ΕΝΑ ΘΕΜΑ-ΤΑΜΠΟΥ: Η ΒΙΑ ΣΤΙΣ ΓΚΕΪ ΣΧΕΣΕΙΣ

Η ενδο-οικογενειακή βία σε όλες της τις μορφές -ψυχολογική, σωματική και σεξουαλική- και οι συνέπειες που μπορεί να έχει στα θύματά της –κυρίως γυναίκες και παιδιά- είναι ένα ζήτημα που έχει απασχολήσει και συνεχίζει να απασχολεί την κοινή γνώμη, τις διωκτικές αρχές και τους νομοθέτες σε όλες τις χώρες του κόσμου. Στην Ελλάδα η σχετική νομοθεσία ψηφίστηκε το 2006 ενώ ειδικές τηλεφωνικές γραμμές και κέντρα φιλοξενίας και στήριξης προβλέπονται για τις γυναίκες που υφίστανται κακοποίηση από τους άντρες τους.

Την ίδια στιγμή όμως δεν υπάρχει απολύτως καμία πρόβλεψη για την ενδο-οικογενειακή βία που αναπτύσσεται σε σχέσεις ατόμων του ίδιου φύλου – οι οποίες σύμφωνα με το νομοθέτη δεν αποτελούν καν “οικογένεια”. Τα θύματα σε αυτές τις περιπτώσεις δεν έχουν πουθενά να στραφούν, ενώ στη βία και την κακοποίηση έρχονται να προστεθούν η κοινωνική απομόνωση και η αδιαφορία των αρχών και των σχετικών ανθρωπιστικών οργανώσεων.

Σύμφωνα με έρευνα που έγινε για το θέμα στις Ηνωμένες Πολιτείες, τα ποσοστά των γκέι και λεσβιών που υφίστανται κακοποίηση στη σχέση τους δεν διαφέρουν πολύ από τα αντίστοιχα των ετεροφυλόφιλων: υπολογίζεται ότι κάπου ανάμεσα στο ένα τέταρτο με ένα τρίτο των σχέσεων ομοφύλων σημαδεύεται από τέτοια περιστατικά. Επιπλέον ο τρόπος που εκδηλώνεται η κακοποίηση δεν διαφέρει και πολύ: συνήθως το άτομο που ασκεί βία έχει υποστεί και το ίδιο κακοποίηση σε τρυφερή ηλικία/ η σωματική βία συνήθως συνοδεύεται και από σεξουαλική/ η κακοποίηση εκτός από σωματική μπορεί να είναι και ψυχολογική και να δημιουργεί στο θύμα συναισθήματα απομόνωσης, ενοχών και τρόμου/ τέλος η ενδο-οικογενειακή βία είναι φαινόμενο που παρατηρείται σε όλες τις κοινωνικο-οικονομικές τάξεις.

Παρά τις ομοιότητες όμως, υπάρχουν και αρκετά στοιχεία που κάνουν τα περιστατικά βίας στις σχέσεις ομοφύλων να διαφέρουν σε σχέση με αυτές των ετερόφυλων. Ποια είναι τα κύρια σημεία όπου εντοπίζονται οι διαφορές;

• Ο δράστης πολλές φορές απειλεί ότι θα αποκαλύψει σε τρίτους τη σεξουαλική ταυτότητα του θύματος. Καθώς πολλοί ομοφυλόφιλοι δεν έχουν αποκαλύψει τη σεξουαλικότητά τους στο οικογενειακό και εργασιακό τους περιβάλλον και όσο ο νόμος δεν τους παρέχει επαρκή προστασία, είναι ευάλωτοι σε τέτοιες απειλές.
• Οι γκέι και οι λεσβίες που πέφτουν θύματα κακοποίησης καταγγέλλουν σπανιότερα τα περιστατικά στις διωκτικές αρχές. Ο κύριος φόβος τους είναι ότι με αυτό τον τρόπο θα αποκαλύψουν τη σεξουαλική τους ταυτότητα.
• Σε αντίθεση με τις ετεροφυλόφιλες γυναίκες, οι ομοφυλόφιλοι άντρες και γυναίκες που πέφτουν θύματα κακοποίησης συνήθως αμύνονται ανταποδίδοντας τη βία που δέχονται. Αυτό πολλές φορές κάνει τις διωκτικές αρχές να μην ξεχωρίζουν το θύμα από το δράστη ή ακόμα και να συλλαμβάνουν το θύμα επειδή υπερτερεί σε σωματική διάπλαση!
• Οι γκέι και οι λεσβίες φοβούνται ότι με μια τέτοια καταγγελία “εκθέτουν” την γκέι κοινότητα και δίνουν στον κοινωνικό περίγυρο την εντύπωση ότι οι ομοφυλοφιλικές σχέσεις είναι βίαιες και δυσλειτουργικές
• Σε περιπτώσεις που το ζευγάρι έχει παιδιά αλλά ο νόμος δεν παρέχει γονεϊκά δικαιώματα και στους δύο, ο δράστης μπορεί να απειλήσει το θύμα ότι δεν θα ξαναδεί τα παιδιά τους. Σε περίπτωση που το θύμα έχει παιδιά από άλλη σχέση, μπορεί να εκβιάζεται με αποκάλυψη της ομοφυλοφιλικής σχέσης που ίσως οδηγήσει σε απώλεια της κηδεμονίας τους.
• Καμία σχετική οργάνωση δεν παρέχει φιλοξενία και βοήθεια στα θύματα κακοποίησης σε ομοφυλοφιλικές σχέσεις – ειδικά αν είναι γκέι άντρες.

Είναι φανερό ότι το ζήτημα δεν πρόκειται να αντιμετωπιστεί κοινωνικά μέχρι να συμπεριληφθούν οι σχέσεις ζευγαριών του ίδιου φύλου στο οικογενειακό δίκαιο και τη νομοθεσία για την ενδο-οικογενειακή βία. Όπως επίσης αν δεν υπάρξει επιμόρφωση των διωκτικών αρχών και των οργανώσεων σε σχέση με τις ανάγκες των ομοφυλόφιλων πολιτών αλλά και την αντιμετώπιση των περιστατικών βίας από εραστές του ίδιου φύλου.

Σε προσωπικό επίπεδο, αν και δεν έχω βιώσει κάτι ανάλογο από πρώτο χέρι, γνωρίζω περιστατικά ξυλοδαρμών, εκβιασμών για outing σε συγγενικά πρόσωπα του θύματος από πρώην ή νυν σχέσεις, ακόμα και περίπτωση που ο δράστης αυτο-τραυματίστηκε προκειμένου να εκβιάσει το θύμα. Αν υπάρχει κάποια ή κάποιος που γνωρίζει ή έζησε κάτι αντίστοιχο και θέλει να το καταθέσει ανώνυμα στα σχόλια, πιστεύω πως τέτοιες προσωπικές μαρτυρίες θα ήταν πολύ χρήσιμες.