ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΓΑΜΟ ΑΤΟΜΩΝ ΤΟΥ ΙΔΙΟΥ ΦΥΛΟΥ

[Αναδημοσίευση από τον  ιστότοπο της εφημερίδας Athens Voice όπου μπορείτε να διαβάσετε και τα σχετικά σχόλια.]

Η κατάθεση του Μητροπολίτη Εμμανουήλ, επικεφαλής της Συνόδου Ορθοδόξων Επισκόπων της Γαλλίας, για το ζήτημα του πολιτικού γάμου ομοφύλων ενώπιον της γαλλικής Γερουσίας στις 12 Φεβρουαρίου (μετάφραση από εδώ)

«Σας ευχαριστούμε που μας δίνετε την ευκαιρία να καταθέσουμε την άποψή μας για το θέμα. Είμαι ταυτόχρονα επίσκοπος και ποιμένας. Θέλω να μιλήσω για τον γάμο όπως ορίζεται από την αυθεντική εκκλησιαστική παράδοση ή ακρίβεια και ταυτόχρονα να δώσω το στίγμα της ποιμαντικής προσέγγισης. Ως εκπρόσωπος της Εκκλησίας καλωσορίζω το διάλογο και είμαι πεπεισμένος ότι μέσω του διαλόγου μπορούμε να οικοδομήσουμε μια πιο ισχυρή κοινωνία που μπορεί να εγγυηθεί τις δημοκρατικές αρχές. Αυτές οι αρχές δεν χρειάζεται να έρχονται σε σύγκρουση μεταξύ τους. Φοβόμαστε, όμως, ότι οι τελευταίες νομοθετικές εξελίξεις ίσως καταστήσουν πιο εύθραυστα τα θεμέλια της δημοκρατίας.

Η προσέγγισή μας απέναντι στην ετερότητα και την ομοφυλοφιλία θα πρέπει να διαπνέεται από ένα σύγχρονο πνεύμα. Όμως η κυβέρνηση, στο όνομα της αρχής της ισότητας, θέλει να βάλει τους πάντες στο ίδιο κοινωνικό και νομοθετικό καλούπι. Αυτό το νομοσχέδιο προκαλεί σύγχυση, χάσματα και διαιρέσεις. Τροποποιεί σε βάθος τις παραδοσιακές νόρμες της οικογένειας, της ανατροφής των παιδιών και της ταυτότητας. Κατανοούμε τους φόβους των πολυάριθμων γάλλων που διαδηλώνουν την αντίθεσή τους στο νομοσχέδιο. Οι προθέσεις του νομοθέτη είναι αξιέπαινες, όμως οι κοινωνικές επιπτώσεις υπερβαίνουν το αίτημα ορισμένων υπέρ του γάμου ατόμων του ίδιου φύλου.

Η συζήτηση για το γάμο δεν θα πρέπει να αποτελεί προνόμιο των θρησκειών. Παρόλα αυτά θέλουμε να διατρανώσουμε το δικό μας ορισμό του γάμου που δεν απορρέει αποκλειστικά από τη δική μας πίστη, αλλά παραπέμπει στα δεδομένα της φύσης: η ζωή μεταδίδεται από την ένωση ενός άνδρα και μιας γυναίκας και κανένας νόμος δεν μπορεί να το αλλάξει αυτό. Η αναπαραγωγή βρίσκει την ηθική, πνευματική και νομική αιτιολόγησή της μόνο εντός του θεσμού του γάμου. Στη δική μας εκκλησιαστική παράδοση το ιερό μυστήριο του γάμου δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην τεκνοποίηση.

Θεωρούμε απαραίτητο να διατηρηθεί η σύνδεση ανάμεσα στο γαμήλιο δεσμό του ζευγαριού και την τεκνοποίηση. Η ισότητα των δικαιωμάτων δεν επιβάλλει την άρνηση της σεξουαλικής διαφορετικότητας. Τα ζευγάρια του ίδιου φύλου έχουν τις ιδιαιτερότητές τους σε σχέση με τα ζευγάρια διαφορετικού φύλου και είμαστε υποχρεωμένοι να τα προσεγγίζουμε διαφορετικά χωρίς αυτό να αποτελεί διάκριση. Αναγνωρίζουμε τη διαφορά και επιδιώκουμε μέσα από την καρδιά μας να καλλιεργήσουμε μια προσέγγιση αγάπης και κατανόησης, λαμβάνοντας υπόψη την εξέλιξη της κοινωνίας. Είναι αυτό που στην εκκλησιαστική παράδοση αποκαλούμε ποιμαντική.

Ανησυχούμε για τις συνέπειες αυτού του μέτρου και ιδιαίτερα στη σύγχυση που μπορεί να προκαλέσει η εφαρμογή του στην έννοια του φύλου. Η μελέτη της πραγματικότητας δεν μπορεί να έχει σαν σημείο εκκίνησης την παρατήρηση της κοινωνίας, αλλά τη φύση και τη βιολογία. Απορρίπτουμε τη θεωρία που προσπαθεί να αποσυνδέσει τη βιολογική από την κοινωνική διάσταση του φύλου.

Η ισότητα όλων απέναντι στον γάμο δεν θα πρέπει να μετατραπεί σε αφηρημένη έννοια. Η ισότητα μπορεί να λάβει διαφορετικές μορφές, μπορούμε να προβούμε σε διαφορετικού τύπου διακανονισμούς χωρίς να είναι απαραίτητη η εκτροπή της φυσικής έννοιας του γάμου. Η κοινωνία βρίσκεται σε συνεχή μετάλλαξη, υπάρχουν όμως ήδη θεσμοί, όπως το σύμφωνο συμβίωσης, που δίνουν τη δυνατότητα στα ζευγάρια του ίδιου φύλου να οργανώσουν την κοινή ζωή τους. To αίτημα του γάμου δεν έχει να κάνει με την αναγνώριση των ομόφυλων ζευγαριών, αλλά με την πρόσβασή τους στη γονεϊκότητα.

Παρόλα αυτά δεν αποτελεί διάκριση, ούτε είναι πρόθεσή μας να γίνουμε δυσάρεστοι παρατηρώντας ότι δύο άνδρες ή δύο γυναίκες δεν μπορούν να τεκνοποιήσουν. Πρόκειται για κανόνα της φύσης: για να υπάρξει ένα παιδί, απαιτείται ένας άνδρας και μια γυναίκα. Πρόκειται για βιολογικό υπόδειγμα. Βεβαίως υπάρχουν και οι περιπτώσεις υιοθεσίας ή υποβοηθούμενης αναπαραγωγής στα ετερόφυλα ζευγάρια, μόνο όμως στις περιπτώσεις εκείνες όπου η φύση δεν μπορεί να επιτελέσει το έργο της. Σκοπός δεν είναι να ανατραπεί η φύση, αλλά να διορθωθεί η ατέλεια ενός δημιουργήματος στην υλική του διάσταση. Ζητούμε η εξέταση αυτών των θεμάτων να επιστρέψει στο πλαίσιο της συζήτησης περί ιατρικής δεοντολογίας που είναι και η μόνη αρμόδια.

Τα ζευγάρια ίδιου φύλου που επιθυμούν παιδιά θα πρέπει να βρουν και τον τρόπο για να τα αποκτήσουν. Και θα πρέπει να γνωρίζουμε σε ποιο σημείο θα θέσουμε τα όρια. Οι σχέσεις γονέων και παιδιών γνωρίζουν μια μετάλλαξη που μπορεί να παραποιήσει τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά του παιδιού. Ανησυχούμε για το ζήτημα της παρένθετης μητρότητας και τη λογική της εμπορικής συναλλαγής που συνδέεται με αυτό.

Ας αφήσουμε στους ψυχιάτρους την ευθύνη να μελετήσουν τι επίπτωση μπορεί να έχουν αυτά τα σχήματα στην οικοδόμηση της ταυτότητας του παιδιού. Από τη μεριά μας θεωρούμε ότι το ψεύδος σχετικά με τις καταβολές ενός παιδιού αποτελεί έγκλημα που το αποκόπτει από την προσωπική του ιστορία.

Οι κοινωνικές συνέπειες (διαταραχή της οικογένειας και του παιδιού, νοητική σύγχυση), οι πολιτισμικές συνέπειες (επανάσταση στο λεξιλόγιο, κρίση νοήματος, κρίση αρχετύπων), αλλά και οι διοικητικές, μοιάζουν να μη λαμβάνονται υπόψιν.

