ΤΑ ΑΓΝΩΣΤΑ ΘΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ

[Αναδημοσίευση από τον ιστότοπο της εφημερίδας Athens Voice όπου μπορείτε να διαβάσετε και τα σχετικά σχόλια.]

Οι γκέι της Συρίας, κυνηγημένοι από παντού…

 

Πάνω από 100 χιλιάδες νεκροί, 3 εκατομμύρια πρόσφυγες στο εξωτερικό (από τους οποίους υπολογίζεται ότι ένα εκατομμύριο έχει καταλήξει στον γειτονικό Λίβανο) και άλλα πέντε εκατομμύρια εσωτερικοί πρόσφυγες. Αυτός είναι μέχρι στιγμής ο τραγικός απολογισμός του εμφυλίου πολέμου που μαίνεται στη Συρία εδώ και τρία χρόνια και έχει φέρει αντιμέτωπους το καθεστώς Ασάντ (που στηρίζεται στους σιίτες, τους χριστιανούς και άλλες μειονότητες στο δυτικό τμήμα της χώρας) και τους αντικαθεστωτικούς αντάρτες (που στρατολογούν κυρίως από τη σουνιτική πλειοψηφία της ενδοχώρας και λαμβάνουν βοήθεια από ισλαμικές ομάδες του εξωτερικού).

Καθώς οι γειτονικές χώρες και οι μεγάλες δυνάμεις είτε παραμένουν άπραγες, είτε εξοπλίζουν τα αντίπαλα στρατόπεδα και η βία συνεχίζεται ακάθεκτη, οι περισσότεροι σύριοι αναζητούν καταφύγιο στις εθνοτικές και θρησκευτικές τους κοινότητες. Σε αντίθεση όμως με άλλες μειοψηφίες όπως οι χριστιανοί, οι κούρδοι και οι αλεβίτες, οι σεξουαλικές μειονότητες δεν μπορούν να ελπίζουν στην προστασία των οικογενειακών, εθνοτικών ή θρησκευτικών θεσμών. Για τους ομοφυλόφιλους της Συρίας δεν υπάρχει ασφαλές καταφύγιο. Σε ολόκληρη τη χώρα έχουν βρεθεί στο στόχαστρο τόσο των φιλοκυβερνητικών δυνάμεων όσο και των ισλαμιστών ανταρτών. Κάποιες φορές εξαιτίας του σεξουαλικού τους προσανατολισμού και άλλες επειδή θεωρούνται «αδύναμοι» και πρόσφοροι για εκβιασμό μέσα στο χάος του εμφυλίου.

Η πόλη της Ράκα στο βόρειο τμήμα της χώρας καταλήφθηκε από τους αντάρτες πριν από έναν χρόνο. Ο Αμίρ, ένας γκέι που ζούσε στην πόλη, θυμάται ότι αρχικά οι αντάρτες δεν έδιναν ιδιαίτερη σημασία στην ιδιωτική ζωή των κατοίκων, όμως αυτό γρήγορα άλλαξε. Καθώς ισλαμικές ομάδες συνδεδεμένες με την Αλ Κάιντα άρχισαν να παίρνουν το πάνω χέρι, οι αντάρτες αποφάσισαν να επιβάλλουν την πιο σκληρή εκδοχή του ισλαμικού νόμου στους κατοίκους της περιοχής. «Σε άλλα μέρη υπάρχουν δικαστήρια που σε δικάζουν, αυτοί απλώς σε πιάνουν και σου κόβουν το κεφάλι» διηγείται ο Αμίρ που πριν περάσει πολύς καιρός έφυγε για τη Βηρυτό. «Τουλάχιστον με την προηγούμενη κατάσταση μπορούσες να δωροδοκήσεις κάποιον και να την γλιτώσεις. Οι εξτρεμιστές είναι τόσο φανατικοί που ούτε αυτό δεν πιάνει».

Οι ομοφυλόφιλοι που παραμένουν στη χώρα δεν τρέμουν μόνο μήπως ανακαλύψουν τους ίδιους – η σύλληψη φίλων και γνωστών μπορεί να αποτελέσει επίσης θανάσιμη απειλή. Ο Αμίρ θυμάται την περίπτωση ενός φίλου του που αιχμαλωτίστηκε από ισλαμική ομάδα. Πριν τον εκτελέσουν, απέσπασαν πληροφορίες για άλλους ομοφυλόφιλους που ζούσαν στην πόλη μέσω βασανιστηρίων. «Μετά από λίγες μέρες μάζεψαν τον κόσμο στην κεντρική πλατεία και κατηγόρησαν έναν τύπο ότι πηγαίνει με άντρες. Τον έπιασαν και του έκοψαν το κεφάλι επί τόπου».

