μαγαζιά και τα σπίτια τους παρά στο καφέ της γειτονιάς τους ή τον δρόμο φοβούμενοι τις αντιδράσεις των γύρω τους. Ας μην πάμε μακριά όμως. Ο εξοστρακισμός της ΛΟΑΤ πραγματικότητας από τον δημόσιο χώρο υπάρχει και στο διαδίκτυο. Όταν πχ οι ίδιοι οι ομοφυλόφιλοι χρήστες διαγράφουν από το προφίλ τους στο facebook κάθε τι που μπορεί να παραπέμπει στον σεξουαλικό τους προσανατολισμό νιώθοντας άνετα να μιλήσουν για αυτόν σε ομάδες μυστικές και μη προσβάσιμες από τους ετεροφυλόφιλους φίλους τους βιώνουν από μόνοι τους μια αυτοεξορία. Ακόμα και στην επιλογή συντρόφου έχει καθιερωθεί το πρότυπο ενός/μιας συντρόφου που ζει μέσα στην ντουλάπα και ελάχιστοι έως κανένας δεν γνωρίζουν για την διαφορετικότητά του. Πόσοι οι ομοφυλόφιλοι χρήστες σε sites γκέι γνωριμιών στο διαδίκτυο που αφορίζουν αυτούς που τολμούν να μοιραστούν την διαφορετική τους ταυτότητα με την υπόλοιπη κοινωνία. Ποιο το μέλλον λοιπόν ενός γκέι ακτιβιστή στην ΛΟΑΤ κοινότητα όταν όχι μόνο έχει βγει έξω από την ντουλάπα αλλά παροτρύνει και τους υπόλοιπους να το κάνουν; Η ΛΟΑΤ κοινότητα είναι αυτή που πρώτη θα τον επικρίνει και θα τον πολεμήσει.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Όμως ακόμα και οι γκέι που δεν ανήκουν στην κατηγορία που λες, ακόμα κι αυτοί που είναι σχετικά out και πολιτικοποιημένοι, διακατέχονται από το άγχος να δείξουν ότι οι πολιτικές τους ευαισθησίες είναι "ισορροπημένες", ότι πάνω απ'όλα δεν ενδιαφέρονται για τα "μικρά" θέματα που τους καίνε προσωπικά, αλλά για τα "μεγάλα" ζητήματα της κοινωνίας, για τους κατατρεγμένους (που είναι πάντα κάποιοι άλλοι) κοκ. Έχει κανείς την αίσθηση ότι η αποδοχή των "συμπαθούντων" ετεροφυλόφιλων είναι εξαιρετικά τσιγκούνικη και τους προσφέρεται πάντα με πολύ αυστηρούς όρους.

    Όσο για το facebook, πέρα από τα προφανή -ότι δηλαδή περισσότερα like θα αποκτήσεις άμα δείξεις ότι ενδιαφέρεσαι για τα αδέσποτα παρά για τους γκέι- θεωρώ ότι σε μια κοινωνία όπως είναι η ελληνική αποτελεί μεγάλο πισωγύρισμα στην υπόθεση της ορατότητας. Από τη μία υπάρχει η κοινοποίηση των προσωπικών δεδομένων του χρήστη. Από την άλλη οι ομοφοβικοί χρήστες δημιουργούν ένα εξαιρετικά εχθρικό κλίμα θεωρώντας ότι έχουν το ελεύθερο να εκφράζονται με τη μεγαλύτερη χυδαιότητα - αφού το site τους ανέχεται. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι περισσότεροι γκέι κλείνονται και πάλι στο καβούκι τους και λειτουργούν με τον τρόπο που περιγράφεις. Δημιουργείται έτσι και πάλι η ψευδαίσθηση ενός δημόσιου χώρου όπου οι ομοφυλόφιλοι είναι απλά ανύπαρκτοι.