Η βιβλική αναφορά αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο του πολιτισμού μας. Η θέσπιση του γάμου για τα ζευγάρια ίδιου φύλου βάζει στο περιθώριο οποιαδήποτε αναφορά στη βιβλική εικόνα του ζεύγους ενός άνδρα και μιας γυναίκας, που διαιωνίζουν το ανθρώπινο γένος μέσω της τεκνοποίησης.

Η ύπαρξη διαφορετικών θρησκευτικών και φιλοσοφικών κοινοτήτων αποτελεί αντικειμενική πραγματικότητα στη χώρα μας, και χαίρομαι που η Γερουσία το αναγνωρίζει και θέλησε να μας ακούσει σήμερα. Περιμένουμε όμως πολύ περισσότερα από τους νομοθέτες. Όλες οι θρησκευτικές κοινότητες υπογραμμίζουν ομόφωνα τους κινδύνους μιας τέτοιας μεταρρύθμισης και εκφράζουν την αντίθεσή τους. Το αίσθημα ευθύνης απέναντι στην πίστη μας, αλλά και απέναντι στους συμπολίτες μας, μας αναγκάζει να κάνουμε κάποιες προτάσεις.

Ζητάμε να αποσυρθεί ή τουλάχιστον να αναβληθεί η εξέταση αυτού του νομοσχεδίου, προκειμένου να ανοίξει σε κλίμα γαλήνης μια μεγάλη εθνική συζήτηση για να εξεταστούν οι λύσεις σε όλα τα νομικά ζητήματα. Φοβόμαστε ότι η ψήφιση αυτού του νόμου χωρίς πραγματική συζήτηση θα δημιουργήσει ένα ακόμα ταμπού στη γαλλική κοινωνία. Ζητάμε να προκηρυχθεί δημοψήφισμα και να εξεταστούν όλες οι συνέπειες αυτού του νόμου, όπως και οι συνέπειες της επέκτασης της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής στα ζευγάρια ίδιου φύλου»."

 

Αν κρίνει κανείς από τις φράσεις που έχω υπογραμμίσει, η θέση των ορθοδόξων κατά του (πολιτικού) γάμου και υπέρ ενός υποδεέστερου συμφώνου συμβίωσης για τους ομοφυλόφιλους δεν διαφέρει ιδιαίτερα από τις θέσεις που έχουν εκφράσει τον τελευταίο καιρό στην Ελλάδα πολιτικές δυνάμεις, αλλά και διαμορφωτές της κοινής γνώμης, που κατά τα άλλα διακρίνονται για τα αντι-εκκλησιαστικά τους φρονήματα και παρουσιάζουν συστηματικά τον εαυτό τους ως υπερμάχους του ...κοσμικού κράτους. Αναρωτιέται κανείς σε ποιο σημείο διαφωνούν με την Εκκλησία, τελικά...

Παρατηρούμε επίσης ότι ο εκπρόσωπος της Ορθοδοξίας προβάλλει ελάχιστα επιχειρήματα θρησκευτικού ή μεταφυσικού χαρακτήρα ενώ ταυτόχρονα υποκλίνεται μπροστά στους «κανόνες της φύσης» και την επιστήμη (βιολογία, ιατρική κτλ). Η χρήση φορτισμένων λέξεων όπως «μετάλλαξη», «παραποίηση» και «εκτροπή» υπογραμμίζει τον κινδυνολογικό χαρακτήρα της παρέμβασης. Μέσω της στήριξης των εκδηλώσεων διαμαρτυρίας και της έκκλησης για δημοψήφισμα, ο ποιμένας αρνείται να σταθεί στο πλευρό των αδύναμων και παραβλέπει τις συνέπειες που έχει η πολιτική έντασης και διχασμού στους άμεσα ενδιαφερόμενους.

Θα κλείσουμε συνοψίζοντας τις θέσεις που κατέθεσαν οι εκπρόσωποι των υπόλοιπων δογμάτων:

Ο Αρχιεπίσκοπος Παρισίων και Καρδινάλιος της Καθολικής Εκκλησίας Αντρέ Βαν-Τρουά δηλώνει αντίθετος στο γάμο ομοφύλων, καθώς «ο γάμος έχει μια κοινωνική χρησιμότητα: ευνοεί τη συζυγική και οικογενειακή σταθερότητα που ωφελεί τον καθένα ξεχωριστά και την κοινωνία στο σύνολό της». Για κάποιον περίεργο λόγο δεν συνειδητοποιεί ότι αυτό είναι το καλύτερο επιχείρημα υπέρ του γάμου για όλους...

Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Προτεσταντών της Γαλλίας Κλοντ Μπατί θεωρεί ότι το αίτημα για το γάμο ατόμων του ίδιου φύλου αποτελεί συνέπεια της παρακμής του θεσμού καθώς «ο παραδοσιακός γάμος που απαιτούσε πάνω από όλα πίστη και αφοσίωση υποβαθμίστηκε προς όφελος μιας συζυγικής σχέσης στηριγμένης στον έρωτα, αλλά εφήμερης». Πίσω ολοταχώς, λοιπόν, στο προξενιό και το ματωμένο σεντόνι...

Ο Μέγας Ραββίνος της Γαλλίας Ζιλ Μπερνχαΐμ καλεί τους εβραίους να μη συμμετέχουν στις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας και δηλώνει: «Ακόμα κι αν είμαι κάθετα αντίθετος σε αυτό το γάμο, δεν ξεχνώ ότι αποτελεί μαρτυρία της αγάπης ενός ανθρώπου για έναν άλλο. Αν αυτή η μαρτυρία της αγάπης μάς οδηγεί στο μίσος τότε για ποια αγάπη μιλάμε, είτε δηλώνουμε υπέρ είτε κατά αυτού του νόμου;»

Ο πρόεδρος του Μουσουλμανικού Συμβουλίου της Γαλλίας Μοχάμεντ Μουσάουι μας θυμίζει ότι «σύμφωνα με τη μουσουλμανική θρησκεία ο γάμος στηρίζεται στην αμοιβαία συναίνεση ανάμεσα σε έναν άνδρα και μια γυναίκα με σκοπό τη δημιουργία ενός σταθερού οικογενειακού περιβάλλοντος». Παραλείπει να αναφέρει πόσο ανεκτή είναι η πολυγαμία των ανδρών σε πολλές μουσουλμανικές κοινωνίες...

Τέλος, η πρόεδρος της Ένωσης Βουδιστών Γαλλίας Μαρί-Στέλα Μπουσμάρ θυμίζει ότι για τους βουδιστές «ο γάμος δεν αποτελεί ιερό μυστήριο αλλά ένα κοινωνικό συμβόλαιο ανάμεσα σε δύο άτομα, δύο οικογένειες ή δύο έθνη». Στο βουδισμό δεν υπάρχει απόλυτη αλήθεια και ο καθένας πρέπει να βρει το δικό του δρόμο. Στις ασιατικές κοινωνίες η ανατροφή των παιδιών δεν αφορά μόνο το ζευγάρι αλλά ολόκληρη την κοινότητα, ενώ υπάρχουν διαφορετικά ήθη και έθιμα ως προς την πολυγαμία, ακόμα και το γάμο μεταξύ συγγενών...

ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΕΠΕΙΓΟΝΤΩΣ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ

[Αναδημοσίευση από τον ιστότοπο της εφημερίδας Athens Voice όπου μπορείτε να διαβάσετε και τα σχετικά σχόλια.]

Δύο γκέι στέκια, ένα στη Λίλλη και ένα στο Μπορντό, δέχονται επιθέσεις από ομάδες εξτρεμιστών μέσα σε μία εβδομάδα. Γκέι ζευγάρι δέχεται επίθεση στο κέντρο του Παρισιού και καταλήγει στο νοσοκομείο. Βανδαλισμοί σε γραφεία του σοσιαλιστικού κόμματος καθώς και σε γραφεία ΛΟΑΔ οργανώσεων σε όλη τη χώρα. Βουλευτές της πλειοψηφίας που δέχονται μηνύματα με απειλές κατά της ζωής τους και άλλοι που παρενοχλούνται έξω από το σπίτι τους από οργανωμένες ομάδες διαφωνούντων. Αυτοκόλλητα εναντίον του γάμου για όλους που εμφανίζονται ακόμα και σε εμβληματικά γκέι στέκια στο Marais. Δημοσιογράφοι που δέχονται επιθέσεις από διαδηλωτές εναντίον του γάμου. Διαμαρτυρόμενοι που δημιουργούν επεισόδια με την αστυνομία και μεταφέρονται σηκωτοί όταν επιχειρούν να κατασκηνώσουν (!) έξω από την Εθνοσυνέλευση. Βουλευτές της αντιπολίτευσης που κατηγορούν την κυβέρνηση ότι σκοπεύει να «δολοφονήσει» τα παιδιά της χώρας και πιάνονται στα χέρια με τους αντιπάλους τους. Και η ηγερία του κινήματος ενάντια στον γάμο που απειλεί με εμφύλιο πόλεμο σε περίπτωση που ψηφιστεί το νομοσχέδιο και δηλώνει ότι «θα χυθεί αίμα»...