Μέσα στο χάος του εμφυλίου, οι γκέι πέφτουν πολύ συχνά θύματα σεξουαλικής βίας, ενώ δεν λείπουν και οι περιπτώσεις εκείνων που κατατάσσονται σε ένοπλες ομάδες με σκοπό να εξασφαλίσουν χρήματα και προστασία. Ένα πρωινό μια φιλοκυβερνητική παραστρατιωτική ομάδα σταμάτησε σε ένα μπλόκο τον Νατζίμπ από τη Δαμασκό. Ανάμεσα στους ενόπλους αναγνώρισε κάποιον που πριν τον πόλεμο σύχναζε σε ένα πάρκο γνωστό ως χώρο γκέι γνωριμιών.

Οι ένοπλοι του έδεσαν τα μάτια και τον οδήγησαν σε ένα κτίριο όπου τον απείλησαν ότι αν δεν βρει να τους δώσει 15.000 δολάρια θα τον παραδώσουν στην κρατική ασφάλεια. Στη συνέχεια τον έγδυσαν και τον κακοποίησαν σεξουαλικά τραβώντας φωτογραφίες. Την επόμενη μέρα τους έφερε κάποια λεφτά πριν το σκάσει για τη Βηρυτό. Όπως λέει ο ίδιος «οι γκέι στη Συρία είναι παγιδευμένοι ανάμεσα σε δύο πυρά – της κυβέρνησης και των ανταρτών. Και οι δύο θεωρούν πως οι ομοφυλόφιλοι αποτελούν θεμιτό στόχο».

Η ζωή των γκέι δεν ήταν ρόδινη ούτε πριν τον εμφύλιο, με τον ποινικό κώδικα να τιμωρεί τις «παρα φύσιν» σεξουαλικές πράξεις με τρία χρόνια φυλάκιση. Και τότε πολλοί αναγκάζονταν να εγκαταλείψουν τη χώρα είτε εξαιτίας εκβιασμών με σκοπό την απόσπαση χρημάτων από αστυνομικούς και άλλους αξιωματούχους, είτε εξαιτίας του φόβου ενός «εγκλήματος τιμής» μέσω του οποίου οι ίδιες τους οι οικογένειες αναλάμβαναν να ξεπλύνουν την «ντροπή» της ομοφυλοφιλίας.

Ο Μοχαμάντ συνελήφθη από την αστυνομία μαζί με άλλους άντρες κατά τη διάρκεια ενός πάρτι. Αφού υπεβλήθη σε μια ταπεινωτική πρωκτική εξέταση αφέθηκε ελεύθερος. Λίγες μέρες μετά άρχισαν οι εκβιασμοί μέσω ανώνυμων τηλεφωνημάτων: «Αν θες να μείνεις στη Συρία θα πρέπει να πληρώσεις. Μπορούμε να σε σκοτώσουμε, να σε εξαφανίσουμε ή να σε προστατεύσουμε. Εσύ αποφασίζεις». Οι φίλοι του που είχαν συλληφθεί μαζί του άρχισαν και αυτοί να δέχονται απειλές και εκβιασμούς. Μετά από ένα ακόμα περιστατικό όπου άντρες με πολιτικά τον συνέλαβαν και τον εξανάγκασαν σε σεξουαλικές πράξεις τις οποίες βιντεοσκοπούσαν με το κινητό, έφυγε και αυτός για τον Λίβανο.

Αλλά και αφού φτάσουν στη Βηρυτό, οι γκέι της Συρίας ανακαλύπτουν ότι η ζωή τους δεν έχει αλλάξει δραματικά ούτε στην πόλη που θεωρείται ως η «πλέον ανεκτική» της Μέσης Ανατολής. Πολλοί αναγκάζονται να εκπορνευτούν για να επιβιώσουν, ενώ άλλοι προσφέρουν σεξουαλικές υπηρεσίες σε ντόπιους με αντάλλαγμα τη «φιλοξενία» τους.