    Τουλάχιστον τον πρώτο καιρό του ίντερνετ η ανωνυμία των μπλογκ και των φόρουμ είχε σαν αποτέλεσμα οι γκέι να αρχίσουν δειλά-δειλά να εκφράζονται δημόσια, να μιλάνε ανοιχτά για τη σεξουαλικότητά τους και να μοιράζονται τα βιώματά τους απευθείας χωρίς διαμεσολαβητές. Σίγουρα δεν μπορούσε κανείς να αρνηθεί ότι "υπάρχουν"

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Κωστής Σπηλιώτης2:37 π.μ., Νοεμβρίου 24, 2011

    Διαβάζω στο ποστ σου ένα δίλημμα ανάμεσα σε lgbt ακτιβισμό και γενικότερη πολιτική δράση που κατά τη γνώμη μου νομιμοποιείται μόνο για πρακτικούς λόγους: να έχεις πολύ λίγο χρόνο για εθελοντική δράση και να μπορείς να κάνεις μόνο μία, να σε καλούν σε πολλά και να μη θες να γίνεις μαϊντανός όπως ο αγαπητός Ίαν κτλ. Αν βάλουμε όμως το πρακτικό στην άκρη, μπορούμε να σκεφτόμαστε γενικά, και να δράμε λιγότερο ή περισσότερο συγκεκριμένα, κυρίως για αυτά που μας καίνε περισσότερο τις ίδιες/ους (στο φεμινισμό έχει γίνει πολλή και ωραία κουβέντα πάνω σε αυτό ακριβώς το ζήτημα ήδη από το '70). Επίσης το δίπολο ανάμεσα στο να κάνεις την πάπια και να προκαλείς outly & proudly, είναι υπαρκτό, αλλά βλέπω και αρκετό κόσμο να κινείται στο μεσοδιάστημα, στο Facebook και σε άλλα κοινωνικά δίκτυα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Δυστυχώς στην κατηγορία που ανέφερα υπάγονται και οι σχετικά out και πολιτικοποιημένοι που ανέφερες εσύ. Γιατί για αυτούς το να αναφέρονται δημόσια στην διαφορετικότητά τους και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν (οι περισσότεροι βέβαια θα σου πουν πως δεν αντιμετωπίζουν κανένα πρόβλημα στην ελληνική κοινωνία εξαιτίας της ομοφυλοφιλίας τους) είναι taboo και politically incorrect.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Νομίζω ότι αυτό το δίλημμα είναι αποπροσανατολιστικό.

    Ας αφήσουμε λίγο τον κύριο Ίαν ΜακΚέλεν και τους λοιπούς αστέρες, εγχώριους και μη, και ας επικεντρωθούμε σε μας, ως μονάδες, ως απλούς πολίτες.

    Και γιατί λέω πολίτες; Γιατί διεκδικούμε δικαιώματα, άρα αναγνωρίζουμε ότι ανήκουμε σε ένα οργανωμένο σύνολο, μια συντεταγμένη κοινωνία, όπου ο καθένας έχει υποχρεώσεις και δικαιώματα. Έτσι, εφόσον έχουμε τις ίδιες υποχρεώσεις με τα άλλα μέλη αυτού του συνόλου, ζητάμε να έχουμε και τα ίδια δικαιώματα. Απαίτηση καθ' όλα λογική και άκρως πολιτική.

    Δεν μπορώ λοιπόν να καταλάβω πώς είναι δυνατόν να περιορίζουμε την ιδιότητα του πολίτη μόνο στα δικαιώματά μας. Δηλαδή, είναι δυνατόν να διεκδιμούμε σεβασμό και ίση μεταχείριση για την κοινότητα ΛΟΑΤ αλλά όχι για άλλες ομάδας, π.χ. μετανάστες, με το δικαιολογητικό ότι αυτό αποδυναμώνει τη διεκδίκησή μας; 'Η, για να το κάνω λίγι πιο προσωπικό, μπορώ εγώ να απαιτώ το σεβασμό και την προστασία από τη λεκτική παρενόχληση στο χώρο εργασίας αλλά να απέχω από τους αγώνες για εργασιακή δικαιοσύνη και σεβασμό των κατοχυρωμένων εργασιακών δικαιωμάτων;

    Η προσωπική μου άποψη είναι πως όχι. Είμαστε άνθρωποι, είμαστε ΛΟΑΤ, είμαστε πολίτες. Δεν μπορούμε να διαχωρίζουμε αυτές τις ιδιότητες. Η μόνη περίπτωση για να πετύχουμε πραγματικά -και όχι στα χαρτιά- αυτά που διεκδικούμε είναι η ενεργή μας συμμετοχή σε κάθε δράση που έχει ως στόχο την κοινωνική ισότητα και δικαιοσύνη.

    PR

    ΑπάντησηΔιαγραφή