Μια ατμόσφαιρα τέτοιας έντασης και πόλωσης που ο ίδιος ο πρόεδρος Ολάντ καταδίκασε με διάγγελμά του την έξαρση της ομοφοβικής βίας, τις φθορές ξένης περιουσίας και την εκστρατεία τρομοκράτησης των βουλευτών. Θα έλεγε κανείς ότι δεν μιλάμε πια για τη χώρα που γέννησε τον Διαφωτισμό και τη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη αλλά για κάποιο μετα-κομμουνιστικό καθεστώς της ανατολικής Ευρώπης. Η ΛΟΑΔ κοινότητα της Γαλλίας δεν αισθάνεται απλώς τραυματισμένη από την τροπή που έχουν πάρει οι εξελίξεις τους τελευταίους έξι μήνες· το κυρίαρχο συναίσθημα είναι αυτό του φόβου και της αηδίας. Αδημονώντας για την τελική ψήφιση του νομοσχεδίου για τον γάμο, ελπίζουν ότι θα δοθεί επιτέλους η χαριστική βολή (;) στις κινητοποιήσεις εκείνων που διαδηλώνουν για να μην γίνουν κάποιοι άλλοι ισότιμοι πολίτες στην ίδια τους τη χώρα...

Παρατηρητές εντός και εκτός της Γαλλίας που μέχρι τώρα θεωρούσαν δεδομένο τον φιλελευθερισμό με τον οποίο αντιμετώπιζαν οι γάλλοι τα ζητήματα του ερωτισμού και της προσωπικής ζωής των ανθρώπων, πασχίζουν να δώσουν κάποια ερμηνεία στις ολοένα και εντεινόμενες ακρότητες του κινήματος ενάντια στον γάμο ομοφύλων. Παρακάτω θα επιχειρήσουμε να συνοψίσουμε ορισμένες από αυτές.

Η ριζοσπαστικοποίηση της δεξιάς παγκοσμίως

Το κίνημα του τσαγιού στις ΗΠΑ, στο κόμμα της Ελευθερίας στην Ολλανδία, το κόμμα της Ανεξαρτησίας στη Μεγάλη Βρετανία: Σε όλες τις μεγάλες χώρες της Δύσης οι δυνάμεις της δεξιάς γίνονται πιο ριζοσπαστικές, αλλά σε κάθε χώρα το κρίσιμο ζήτημα που συσπειρώνει όσους δεν εκφράζονται από τα παραδοσιακά συντηρητικά κόμματα είναι διαφορετικό ανάλογα με την επικαιρότητα και τις πολιτικές ισορροπίες. Αν στη Γαλλία ο γάμος ομοφύλων μετατράπηκε (προς γενική έκπληξη των πάντων) σε κορυφαίο ζήτημα αυτή τη στιγμή, στην Αμερική «καυτή πατάτα» είναι ο ρόλος και οι κοινωνικές δαπάνες της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Στην Ολλανδία είναι η μετανάστευση από τις ισλαμικές χώρες και στην Αγγλία η πάση θυσία έξοδος από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι γάλλοι πολέμιοι του γάμου έχουν λάβει βοήθεια σε θέματα μάρκετινγκ και μέσων κοινωνικής δικτύωσης από αντίστοιχες οργανώσεις των ΗΠΑ...

Η ψήφιση του συμφώνου συμβίωσης το 1999

Η προοδευτική κοινή γνώμη θεώρησε ότι έκανε το χρέος της όταν ψήφισε πριν από 14 χρόνια ένα σύμφωνο συμβίωσης και για τα ζευγάρια ίδιου φύλου. Πόσο μάλλον που εκείνη την εποχή μόνο κάποιες σκανδιναβικές χώρες είχαν θεσμοθετήσει κάτι ανάλογο. Αν και οι αντιδράσεις ήταν ανάλογες και τότε (μάλιστα η ψήφιση αναβλήθηκε για ένα χρόνο καθώς κάποιοι βουλευτές της πλειοψηφίας «λάκισαν» και έκαναν κοπάνα στην κρίσιμη ψηφοφορία) το σύμφωνο συμβίωσης και η αδιάκοπη αλληλουχία συντηρητικών κυβερνήσεων από το 2002 και μετά είχε σαν αποτέλεσμα να παγώσει οποιαδήποτε συζήτηση περί γάμου. Σαν αποτέλεσμα η Γαλλία σήμερα ζει καθυστερημένα (και συσσωρευμένα) τη δική της εκδοχή του «πολέμου των οικογενειακών αξιών» που όπως φαίνεται δεν αποτελεί προνόμιο των πουριτανών αγγλοσαξόνων...

Οι εσωτερικές έριδες της γαλλικής δεξιάς

Η συντριβή του Νικολά Σαρκοζί στις περσινές εκλογές άνοιξε τους ασκούς του Αιόλου στην κοινοβουλευτική δεξιά καθώς κανείς από τους δύο επίδοξους διαδόχους του δεν κατάφερε να επιβληθεί στις εσωκομματικές εκλογές που ακολούθησαν. Προκειμένου να υπερβεί τις εσωτερικές της έριδες και να συσπειρώσει τη λαϊκή βάση η οποία «φλερτάρει» με το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν, η αντιπολίτευση μετέτρεψε το νομοσχέδιο για τον γάμο σε «δημοψήφισμα» κατά του προέδρου Ολάντ. Ο γάμος προσφερόταν σε σχέση με άλλα ζητήματα για έναν λόγο: Μόνο η Καθολική Εκκλησία έχει την οικονομική και οργανωτική δυνατότητα να κινητοποιήσει μεγάλα στρώματα της δεξιάς κοινής γνώμης. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Μαρίν Λεπέν αρνήθηκε να έχει κάποια σχέση με τις κινητοποιήσεις καθώς θεωρεί ότι αποτελούν παρελκυστική τακτική των δεξιών αντιπάλων της για να της υποκλέψουν ψήφους. Ο πατέρας της πήγε ένα βήμα παραπέρα συγκρίνοντας τις ομοφοβικές διαδηλώσεις που οργανώνει η κεντροδεξιά με τα πογκρόμ των εβραίων που υποκινούσε το τσαρικό καθεστώς στη Ρωσία για να καλύψει τη δική του ανικανότητα...

Η οικονομική κρίση και η αδυναμία της σοσιαλιστικής κυβέρνησης

Η αδυναμία των σοσιαλιστών να αρθρώσουν οτιδήποτε πέρα από ρητορικές αντιρρήσεις στην πολιτική λιτότητας, τα εργοστάσια που κλείνουν το ένα πίσω από το άλλο, η άνοδος της ανεργίας από μήνα σε μήνα και η διολίσθηση της ανταγωνιστικότητας της γαλλικής οικονομίας είχαν σαν αποτέλεσμα ο «μήνας του μέλιτος» του νέου προέδρου να είναι εξαιρετικά σύντομος και η δημοτικότητά του να κατρακυλήσει σε ιστορικά χαμηλά. Αν προσθέσουμε και σκάνδαλα όπως την υπόθεση του υπουργού-υπεύθυνου για την πάταξη της φοροδιαφυγής που διατηρούσε εκατομμύρια σε μυστικό ελβετικό λογαριασμό καταλαβαίνουμε για ποιο λόγο η αντιπολίτευση «μυρίζει αίμα» και επενδύει στην πολιτική της ακρότητας. Άλλωστε η αμφισβήτηση της λαϊκής νομιμοποίησης αντίπαλων κυβερνήσεων αποτελεί πάγια τακτική της γαλλικής δεξιάς στα σύντομα διαστήματα που η ίδια βρίσκεται στην αντιπολίτευση...