Ο Χουσεΐν εγκατέλειψε τη βόρεια Συρία την περασμένη άνοιξη, όταν ένας συγγενής ανακάλυψε πως είναι γκέι και προσπάθησε να τον σκοτώσει. Στη Βηρυτό δεν είχε που αλλού να κοιμηθεί εκτός από την παραλία. Μια μέρα ψωνίστηκε με κάποιον για λεφτά και κατέληξε θύμα ομαδικού βιασμού. Μετά το περιστατικό επέστρεψε στην παραλία αφού δεν είχε που αλλού να πάει. Σε μεγάλο βαθμό οι οργανώσεις που παρέχουν βοήθεια στους πρόσφυγες δεν λαμβάνουν υπόψη τους τις ιδιαίτερες ανάγκες και τους κινδύνους που διατρέχουν οι ομοφυλόφιλοι πρόσφυγες και οι άντρες που πέφτουν θύματα σεξουαλικής βίας, ούτε διαθέτουν τις απαραίτητες δομές για να τους παρέχουν ασφαλές καταφύγιο ή μετεγκατάσταση σε κάποια λιγότερο επικίνδυνη περιοχή του κόσμου.

Ο Ντάνι, 29χρονος δημοσιογράφος από τη Δαμασκό, διατηρεί επαφές με τους φίλους του που έμειναν πίσω. Και επιβεβαιώνει ότι, αν και οι ομοφυλόφιλοι αντιμετωπίζουν τις ίδιες δυσκολίες με τον υπόλοιπο πληθυσμό, «οι πολιτικές και κοινωνικές αλλαγές και η τάση προς τον θρησκευτικό εξτρεμισμό εξαιτίας του εμφυλίου έχουν κάνει τη ζωή τους πιο επικίνδυνη από ποτέ».

Ο ίδιος δεν διακρίνει κάποια διαφορά ανάμεσα στους αντάρτες και την κυβέρνηση. «Και τα δύο στρατόπεδα μεταχειρίζονται τις ίδιες τρομοκρατικές μεθόδους. Το καθεστώς προπαγανδίζει συνεχώς ότι προστατεύει τον πληθυσμό από τους "τρομοκράτες". Ταυτόχρονα όμως δεν έχουν κανένα πρόβλημα να στιγματίζουν την ομοφυλοφιλία και να στοχοποιούν χωρίς έλεος τους ομοφυλόφιλους. Όσο για τους αντάρτες, πολλοί ανάμεσά τους είναι φανατικοί ισλαμιστές που θεωρούν ότι κάθε φορά που δύο άντρες κάνουν έρωτα "σείεται ο θρόνος του Αλλάχ." Πολλοί από αυτούς δεν έχουν κανένα πρόβλημα να δολοφονούν τους ομοφυλόφιλους εν ψυχρώ στις περιοχές που ελέγχουν».

Πηγές: "Out and down in Syria's civil war", περιοδικό Foreign Policy.
"Les gays syriens craignent aussi la paix", περιοδικό Têtu.

Στη φωτογραφία επάνω: Ο Ντάνι και ο Ααμέρ, ένα ζευγάρι γκέι προσφύγων από τη Συρία. Σήμερα ζουν στη Βηρυτό ελπίζοντας να πάρουν βίζα για τον Καναδά με τη βοήθεια μιας καναδικής γκέι οργάνωσης.

ΟΙ ΓΚΕΪ ΣΤΗ ΜΙΚΡΗ ΟΘΟΝΗ

[Αναδημοσίευση από τον ιστότοπο της εφημερίδας Athens Voice όπου μπορείτε να διαβάσετε και τα σχετικά σχόλια.]

Έχει περάσει πολύς καιρός από τη δεκαετία του '80, όταν ο μοναδικός γκέι χαρακτήρας στην αμερικάνικη τηλεόραση ήταν ο Στίβεν Κάρινγκτον της «Δυναστείας». Στις εννιά σεζόν της δημοφιλούς σαπουνόπερας, ο γιος του Μπλέικ και της Αλέξις παλεύει αρχικά για να «αλλάξει» μέσα από δύο αποτυχημένους γάμους και στη συνέχεια για να αποδεχτεί την ομοφυλοφιλία του. Η αντίδραση των παραθρησκευτικών οργανώσεων και η μάστιγα του Aids είχαν σαν αποτέλεσμα την αναδίπλωση των τηλεοπτικών παραγωγών την επόμενη δεκαετία. Το 1994 το γκέι φιλί του Ματ στη «Λεωφόρο του Μέλροουζ» λογοκρίθηκε από το κανάλι Fox, ενώ το 1998 το ABC αποφάσισε να διακόψει την κωμική σειρά της Έλεν Ντετζένερες όταν η τελευταία αποκάλυψε πως είναι λεσβία.

Αν και χρειάστηκαν τρία χρόνια για να επανακάμψει η Έλεν στη μικρή οθόνη με ένα πολύ πετυχημένο talk-show, το τηλεοπτικό τοπίο είχε ήδη αρχίσει να αλλάζει στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Και αυτό χάρη στην επιτυχία της κωμικής σειράς "Will and Grace" (με θέμα τη συγκατοίκηση ενός γκέι τριαντάρη με την κολλητή του) και την τολμηρή απόφαση του συνδρομητικού καναλιού Showtime να προβάλλει σε πέντε κύκλους την αμερικάνικη βερσιόν του "Queer as Folk", μιας βρετανικής δραματικής σειράς με θέμα την καθημερινότητα, τις χαρές και τις αγωνίες μιας παρέας γκέι και λεσβιών σε μια σύγχρονη μεγαλούπολη.

Σε σχέση με το δημιουργικό τέλμα της ελληνικής τηλεόρασης όπου οι γκέι παρουσιάζονται είτε ως πηγή εύκολου γέλιου, είτε ως υλικό για τα μεσημεριανάδικα, η αμερικάνικη τηλεόραση έχει προχωρήσει με άλματα από τότε. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η πρόοδος είναι ομοιόμορφη: Σύμφωνα με τα τελευταία στατιστικά στοιχεία, αν και το 40% των προγραμμάτων της αμερικάνικης TV περιλαμβάνουν κάποια αναφορά στην ομοφυλοφιλία, μόλις το 3% διαθέτει σταθερούς γκέι, λεσβίες, αμφί ή τρανς χαρακτήρες.

Αυτή η έλλειψη ισχύει σε γενικές γραμμές και για μερικές από τις πλέον εξαγώγιμες σειρές των αμερικάνικων καναλιών όπως το "CSI", το "Good Wife", το "Big Bang Theory", το "Two and a half men" και το "Dexter". Όπως ακριβώς ισχύει και στις μεγάλες κινηματογραφικές υπερπαραγωγές που τα στούντιο προωθούν στα ανά τον κόσμο μούλτιπλεξ. Είναι σαφές ότι προκειμένου να βγάλουν τα έξοδά τους στις τεράστιες αγορές της Κίνας, της Ινδίας, της Ρωσίας και του αραβικού κόσμου, οι αμερικάνοι παραγωγοί αφήνουν στο σπίτι τις όποιες ανησυχίες τους περί «διαφορετικότητας»...

Παρόλα αυτά, η πρόοδος που έχει γίνει στη μικρή οθόνη πέραν του Ατλαντικού μπορεί να μην είναι ομοιόμορφη, είναι πάντως αδιαμφισβήτητη. Και αυτή είναι μια καλή ευκαιρία για να θυμηθούμε μαζί μερικούς από τους πιο αγαπημένους γκέι (και όχι μόνο) χαρακτήρες που είδαμε πρόσφατα στο γυαλί.

Κάμερον και Μίτσελ στο "Modern Family"

 
Ένα γκέι ζευγάρι που υιοθετεί ένα κοριτσάκι από το Βιετνάμ είναι μία από τις τρεις οικογένειες που πρωταγωνιστούν στη σειρά που κέρδισε το βραβείο Έμμυ για την καλύτερη κωμωδία τα προηγούμενα 4 χρόνια. Στην αρχή της πέμπτης σεζόν που ξεκίνησε πέρσι, η αναγνώριση του γάμου ομοφύλων στην Καλιφόρνια έδωσε την ευκαιρία στους παραγωγούς να σκαρώσουν την πιο αστεία αλλά και συγκινητική διπλή πρόταση γάμου που θα μπορούσε να φανταστεί κανείς. Αναρωτιέμαι πως ακριβώς θα μεταφέρει τη συγκεκριμένη οικογένεια στην οθόνη το ελληνικό κανάλι που σύμφωνα με πληροφορίες θέλει να προσαρμόσει τη σειρά «α λα ελληνικά»...