Οι περιοδικοί σπασμοί της αντίδρασης

Ιστορικά δεν είναι η πρώτη φορά που οι δυνάμεις της αντίδρασης φτάνουν σε σημείο να αμφισβητήσουν δυναμικά τους θεσμούς της γαλλικής δημοκρατίας. Κατά την άνοδο του φασισμού στην Ευρώπη τη δεκαετία του '30, η Γαλλία έφτασε στα πρόθυρα πραξικοπήματος όταν ακροδεξιές ομάδες κρούσης προσπάθησαν να ανατρέψουν την τότε αριστερή κυβέρνηση με αφορμή το σκάνδαλο του εβραίου τραπεζίτη Στραβίνσκι. Η Γαλλία απειλήθηκε και πάλι με πραξικόπημα κατά τη δεκαετία του '50 με αφορμή την αποχώρηση των γαλλικών δυνάμεων από την Αλγερία. Η πολιτική του γαλλικού κράτους κατά της καθολικής εκπαίδευσης οδήγησε σε μαζικές κινητοποιήσεις τόσο κατά τη δεκαετία του 1890 όσο και αυτή του 1980, ενώ ο αντισημιτισμός τραυμάτισε τους θεσμούς κατά την περίοδο του σκανδάλου Ντρέιφους. Δεν είναι τυχαίο ότι στις σημερινές κινητοποιήσεις πρωτοστατούν –πέρα από τις καθολικές οργανώσεις– ομάδες νοσταλγών του δωσίλογου καθεστώτος Βισύ, φιλομοναρχικοί, σύλλογοι πρώην αποίκων της Αλγερίας, ακόμα και νοσταλγοί της αντεπανάστασης στη Βανδέα...

Η πολιτική κατευνασμού της κυβέρνησης Ολάντ

Η γαλλική κυβέρνηση κατάλαβε πολύ αργά ότι η προσπάθειά της να κατευνάσει τους αντιπάλους του μέτρου όχι μόνο δεν είχε αποτέλεσμα, αλλά τους έδινε κίνητρο για να συνεχίσουν και να εντείνουν τις κινητοποιήσεις. Η απόφαση της κυβέρνησης να εξετάσει το θέμα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής χωριστά από τον γάμο και την υιοθεσία αλλά και η ατυχής δήλωση του Ολάντ ότι θα επιτρέψει σε όσους δημάρχους έχουν «συνειδησιακό πρόβλημα» να μην παντρεύουν ζευγάρια του ίδιου φύλου (δήλωση που αναγκάστηκε να πάρει πίσω αμέσως μετά) έδωσαν το λάθος μήνυμα σχετικά με την πρόθεση του προέδρου να τηρήσει τις προεκλογικές του υποσχέσεις.

Η στάση των μέσων ενημέρωσης και η απάθεια της προοδευτικής πλειοψηφίας

Η τάση των ΜΜΕ να καλλιεργούν εντάσεις για λόγους θεαματικότητας είχε σαν αποτέλεσμα την υπερ-προβολή των αρχικών αντιδράσεων που «έδωσε φτερά» στις κινητοποιήσεις. Την ίδια στιγμή η πλειοψηφία των γάλλων που υποστηρίζει τον γάμο ομοφύλων φάνηκε εφησυχασμένη. Αφενός γιατί κανείς δεν αμφισβητεί ότι ο νόμος θα ψηφιστεί τελικά· αφετέρου γιατί η υποστήριξη της ετεροφυλόφιλης πλειοψηφίας είναι ρηχή είτε λόγω προσωπικής αδιαφορίας είτε λόγω κεκαλυμμένης δυσφορίας.

Η αγάπη των γάλλων για φιλοσοφικές διαμάχες

Σε αντίθεση με ό,τι έχει συμβεί σε άλλες χώρες η διαμάχη για τον γάμο και τη γονεϊκότητα στη Γαλλία πήρε ευρύτερες θεωρητικές, ιστορικές και φιλοσοφικές διαστάσεις με επιχειρήματα δανεισμένα από τη θεωρία των φύλων, την κοινωνιολογία, τον φεμινισμό, την ψυχανάλυση κοκ. Το πάθος των γάλλων για μεγάλες φιλοσοφικές διαμάχες συνέβαλλε στο να διεξαχθεί η συζήτηση σε κλίμα απίστευτης έντασης. Αν προσθέσουμε σε αυτό και την αλαζονεία τους σχετικά με την «οικουμενικότητα» του γαλλικού πολιτισμού που πρέπει να δίνει το καλό παράδειγμα σε όλη την ανθρωπότητα, καταλαβαίνουμε για ποιο λόγο η ένταση ξεπέρασε τα όρια...

Σε όλα τα παραπάνω αποφάσισε να απαντήσει ένας νεαρός γάλλος σκηνοθέτης με ένα συγκινητικό βίντεο στο οποίο ζητάει από τους συμπατριώτες του να γυρίσουν την πλάτη τους στον φόβο, μιλώντας για καταλλαγή των παθών αλλά και συγχώρεση από τη μεριά της ομοφυλόφιλης κοινότητας που καλείται να επουλώσει τις πληγές της την επόμενη μέρα. Δείτε το πολύ όμορφο βίντεο με αγγλικούς υπότιτλους.

Η τελική ψηφοφορία για τον γάμο ομοφύλων θα διεξαχθεί στη γαλλική Εθνοσυνέλευση την Τετάρτη. Η αντιπολίτευση αναμένεται να προσβάλλει τον νόμο στο Συνταγματικό Συμβούλιο καθυστερώντας την εφαρμογή του για έναν περίπου μήνα, χωρίς όμως να έχει βάσιμες ελπίδες: Ο πρόεδρος του Συμβουλίου έχει ήδη δηλώσει δυο φορές ότι το οικογενειακό δίκαιο αποτελεί αρμοδιότητα του Κοινοβουλίου, κάτι με το οποίο συμφωνούν και οι συνταγματολόγοι...

 

ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΟΙ: ΜΙΑ ΣΧΕΣΗ ΓΕΜΑΤΗ ΣΚΑΜΠΑΝΕΒΑΣΜΑΤΑ

[Αναδημοσίευση από τον ιστότοπο της εφημερίδας Athens Voice όπου μπορείτε να διαβάσετε και τα σχετικά σχόλια.]

«Από την επιστολή σας συμπεραίνω ότι ο γιος σας είναι ομοφυλόφιλος. Εντυπωσιάζομαι που πουθενά δεν αναφέρετε τη συγκεκριμένη λέξη. Μπορώ να σας ρωτήσω για ποιο λόγο το αποφεύγετε; Η ομοφυλοφιλία σίγουρα δεν αποτελεί πλεονέκτημα, αλλά δεν χρειάζεται να ντρέπεται κανείς γι' αυτήν. Δεν αποτελεί πάθος, δεν αποτελεί αισχρότητα, δεν μπορούμε να τη θεωρήσουμε ασθένεια· πιστεύουμε ότι πρόκειται για μια παραλλαγή της σεξουαλικής λειτουργίας που προκαλείται από την καθήλωση της σεξουαλικής ανάπτυξης. Πολλές από τις πλέον επιφανείς προσωπικότητες της αρχαίας και της σύγχρονης εποχής όπως ο Πλάτωνας, ο Λεονάρντο ντα Βίντσι και ο Μιχαήλ Άγγελος υπήρξαν ομοφυλόφιλοι. Το να διώκουμε τους ομοφυλόφιλους ως εγκληματίες αποτελεί μεγάλη αδικία και σκληρότητα.

Ζητώντας μου να σας βοηθήσω, φαντάζομαι εννοείτε αν μπορώ να εξαφανίσω την ομοφυλοφιλία του γιου σας και να τον μετατρέψω σε ένα φυσιολογικό ετεροφυλόφιλο. Η απάντηση είναι ότι σε γενικές γραμμές δεν μπορούμε να υποσχεθούμε κάτι τέτοιο. Σε κάποιες περιπτώσεις καταφέρνουμε να κάνουμε να φυτρώσει ο καχεκτικός σπόρος των ετεροφυλοφιλικών τάσεων που υπάρχουν σε κάθε ομοφυλόφιλο, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις αυτό είναι αδύνατο. Έχει να κάνει με την ποιότητα και την ηλικία του ατόμου. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το αποτέλεσμα.