---

Κερτ και Μπλέιν στο "Glee"

Στο Glee δεν είχαμε γάμο πέρσι, αλλά αρραβώνα καθώς ο Κερτ αποφάσισε να συγχωρέσει τις απιστίες του Μπλέιν την προηγούμενη σεζόν. Και όπως καθετί στο Glee, ο συγκεκριμένος αρραβώνας δεν θα μπορούσε παρά να μετατραπεί σε μουσικοχορευτικό υπερθέαμα με μια διασκευή του "All you need is love" των Beatles (δείτε το βίντεο εδώ). Η σειρά, που παρακολουθεί μια ομάδα εφήβων μαθητών που διασκευάζουν μουσικά νούμερα για τη σχολική χορωδία, έχει κερδίσει επαίνους για τον τρόπο που θίγει ευαίσθητα θέματα όπως το bullying στο σχολικό περιβάλλον. Εκτός από τα δύο αγόρια, οι τηλεθεατές έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν την εξέλιξη της σχέσης ανάμεσα στις δύο μαζορέτες Σαντάνα και Μπρίτανι (ένα φιλί τους λογοκρίθηκε πρόσφατα από το ελληνικό κανάλι που μεταδίδει τη σειρά) αλλά και την τρανς μαθήτρια Unique που μας συγκίνησε με τη διασκευή του "If I were a boy" της Beyoncé...

---

Ρένλι Μπαράθεον και Λόρας Ταϊρέλ στο "Game of Thrones"

Η εξαιρετικά βίαιη μεσαιωνική σάγκα που έχει καθηλώσει εκατομμύρια θεατές σε όλο τον κόσμο, παρακολουθεί τον αιματηρό αγώνα των πιο φημισμένων δυναστειών μιας φανταστικής ηπείρου για τον έλεγχο των Επτά Βασιλείων. Ένας από τους επίδοξους ηγεμόνες είναι και ο νεότερος αδελφός του νεκρού βασιλιά Ρένλι Μπαράθεον που πηγαίνει γυρεύοντας όταν παντρεύεται την αδελφή του κρυφού εραστή του ιππότη Λόρας Ταϊρέλ με σκοπό να στρατολογήσει στο πλευρό του την πλούσια και ισχυρή οικογένειά της...

---

Σοφία Μπουρσέτ στο "Orange is the new black"

Μια από τις πιο πετυχημένες τόσο καλλιτεχνικά όσο και εμπορικά νέες σειρές του 2013, το "Orange is the new black" δεν εμφανίστηκε σε κάποιο κανάλι, αλλά διανεμήθηκε απευθείας στο ίντερνετ από την υπηρεσία video-on-demand Netflix. Η σειρά παρακολουθεί τους διαφορετικούς χαρακτήρες και τις συγκρούσεις που δημιουργούνται εντός μιας γυναικείας φυλακής, μέσα από τα απομνημονεύματα μίας πρώην κρατούμενης που καταδικάστηκε για τη μεταφορά χρημάτων μιας σπείρας εμπόρων ναρκωτικών. Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες περιπτώσεις είναι αυτή της Σοφίας που έχει αναλάβει χρέη κομμώτριας για τις συγκρατούμενές της και την υποδύεται η τρανς ηθοποιός Λαβέρν Κοξ. Μετά την επιτυχία της σειράς, η Λαβέρν έχει γίνει γνωστή για τις εξαιρετικά εύστοχες δημόσιες παρεμβάσεις της σχετικά με τις διακρίσεις που αντιμετωπίζουν τα τρανς άτομα όπως μπορείτε να δείτε και εδώ.

---

Μπομπ Μπένσον στους "Mad Men"

Βαρυφορτωμένη με Έμμυ και Χρυσές Σφαίρες, μια σειρά που έχει επαινεθεί ιδιαίτερα για την αισθητική της καθώς μας μεταφέρει στον εξαιρετικά ανταγωνιστικό αλλά και στιλάτο κόσμο των μεγάλων διαφημιστικών γραφείων της Νέας Υόρκης στη δεκαετία του '60. Οι τηλεθεατές χρειάστηκε να περιμένουν μέχρι την έκτη σεζόν για να ασχοληθεί η σειρά με το ζήτημα της ομοφυλοφιλίας εκείνη την εποχή όταν ο νεαρός και ανερχόμενος διαφημιστής «την πέφτει» με πλάγιο τρόπο στο αντιπαθητικό αφεντικό του (η σκηνή εδώ) Θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι την επόμενη σεζόν για να μάθουμε αν πρόκειται για έρωτα ή για μια ακόμα ενδο-εταιρική ίντριγκα...