Αυτό που μπορούμε να κάνουμε για το γιο σας είναι κάτι διαφορετικό. Αν είναι δυστυχής, νευρωτικός, συνεσταλμένος στην κοινωνική του ζωή, η ψυχανάλυση μπορεί να του φέρει αρμονία, ψυχική ηρεμία και να τον βοηθήσει να λειτουργεί αποτελεσματικά στην καθημερινή του ζωή, είτε παραμείνει ομοφυλόφιλος, είτε αλλάξει. Αν αποφασίσετε ότι θέλετε να τον αναλάβω (αν και δεν πιστεύω ότι θα το κάνετε!) θα πρέπει να έρθει ο ίδιος στη Βιέννη, καθώς εγώ δεν έχω καμία διάθεση να μετακινηθώ. Σε κάθε περίπτωση, περιμένω την απάντησή σας».

 

Επιστολή που έστειλε ο Σίγκμουντ Φρόιντ σε μια μητέρα που φαίνεται να ανησυχούσε για την ομοφυλοφιλία του γιου της το 1935. Για τον ιδρυτή της ψυχανάλυσης η ομοφυλοφιλία σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να διώκεται και εκφράζει σοβαρές αμφιβολίες για το κατά πόσο μπορεί να πετύχει οποιαδήποτε προσπάθεια να «αλλάξει» ένας ομοφυλόφιλος. Αν και μπροστά από την εποχή του, πάντως, ο μεγάλος διανοητής δεν ξεφεύγει εντελώς από το κλίμα των καιρών του.

Μέσα από τη διατύπωση της θεωρίας περί «σταδίων» της ψυχοσεξουαλικής ωρίμανσης του ατόμου (στοματικό, πρωκτικό, φαλλικό στάδιο κτλ) και της ερμηνείας του για την ομοφυλοφιλία ως «καθήλωση» στο πρωκτικό στάδιο για διάφορους λόγους (φόβος του ευνουχισμού που κάνει το αγόρι να αναζητά συντρόφους με πέος, υπερβολική έλξη προς τη μητέρα που προκαλεί «ναρκισσιστικό σύνδρομο», αντιστροφή του Οιδιποδείου και έλξη προς τον πατέρα, αντίδραση λόγω ζήλιας απέναντι στον πατέρα και τα αδέλφια κτλ) είναι φανερό ότι αντιμετώπιζε τους ομοφυλόφιλους ως ψυχοσεξουαλικά «ανώριμους» (χωρίς να φταίνε οι ίδιοι για αυτό) σε σχέση με την «πρωταρχική» λειτουργία της σεξουαλικότητας που υποτίθεται ότι είναι η αναπαραγωγή.

Είναι σαφές ότι ο χώρος εδώ δεν επαρκεί για να αναλύσουμε επί μακρόν την κριτική που ασκήθηκε στο έργο του Φρόιντ από μεταγενέστερους (όπως το γεγονός ότι πολλές από τις θεωρίες του είναι διατυπωμένες με τρόπο που αποκλείει a priori οποιαδήποτε εμπειρική διάψευση ή ότι στηρίζει όλη του την ανάλυση σε ένα μοντέλο πυρηνικής οικογένειας της βικτοριανής περιόδου το οποίο θεωρεί διαχρονικό και απαράλλακτο σε όλες τις κοινωνίες και τους πολιτισμούς). Σχετικά με την ομοφυλοφιλία, πάντως, ο ίδιος δεν απέκλειε να υπάρχει και βιολογική προδιάθεση και σίγουρα διαφωνούσε με την αντιμετώπισή της ως παθολογία. Είναι γνωστό, άλλωστε, ότι δεν είχε κανένα πρόβλημα με το γεγονός ότι η κόρη του συζούσε με μια χωρισμένη γυναίκα και μεγάλωναν μαζί τα τέσσερα παιδιά της.

Το πρόβλημα είναι ότι η θεωρία περί «καθήλωσης στο πρωκτικό στάδιο» οδήγησε αρκετούς επιγόνους του Φρόιντ, όπως οι Bergler, Nicolosi, Bieber και άλλοι, να αναπτύξουν διάφορες ψυχαναλυτικές μεθόδους «θεραπείας» και αναστροφής των ομοφυλοφιλικών τάσεων, ειδικά στην Αμερική της δεκαετίας του ’50 και του ’60 όπου τέτοιες «θεραπείες» είχαν μεγάλη ζήτηση. Ακόμα και μετά την αφαίρεση της ομοφυλοφιλίας από τη λίστα των ψυχικών ασθενειών το 1973, ένα μειοψηφικό ρεύμα ψυχιάτρων με προεξάρχοντα τον ελληνοαμερικάνο Charles Socarides προχώρησε στην ίδρυση της «Εθνικής Ομοσπονδίας για τη Θεραπεία της Ομοφυλοφιλίας». Αλλά και εντός του κυρίαρχου ρεύματος της ψυχανάλυσης, η αντιμετώπιση των ομοφυλόφιλων υπήρξε για μεγάλο διάστημα προβληματική: Μέχρι το 1991 οι ανοιχτά ομοφυλόφιλοι φοιτητές αποκλείονταν χωρίς άλλη αιτιολογία από τα σχετικά ακαδημαϊκά προγράμματα · μέχρι πριν μερικά χρόνια η παραδοχή της ομοφυλοφιλίας εκ μέρους ενός αναλυτή μπορούσε να έχει σοβαρές επαγγελματικές συνέπειες ακόμα και στις ΗΠΑ.

Η επαμφοτερίζουσα στάση της ψυχανάλυσης απέναντι στο ζήτημα της ομοφυλοφιλίας ήρθε και πάλι στο προσκήνιο τους τελευταίους μήνες με αφορμή τη συζήτηση σχετικά με το νομοσχέδιο για τον γάμο ομοφύλων στη Γαλλία. Όπως και στην Αμερική, στη Γαλλία η ψυχανάλυση αποτελεί μια βιομηχανία με τζίρο εκατομμυρίων· ακόμα περισσότερο από την Αμερική, η θεωρία της ψυχανάλυσης έχει επηρεάσει σε πολύ μεγάλο βαθμό τη γαλλική φιλοσοφία και διανόηση μέσα από το έργο στοχαστών όπως ο Λακάν. Την ίδια στιγμή η κοσμική προδιάθεση της γαλλικής κοινωνίας έχει σαν αποτέλεσμα ακόμα και οι ίδιες οι θρησκείες να χρησιμοποιούν επιστημονικοφανή επιχειρήματα με όρους δανεισμένους από τη διαλεκτική της ψυχανάλυσης για να εκφράσουν την αντίθεσή τους απέναντι στον γάμο ομοφύλων και την ομογονεϊκότητα. Όταν τα θρησκευτικά επιχειρήματα εναντίον του γάμου ομοφύλων δεν πιάνουν τόπο, επιστρατεύεται η «αυθεντία» της επιστήμης.

Σε αντίθεση με τους κοινωνιολόγους που έχουν αναλάβει και όλες τις σχετικές έρευνες που έχουν γίνει στη Γαλλία σχετικά με την ομογονεϊκότητα και τάχθηκαν καθολικά υπέρ του νομοσχεδίου, οι ακροάσεις των επαγγελματιών της ψυχικής υγείας στη γαλλική Εθνοσυνέλευση στις 15 Νοεμβρίου 2012 έδειξαν ότι υπάρχουν δύο σαφή στρατόπεδα και καμία ενδιάμεση θέση, με τέσσερις ειδικούς να τάσσονται υπέρ του γάμου και τρεις να τάσσονται κατά. Παρακάτω θα συνοψίσουμε τις θέσεις των δύο στρατοπέδων σχετικά με τα 4 κύρια ζητήματα στα οποία κλήθηκαν να καταθέσουν την επιστημονική τους άποψη.

Πρώτο ζήτημα: Με ποια ιδιότητα μιλάνε

Η θέση των υπέρ
Ξεκαθαρίζουν ότι ως ειδικοί στην παιδοψυχιατρική με εκπαίδευση που έχει ως βάση της την ψυχανάλυση δεν προσήλθαν για να μιλήσουν κανονιστικά (τι «πρέπει» να συμβεί) αλλά περιγραφικά (τι συμβαίνει). Το τι «πρέπει» να συμβεί αποτελεί ηθικό πρόσταγμα· οι ίδιοι ενδιαφέρονται για την ομογονεϊκότητα ως ζώσα πραγματικότητα. Υπενθυμίζουν το κείμενο που υπέγραψαν 1.200 γάλλοι ψυχαναλυτές που συμφωνούν με αυτή την αρχή. Παραδέχονται ότι ξεκινώντας από την ίδια θεωρία του Φρόιντ, του Λακάν κτλ, πολλοί αναλυτές καταλήγουν σε διαφορετικά συμπεράσματα, αλλά ξεκαθαρίζουν ότι δεν προσήλθαν ως «ειδικοί», ούτε διεκδικούν κάποιο είδος «αυθεντίας» το οποίο μπορεί να επιτρέψει στους πολιτικούς να αποφύγουν τις δικές τους ευθύνες.

Η θέση των αντί
Αρνούνται ότι χρησιμοποιούν επιχειρήματα ηθικής ή θρησκευτικής φύσης, αντίθετα καταλογίζουν στις θρησκείες ότι χρησιμοποιούν επιχειρήματα δανεισμένα από την επιστήμη όπως τα «περί παρακμής του πολιτισμού» προκειμένου να οικειοποιηθούν την αυθεντία της. Αντιφάσκουν όμως όταν την ίδια στιγμή επικαλούνται την απαγόρευση της δολοφονίας ως απαράβατο κοινωνικό κανόνα που δεν αποτελεί «ηθικό πρόσταγμα». Ισχυρίζονται ότι αυτοί που απευθύνονται στους πολιτικούς είναι οι ακτιβιστές και όχι οι πραγματικοί ομοφυλόφιλοι που μεγαλώνουν παιδιά. Ταυτόχρονα όμως αρνούνται να χρησιμοποιήσουν συγκεκριμένα παραδείγματα, μιλώντας πάντα για το παιδί και την οικογένεια σε θεωρητικό επίπεδο.

Δεύτερο ζήτημα: Oρισμός της οικογένειας

Η θέση των αντί
Ο ορισμός του γάμου και της οικογένειας δεν αποτελεί ζήτημα της ψυχανάλυσης η οποία ενδιαφέρεται μόνο για την έννοια της γονεϊκότητας. Δεν διστάζουν να χρησιμοποιήσουν εδώ ένα επιχείρημα θρησκευτικής φύσης (τη βιβλική εντολή «Τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου») υποστηρίζοντας ότι ένα έγγραφο όπως το πιστοποιητικό γέννησης δεν μπορεί να αρνείται τη βιολογική πραγματικότητα. Η διάκριση ανάμεσα στους βιολογικούς και τους κοινωνικούς γονείς (π.χ. σε περιπτώσεις υιοθεσίας) δεν δείχνει να τους απασχολεί. Θεωρούν τραυματική για το παιδί οποιαδήποτε αντικατάσταση του όρου «πατέρας» και «μητέρα» με τη λέξη «γονείς», συμπεριλαμβανομένης και της διάταξης που δίνει και στους δυο γονείς ίσα δικαιώματα σε περίπτωση διαζυγίου, καθώς θεωρούν ότι τα παιδιά σε νεαρή ηλικία χρειάζονται περισσότερο τη μητέρα τους παρά τον πατέρα τους. Θεωρούν ότι το νομοσχέδιο αποσταθεροποιεί την οικογένεια σύμφωνα με τα αγγλοσαξονικά πρότυπα καθώς ανοίγει τη δυνατότητα ένα παιδί να μην έχει έναν πατέρα και μία μητέρα. Πιστεύουν ότι μόνο η «κλασική» οικογένεια αποτελεί τη βάση της διαφοροποίησης και της συμπληρωματικότητας των φύλων, της εναλλαγής των γενεών και της απαγόρευσης της αιμομιξίας...

Η θέση των υπέρ
Οι θρησκείες έχουν μια ουσιοκρατική άποψη σχετικά με την οικογένεια που στηρίζεται στη διαφοροποίηση των φυλών και την πατρική φιγούρα ως υποκατάστατο του Θεού. Οι ψυχαναλυτές δεν μπορούν να συμμερίζονται αυτή τη θεώρηση. Ο ίδιος ο Φρόιντ ποτέ δεν θεώρησε ότι οι ομοφυλόφιλοι πρέπει να είναι στο περιθώριο ως «ψυχασθενείς» – είναι γνωστό ότι η λεσβία κόρη του μεγάλωνε παιδιά με τη σύντροφό της. Οι «αντί» θεωρούν ότι ο ομοφυλόφιλος πρέπει να διατηρήσει τον χαρακτήρα του «κλινικά διεστραμμένου» αποκλείοντάς τον από τη λειτουργία της αναπαραγωγής. Αντίθετα οι σύγχρονοι ομοφυλόφιλοι –σαν αποτέλεσμα και της εκατόμβης του Aids– επιζητούν την ομαλότητα και τη σταθερότητα του θεσμού της οικογένειας. Παρά το γεγονός ότι η ύπαρξη των δύο φύλων αποτελεί βιολογικό γεγονός, υπάρχουν αμέτρητα μοντέλα οικογένειας που έχουν δοκιμαστεί από διαφορετικούς πολιτισμούς σε διαφορετικές εποχές: Η οικογένεια αποτελεί κοινωνική κατασκευή και όχι βιολογικό γεγονός. Μια κατασκευή που δεν έχει μόνο την κάθετη διάσταση (γονείς-παιδιά) αλλά και την οριζόντια (σόι, παππούδες κτλ) που επίσης συμμετέχει στην ανατροφή των παιδιών. Αυτό που έχει σημασία για το παιδί τα πρώτα χρόνια της ζωής του είναι η σταθερότητα: Όποιος ενδιαφέρεται για αυτήν δεν μπορεί παρά να είναι υπέρ του γάμου και κατά του διαζυγίου σε όλες τις περιπτώσεις. Και ένα παράδειγμα από τη λογοτεχνία: Ο Γιάννης-Αγιάννης, άγαμος και πενηντάρης, δεν είχε καμία βιολογική σχέση με την Τιτίκα. Ήταν όμως ο καλύτερος γονέας που θα μπορούσε να έχει.

Τρίτο ζήτημα: Η κατασκευή της ταυτότητας

Η θέση των αντί
Το παιδί είναι προϊόν της μίξης των δύο φύλων. Μόνο μέσα σε μια οικογένεια με γονείς διαφορετικού φύλου μπορεί να αναπτυχθεί το Οιδιπόδειο σύμπλεγμα. Ακόμα και σε περιπτώσεις υιοθεσίας, θα πρέπει να είναι «πιστευτό» από το παιδί ότι οι θετοί γονείς του θα μπορούσαν να είναι βιολογικοί γονείς του. Η ύπαρξη γονέων του ίδιου φύλου προκαλεί σύγχυση στο παιδί σχετικά με τις καταβολές του.

Η θέση των υπέρ
Ποτέ δεν απαγορεύτηκαν οι υιοθεσίες παιδιών από γονείς διαφορετικής φυλής επειδή δεν θα μπορούσε να γίνει «πιστευτό» από το παιδί ότι θα μπορούσαν να είναι οι πραγματικοί γονείς του! Σε αντίθεση με πολλά ετερόφυλα ζευγάρια που καταφεύγουν στην υιοθεσία και την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, οι γονείς ίδιου φύλου δεν μπορούν να πουν ψέματα στα παιδιά τους σχετικά με τον τρόπο που ήρθαν στον κόσμο. Σύμφωνα με τον Φρόιντ το παιδί οικοδομεί την έμφυλη ταυτότητά του ταυτιζόμενο με τον γονιό του ίδιου φύλου. Σήμερα η ψυχανάλυση έχει διορθώσει αυτή τη θεωρία και γνωρίζουμε ότι η έμφυλη ταυτότητα ενός παιδιού οικοδομείται μέσα από το βλέμμα των άλλων, όπως συμβαίνει και στις μονογονεϊκές οικογένειες. Η φοβία περί της «κατάργησης» των δύο φύλων επανέρχεται συχνά σε περιόδους κοινωνικών αλλαγών, π.χ. όταν οι γυναίκες βγήκαν για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας. Αυτό που έχει σημασία για ένα παιδί είναι να οικοδομήσει τη δική του οικογενειακή αφήγηση με όλους τους πρωταγωνιστές, παρόντες και απόντες (γι’ αυτό και η ανωνυμία στις περιπτώσεις υιοθεσίας ή υποβοηθούμενης αναπαραγωγής αποτελεί πρόβλημα). Η οικοδόμηση της «οικογενειακής αφήγησης» δεν αφορά μόνο τα παιδιά των ζευγαριών ίδιου φύλου, αλλά και αυτά που οι γονείς τους χώρισαν, ξαναπαντρεύτηκαν κτλ.