---

Άγκρον και Νασίρ στο «Spartacus»

 

Η σειρά που χρησιμοποίησε την αρχαία ρωμαϊκή ιστορία σαν άλλοθι για το πλέον ομοερωτικό οφθαλμόλουτρο της πρόσφατης τηλεοπτικής ιστορίας έριξε τίτλους τέλους πέρσι ενώ, σύμφωνη με το πνεύμα της αρχαιότητας, δεν έκανε διακρίσεις σχετικά με τη σεξουαλικότητα των πρωταγωνιστών της. O Άγκρον είναι το πρωτοπαλίκαρο του Σπάρτακου που στις δύο τελευταίες σεζόν γνωρίζει και ερωτεύεται τον ελευθερωμένο σκλάβο Νασίρ. Από το YouTube δεν λείπουν τα fan videos με τα αγαπημένα τηλεοπτικά στιγμιότυπα του ζεύγους, όπως αυτό εδώ.

Από τις υπόλοιπες σειρές που είδαμε πέρσι, το "New Normal", κωμική σειρά που παρακολουθεί την προσπάθεια ενός γκέι ζευγαριού να αποκτήσει παιδί συγκατοικώντας με την παρένθετη μητέρα είχε άδοξο τέλος, καθώς το NBC αποφάσισε να το διακόψει μετά από μόλις μία σεζόν. Καλύτερη τύχη φαίνεται να έχουν οι "Fosters", μια παραγωγή της Τζένιφερ Λόπεζ με πρωταγωνίστριες μια λευκή και μία μαύρη γυναίκα που ενώνονται με τα δεσμά του γάμου στην Καλιφόρνια. Τέλος αναμένουμε με ανυπομονησία το "Looking", δημιούργημα του βρετανού Άντριου Χέιγκ (γνωστού για το εξαιρετικό φιλμ "Weekend") που παρακολουθεί την καθημερινότητα μιας παρέας γκέι τριαντάρηδων στο Σαν Φρανσίσκο. Και βέβαια το "Normal Heart", μεταφορά στη μικρή οθόνη του γνωστού θεατρικού του Λάρι Κράμερ με θέμα τα πρώτα χρόνια της επιδημίας του Aids και πρωταγωνιστές την Τζούλια Ρόμπερτς και τους ανοιχτά γκέι ηθοποιούς Ματ Μπόμερ και Τζιμ Πάρσονς.

ΟΤΑΝ ΤΑ ΣΚΥΛΙΑ ΕΤΡΩΓΑΝ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ

[Αναδημοσίευση από τον ιστότοπο της εφημερίδας Athens Voice όπου μπορείτε να αφήσετε τα δικά σας σχόλια.]

Η φρικτή είδηση σύμφωνα με την οποία ο δικτάτορας της Βόρειας Κορέας εκτέλεσε πέντε αξιωματούχους ρίχνοντάς τους σε ένα κλουβί με πεινασμένους σκύλους φαίνεται τελικά ότι δεν ήταν παρά επινόηση ενός σατιρικού κινέζικου μπλογκ που διαδόθηκε στο ίντερνετ σαν να ήταν αλήθεια. Μας δίνει όμως την ευκαιρία να θυμηθούμε δύο αληθινά ιστορικά περιστατικά που δυστυχώς δεν είναι «ράδιο-αρβύλα».

«Ημέρες, εβδομάδες, μήνες πέρασαν έτσι. Από τον Μάιο ως τον Νοέμβριο του 1941 έζησα σε αυτό το μέρος όπου η θηριωδία και η φρίκη ήταν νόμος. Καθυστερώ όμως να καταγράψω την εμπειρία που υπήρξε η χειρότερη για μένα, παρά το γεγονός ότι συνέβη τις πρώτες εβδομάδες που ήμουν στο στρατόπεδο. Περισσότερο από κάθε άλλη, ήταν αυτή που με μετέτρεψε σε μια σιωπηρή και πειθήνια σκιά που περιφερόταν ανάμεσα σε όλες τις άλλες.