Τέταρτο ζήτημα: Από τι υποφέρουν τα παιδιά

Η θέση των αντί
Τα παιδιά υποφέρουν όταν δεν έχουν πατέρα και μητέρα. Όλα το θέλουν και όλα θεωρούν ότι είναι δικαίωμά τους. Τα παιδιά ενοχοποιούν τον εαυτό τους για την ομοφυλοφιλία των γονιών τους.

Η θέση των υπέρ
Εδώ και 30 χρόνια υπάρχουν παιδιά μεγαλώνουν με γονείς του ίδιου φύλου και τα γραφεία των ψυχαναλυτών δεν έχουν κατακλυστεί από παιδιά που έχουν προβλήματα λόγω της ομογονεϊκότητας, αλλά τα ίδια προβλήματα με τα υπόλοιπα παιδιά (χωρισμός, απώλεια κτλ). Το μοναδικό πράγμα από το οποίο έχουν υποφέρει αυτά τα παιδιά είναι ο στιγματισμός και η ομοφοβία η οποία πλέον έχει μετατοπιστεί από το πεδίο του ατόμου στο πεδίο της οικογένειας. Πολλά παιδιά που προέρχονται από διαζύγια, μονογονεϊκές οικογένεις κτλ. υποφέρουν επίσης κοινωνικά επειδή η οικογένειά τους δεν συμμορφώνεται με το «κλασικό» μοντέλο.

Το βίντεο με τις παρεμβάσεις των ψυχαναλυτών στη Γαλλική Εθνοσυνέλευση εδώ.

DRAG QUEENS: Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ

[Αναδημοσίευση από τον ιστότοπο της εφημερίδας Athens Voice όπου μπορείτε να διαβάσετε και τα σχετικά σχόλια. Όπως μπορείτε να δείτε και στο τέλος της ανάρτησης, το κείμενο βρέθηκε στα τρία δημοφιλέστερα της A.V. την περασμένη εβδομάδα. Σας ευχαριστώ!]

 
Drag Queen = Βασίλισσα της Μασκαράτας. Άντρες που μεταμφιέζονται σε γυναίκες -πολύ συχνά διάσημες - για ψυχαγωγικούς λόγους, υπερτονίζοντας τα στοιχεία της θηλυκότητας (μακιγιάζ, βλεφαρίδες, μαλλιά κτλ) πολλές φορές σε βαθμό καρικατούρας. Στα καθ' ημάς στο είδος διαπρέπει ο Τάκης Ζαχαράτος.

Στη Νέα Υόρκη ο Leland Bobbé που δουλεύει ως επαγγελματίας φωτογράφος εδώ και 30 χρόνια, απαθανατίζει με τον φακό του τις βασίλισσες της μεταμφίεσης στη σειρά Half-Drag: Καλλιτέχνιδες με ψευδώνυμα όπως Pusse Couture, Magnolia Applebottom, Jezebel, Heidi Glüm και Fifi DuBois που ποζάρουν ανφάς, έχοντας ολοκληρώσει τη μεταμόρφωση μόνο κατά το ήμισυ. Ο φωτογράφος διευκρινίζει ότι οι φωτογραφίες είναι 100% αυθεντικές και όχι αποτέλεσμα φωτομοντάζ!

     

Μπορείτε να δείτε ολόκληρη τη σειρά στην ιστοσελίδα του καλλιτέχνη εδώ

Όμως γιατί οι γκέι άντρες λατρεύουν τις ντίβες;

" Σύμφωνα με το συγγραφέα Ντάνιελ Χάρις “στο επίκεντρο των εκδηλώσεων λατρείας δεν βρίσκεται ποτέ η ίδια η ντίβα αλλά το οικουμενικό συναίσθημα του εξοστρακισμού και της ανασφάλειας που έχουν βιώσει όλοι οι ομοφυλόφιλοι άντρες.” Οι γκέι επιλέγουν τις ντίβες ως όχημα για τα όνειρα και τις επιθυμίες τους, ζώντας τη δική τους ζωή μέσα από το αγαπημένο τους είδωλο και τη φαντασίωση ότι οι ίδιοι θα μπορούσαν να βρίσκονται στη θέση της: “Για τους γκέι το να παρακολουθούν τις αγαπημένες τους ντίβες στη σκηνή είναι το ίδιο με τους ετεροφυλόφιλους που παρακολουθούν την αγαπημένη τους ομάδα στο ποδόσφαιρο: μπορεί να είναι σπορ “του καναπέ” αλλά απέχει πολύ από το να είναι “κοριτσίστικο” και αναίμακτο. Η εικόνα της ανυπεράσπιστης αλλά αισθησιακής ύπαρξης που με τα θέλγητρα και την πονηριά της καταφέρνει να κάνει τα παλικάρια να σφάζονται στα πόδια της, στην κυριολεξία τσακίζει κόκαλα. ”

ΟΤΑΝ Η ΣΩΤΗ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ ΜΙΛΑΕΙ ΓΙΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ ΤΩΝ ΓΚΕΪ

[Αναδημοσίευση από τον ιστότοπο της εφημερίδας Athens Voice όπου μπορείτε να διαβάσετε και τα σχετικά σχόλια.]

"Νομίζω ότι σύντομα -όχι αμέσως αλλά σύντομα- θα επιτραπεί στη Γαλλία ο γάμος ανάμεσα σε ομοφυλόφιλους , πράγμα που δικαιούνται εφόσον το ζητούν... Αν κάποιος θέλει να παντρευτεί με ποιο δικαίωμα τον εμποδίζουμε; Το επιχείρημα των πολέμιων του γάμου ανάμεσα σε γκέι άτομα είναι ότι προαναγγέλλεται το τέλος της αναπαραγωγής του είδους, ότι απειλούνται οι αξίες της κοινωνίας... Δυστυχώς δεν απειλείται τίποτα... Οι γκέι που ζητούν ελευθερία του γάμου, έχουν στην πραγματικότητα ανάγκη από στέγη, τροφή και προστασία,  από σεβάσμια θέση στην ευρύτερη κοινωνία... Τα ομόφυλα ζευγάρια που θέλουν να παντρευτούν, πρέπει να παντρευτούν. Με την ευχή μας."

Σώτη Τριανταφύλλου, αποσπάσματα από το κείμενο "Gay Pride" που δημοσιεύτηκε στο τεύχος 87 της Athens Voice,  7/7/2005

"Εδώ στο Παρίσι γίνεται πολύς λόγος για τον γάμο των ομοφυλόφιλων, για τον «γάμο για όλους» - όπως παρουσιάζει το σχετικό νομοσχέδιο η Αριστερά... Τι συμβαίνει; Επιμένουμε, με σημαίες και ντουντούκες, να εξισώσουμε όλες τις μορφές σεξουαλικότητας, να ακυρώσουμε τους φυλετικούς (sic) ρόλους και τις φυλετικές ιδιαιτερότητες... Βρίσκω το όλο θέμα παιδαριώδες, επειδή το να επιθυμούμε τα πάντα είναι ένδειξη ανωριμότητας - αυτό μπορεί να το πιστοποιήσει οποιοσδήποτε ψυχίατρος. Οι ομοφυλόφιλοι άντρες δεν μπορούν να κάνουν παιδιά - η ομοφυλοφιλία έχει αυτό το χαρακτηριστικό... Ο γάμος μεταξύ ομοφυλόφιλων δεν αφορά ολόκληρη την κοινωνία, αλλά μια μειονότητα μέσα στη μειονότητα. Διότι στις χώρες όπου υφίσταται καθεστώς συμβολαίου ελεύθερης ένωσης, το οποίο ρυθμίζει οικονομικά και συναισθηματικά ζητήματα στα ομοφυλόφιλα ζευγάρια, μόνο μια μειονότητα των ομοφυλόφιλων θα προχωρήσει σε «γάμο». Με άλλα λόγια, ενώ το συμβόλαιο ελεύθερης ένωσης είναι απαραίτητο (ως δυνατότητα), ο γάμος είναι περιττός."