Μια μέρα τα μεγάφωνα μας κάλεσαν να παρουσιαστούμε αμέσως στον χώρο συγκέντρωσης των κρατουμένων. Οι άγριες διαταγές και τα γαβγίσματα είχαν σαν αποτέλεσμα να μαζευτούμε όλοι χωρίς καθυστέρηση. Παραταχθήκαμε σχηματίζοντας ένα τετράγωνο γύρω-γύρω στην αυλή και σε στάση προσοχής, με τα Ες-Ες να μας επιτηρούν όπως και στο πρωινό κάλεσμα. Ο διοικητής του στρατοπέδου ήταν παρών μαζί με ολόκληρο το επιτελείο του. Φαντάστηκα μια ακόμα διακήρυξη της τυφλής πίστης του στο Ράιχ συνοδευόμενη από προσταγές, απειλές και προσβολές, κατ' εικόνα και καθ' ομοίωση του μεγάλου αρχηγού του, του Αδόλφου Χίτλερ. Στην πραγματικότητα θα ζούσαμε κάτι πολύ περισσότερο οδυνηρό, μια καταδίκη σε θάνατο.

Στο κέντρο του τετραγώνου που είχαμε σχηματίσει, δύο Ες-Ες μετέφεραν έναν νεαρό κρατούμενο. Με φρίκη αναγνώρισα τον Τζο, τον τρυφερό δεκαοκτάχρονο φίλο μου. Ήταν η πρώτη φορά που τον έβλεπα στο στρατόπεδο. Τον είχαν φέρει πριν ή μετά από εμάς; Είχαμε χαθεί για κάποιο καιρό πριν με φωνάξει η Γκεστάπο. Πάγωσα από τον τρόμο. Είχα ευχηθεί να γλιτώσει από τις λίστες τους, από τα χτυπήματα, από τις ταπεινώσεις τους. Κι όμως ήταν εκεί, μπροστά μου, με τα αδύναμα μάτια του πρησμένα από τα δάκρυα. Σε αντίθεση με μένα, εκείνος δεν είχε κουβαλήσει επικίνδυνα γράμματα, δεν είχε σκίσει αφίσες, δεν είχε υπογράψει καταθέσεις. Κι όμως τον είχαν πιάσει και ήταν καταδικασμένος να πεθάνει. Κανείς δεν είχε ξεφύγει από τις λίστες τους. Τι είχε συμβεί; Τι του καταλόγιζαν αυτά τα κτήνη; Μέσα στην ταραχή μου, δεν πρόσεξα καν το έγκλημα για το οποίο τον κατηγορούσαν.

Μετά την ανάγνωση της καταδίκης, τα μεγάφωνα άρχισαν να παίζουν κλασική μουσική στη διαπασών καθώς οι SS τον έγδυναν μπροστά μας, χώνοντας το κεφάλι του μέσα σε έναν άσπρο τενεκέ. Στη συνέχεια αμόλησαν επάνω του τα τρομερά σκυλιά που φύλαγαν το στρατόπεδο, γερμανικούς ποιμενικούς, που άρχισαν να τον δαγκώνουν στους μηρούς και την κοιλιά πριν τον κατασπαράξουν μπροστά στα μάτια μας. Ο τενεκές που του είχαν φορέσει στο κεφάλι δυνάμωνε και παραμόρφωνε τις κραυγές του. Τρέμοντας σύγκορμος, με τα μάτια μου γουρλωμένα μπροστά σε τόση φρίκη και δάκρυα να τρέχουν στα μάγουλά μου, προσευχόμουν με όλες μου τις δυνάμεις να χάσει γρήγορα τις αισθήσεις του.

Από τότε, συμβαίνει συχνά να πετάγομαι από τον ύπνο ουρλιάζοντας. Για περισσότερα από πενήντα χρόνια, η σκηνή δεν έχει πάψει να επανέρχεται ακούραστα μπροστά στα μάτια μου. Δεν πρόκειται να ξεχάσω ποτέ τη βάρβαρη δολοφονία του έρωτά μου. Κάτω από τα μάτια μου, κάτω από τα μάτια μας. Γιατί ήμασταν εκατοντάδες οι μάρτυρες. Για ποιο λόγο σιώπησαν όλοι μέχρι σήμερα; Έχουν φύγει όλοι από τη ζωή; Είναι αλήθεια ότι είμαστε από τους νεότερους στο στρατόπεδο κι έχουν περάσει τόσα χρόνια. Πιστεύω όμως ότι αρκετοί προτιμούν να σιωπήσουν για πάντα από τον φόβο ότι θα ξυπνήσουν φρικτές αναμνήσεις όπως αυτή ανάμεσα σε πολλές άλλες.

Όσο για μένα, μετά από δεκαετίες σιωπής αποφάσισα να μιλήσω, να καταθέσω, να γίνω μάρτυρας κατηγορίας.»