Σώτη Τριανταφύλλου, αποσπάσματα από το κείμενο "Αναχρονισμοί" που δημοσιεύτηκε στο ένθετο Γυναίκα της Καθημερινής, τεύχος Απριλίου 2013

Ο λόγος που παραθέτω δύο κείμενα που έγραψε η Σώτη Τριανταφύλλου με οκτώ χρόνια διαφορά μεταξύ τους, δεν είναι  η προφανής αντίθεση ανάμεσα σε αυτά που έγραφε τότε κι αυτά που λέει τώρα, αλλά οι υπόγειες ομοιότητες. Το 2005 η συγγραφέας υπερασπίζεται τον γάμο εκ του ασφαλούς -αφού τότε της φαινόταν μακρινή υπόθεση- στο ίδιο κείμενο όπου κατακεραυνώνει τον  θεσμό του Pride (που διεξαγόταν τότε για πρώτη χρονιά στην Αθήνα) ως "γελοιότητα" και "τρανσέξουαλ και τραβεστί τσίρκο". Λίγα χρόνια αργότερα σε μια συνέντευξη που πήρε για την A.V. από τον Δημήτρη Παπαϊωάννου, αφού πρώτα αφορίζει σύμπασα την γκέι κουλτούρα ως "κακόγουστη, κραυγαλέα και κιτς" (αυτό στη χώρα του Καβάφη, του Χατζιδάκι και του Τσαρούχη), αναρωτιέται για μια στάση των γκέι που -όπως υποστηρίζει- "επιζητεί το κράξιμο". Χωρίς να διευκρινίζει αν, εκτός από τον χλευασμό,  οι γκέι "επιζητούν" και άλλα πράγματα στη ζωή τους όπως τη βία και την τρομοκρατία του bullying, την απόρριψη από την ίδια τους την οικογένεια κι ένα σωρό άλλες όμορφες και εξαιρετικά συνηθισμένες εμπειρίες που η συγγραφέας επιλέγει να αγνοεί. 

Ως εδώ τίποτα το ασυνήθιστο βέβαια, αφού θα ήταν μάλλον άδικο να ξεχωρίσουμε τη στάση της  κ. Τριανταφύλλου από τη στάση που επιδεικνύει συστηματικά για το ίδιο θέμα και η υπόλοιπη ελληνική διανόηση, όλοι εκείνοι για τους οποίους έγραφα πριν από έναν χρόνο: "Οι ίδιοι άνθρωποι που με την πρώτη ευκαιρία γίνονται φερέφωνα της κοινωνικής λοιδορίας απέναντι σε όποιον είναι διαφορετικός, ποτέ δεν βρίσκουν μια αφορμή να γράψουν για τις αδικίες και τις διακρίσεις που υφίστανται οι συμπατριώτες τους που παραμένουν πολίτες Β' κατηγορίας". 

Εκεί που διαφέρει το πρόσφατο κείμενό της είναι ότι η συγγραφέας ισχυρίζεται πως μιλάει για λογαριασμό των άμεσα ενδιαφερόμενων αποφαινόμενη από καθέδρας σχετικά με το τι "θα πρέπει" να θέλουν. Αφού πρώτα υποστηρίζει -χωρίς στοιχεία αλλά με βάση τις εντυπώσεις της- ότι όλοι όσοι διαδηλώνουν υπέρ του γάμου είναι ...ετεροφυλόφιλοι, δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει μια φράση ("ο γάμος αφορά μια μειονότητα μέσα στη μειονότητα") που ακούστηκε για πρώτη φορά από τα χείλη της Μαρίν Λεπέν (δείτε εδώ). Κάπου αλλού γράφει για "εργοστάσια μωρών", αγαπημένη έκφραση των οπαδών της Φριζίντ Μπαρζό, ηγερίας του κινήματος ενάντια στον γάμο που έχει χαρακτηρίσει τον εαυτό της "εκπρόσωπο τύπου του Ιησού".  

Προσωπικά δεν πιστεύω ότι μια κοσμοπολίτισσα και γαλλοτραφής συγγραφέας δικαιούται να δηλώνει άγνοια σχετικά με την πατρότητα των επιχειρημάτων της. Και αφού δηλώνει πως γνωρίζει ποιοι διαδηλώνουν υπέρ του γάμου στη Γαλλία, δεν δικαιούται να αγνοεί ποιοι ακριβώς συναπαρτίζουν το κίνημα κατά του γάμου: Οργανώσεις φανατικών καθολικών, φιλομοναρχικών και ακροδεξιών που παραδέχονται ότι χρησιμοποιούν το θέμα σε μια προσπάθεια να ανατρέψουν τον πρόεδρο της Γαλλίας στα πρότυπα της ...Αραβικής Άνοιξης (το σχετικό ρεπορτάζ της Le Monde εδώ). Άνθρωποι που υποτίθεται ότι διαδηλώνουν για τα "δικαιώματα των παιδιών", αλλά προκάλεσαν τη γενική κατακραυγή το περασμένο Σάββατο όταν ανέβηκε στο Youtube βίντεο που τους δείχνει να φωνάζουν "φέρτε μπροστά τα παιδιά" στην προσπάθειά τους να σπάσουν τον κλοιό των ΜΑΤ γύρω από τα Ηλύσια Πεδία. Το άλλο αγαπημένο τους σύνθημα; "Ολάντ πάρτο πίσω για να μην στον βάλουμε από πίσω"...

Και πάλι όμως θεωρώ άδικο να ξεχωρίσουμε τη στάση της κ. Τριανταφύλλου στο συγκεκριμένο θέμα: Μόλις πριν από 15 μέρες ένας άλλος γαλλοτραφής συγγραφέας μας, ο Τάκης Θεοδωρόπουλος, σε ένα κείμενό του στην Καθημερινή, όχι μόνο μιλάει εξ ονόματος των γκέι αλλά δεν διστάζει να ...αναστήσει για αυτόν τον σκοπό και έναν ομοφυλόφιλο μακαρίτη! Αφού αποφαίνεται ότι ο Παζολίνι μάλλον δεν θα θεωρούσε τον γάμο και την υιοθεσία τόσο σημαντικά για τους γκέι (άραγε έχει επικοινωνήσει μαζί του από το υπερπέραν;) και αυτο-οικτίρεται γιατί οι κακοπροαίρετοι μπορεί να τον κατηγορήσουν για ομοφοβία, μπαίνει στο προκείμενο που είναι  η  άποψη που έχει ο ίδιος (και όχι βέβαια ο Παζολίνι ή κάποιος άλλος ομοφυλόφιλος) για το θέμα: "Προσωπικά, διατηρώ το δικαίωμα της αμφιβολίας. Ενώ θεωρώ ότι δύο άνθρωποι του ιδίου φύλου που αποφάσισαν να περάσουν τη ζωή τους μαζί μπορούν να έχουν ίσα δικαιώματα και με τα ετερόφυλα ζευγάρια, δεν μπορώ να μη σκεφτώ ότι και το παιδί δικαιούται να μεγαλώσει σε έναν κόσμο όπου υπάρχει και το αρσενικό και το θηλυκό. Ακόμη και στις μονογονεϊκές οικογένειες το άλλο φύλο προϋποτίθεται, έστω ως απουσία, δεν καλύπτεται από κάποιο υποκατάστατο." Αφήνω στην άκρη τη σοφιστεία της τελευταίας πρότασης σύμφωνα με την οποία η απουσία είναι προτιμότερη από το "υποκατάστατο", και συστήνω στον συγγραφέα μας να αναζητήσει την άποψη σύγχρονων σκηνοθετών για το θέμα, π.χ. του Αλμοδοβάρ.

Αυτό που κρατάμε και στις δύο περιπτώσεις από τις παρεμβάσεις των πνευματικών μας ανθρώπων είναι ακόμα μία προσπάθεια να "πειστούν" οι ομοφυλόφιλοι ότι η λύση στο "πρόβλημά τους" θα είναι κάποιο χαλαρό σύμφωνο συμβίωσης χωρίς υιοθεσία και ανατροφή παιδιών,  αφού εκείνοι που μιλούν εξ ονόματός μας βρίσκουν μια τέτοια επιδίωξη αφόρητα "μικροαστική".   Και το κυριότερο να ανασχεθεί οποιαδήποτε άλλη συζήτηση  στην Ελλάδα μετά και τις πρόσφατες ραγδαίες εξελίξεις σχετικά με την αναγνώριση του γάμου ομοφύλων στη Γαλλία, την Αγγλία και τις ΗΠΑ. Δεν ξέρω πόσο τυχαίο μπορεί να είναι ότι πολύ πρόσφατα δύο βουλευτίνες της Δημ.Αρ. (κόμμα με το οποίο υπήρχαν φήμες  ότι θα κατέβαινε ως υποψήφια η κ. Τριανταφύλλου) έκαναν μια ερώτηση στη Βουλή όπου προβάλλεται αποκλειστικά ως λύση το σύμφωνο συμβίωσης και δεν γίνεται η παραμικρή νύξη για το ζήτημα του γάμου...