(Ο Πιερ Ζεέλ από τη Μυλούζη της Αλσατίας ήταν ένας από τους χιλιάδες ομοφυλόφιλους έγκλειστους των ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης. Υπήρξε από τους ελάχιστους που κατέθεσε τη μαρτυρία του, εκδίδοντας το βιβλίο «Εγώ ο Πιερ Ζεέλ, εκτοπισμένος ομοφυλόφιλος» το 1994. Χάρη στις προσπάθειές του, το γαλλικό κράτος αναγνώρισε επίσημα τους ομοφυλόφιλους ανάμεσα στα θύματα της ναζιστικής κατοχής λίγους μήνες πριν τον θάνατό του το 2005. Μετάφραση δική μου από εδώ )

«Περιγράφοντας τους ιθαγενείς της Αμερικής, ο χρονικογράφος Μπερνάλ Ντίαθ δελ Καστίγιο εντοπίζει ως μία από τις καταδικαστέες εκφάνσεις της κουλτούρας τους την πρακτική της παρενδυσίας, δηλαδή τη συνήθεια των αγοριών και των αντρών να ντύνονται με γυναικεία ρούχα και να φέρονται ως γυναίκες. «Επιπλέον, οι περισσότεροι από αυτούς ήταν σοδομίτες, ειδικά μάλιστα όσοι ζούσαν στις παράκτιες και θερμές περιοχές. Τα αγόρια περιφέρονταν ντυμένα γυναίκες και επιδίδονταν σε αυτή τη διαβολική και καταραμένη δραστηριότητα.»

Αυτού του είδους η σοδομία συνήθως χρησιμοποιείται ως επιχείρημα που νομιμοποιεί τα βίαια πογκρόμ εναντίον των ιθαγενών της αμερικανικής ηπείρου. Για παράδειγμα, στα 1513, ο Βάσκο Νούνιεθ ντε Μπαλμπόα, αφού νίκησε τον φύλαρχο των Κουαρέκουα και πολλούς από τους συμπολεμιστές του, ανακάλυψε μεταξύ των ανθρώπων αυτής της φυλής μεγάλο αριθμό "νέων αντρών με γυναικεία ενδυμασία, καλλωπισμένους αβρά και με θηλυπρέπεια", οι οποίοι κρατούνταν χωριστά από τους υπόλοιπους για να προσφέρουν "διεστραμμένες σεξουαλικές απολαύσεις". Με την κατηγορία ότι διέπραξαν την "πιο καταραμένη και αφύσικη ανηθικότητα", σαράντα από αυτούς τους παρενδυσίες νεαρούς έγιναν βορά των επιθετικών σκυλιών των ισπανών. Η ανακάλυψη και η εκτέλεση αυτών των νεαρών αντρών που ντύνονταν γυναίκες και πρόσφεραν σεξουαλικές υπηρεσίες σε άλλους άντρες –γεγονός που απαθανατίστηκε σε ένα χαρακτικό του Τεοντόρ ντε Μπρυ– προσέδωσε ηθικό νόημα στην ισπανική εισβολή στον Νέο Κόσμο, το οποίο μεγεθύνθηκε ακόμα περισσότερο μετά την εκτέλεση όταν, σύμφωνα με τη μαρτυρία του συγγραφέα Πέδρο Μαρτίρ, οι χωρικοί που επέζησαν παρέδωσαν στον Μπαλμπόα και άλλους νεαρούς άντρες που «είχαν προσβληθεί από αυτή την πανούκλα». Όπως υποστηρίζει ο Τζόναθαν Γκόλντμπεργκ, η ανακάλυψη και η εξάλειψη της σοδομίας χρησιμοποιήθηκε ως τρόπος διαχωρισμού του ιθαγενούς πληθυσμού σε «ευγενείς πρωτόγονους» και «πρωτόγονους αγρίους», επιτρέποντας έτσι στην ισπανική κατάκτηση να νοηματοδοτηθεί ως απελευθερωτική παρέμβαση προς όφελος των ιθαγενών θυμάτων αυτής της «βρομερής ανηθικότητας» που διέπρατταν εις βάρος τους οι διεφθαρμένοι αρχηγοί τους.

Έτσι η σεξουαλική διαφορά χρησιμοποιήθηκε ως μέσο νομιμοποίησηςτης αποικιακής σύγκρουσης. Επιπρόσθετα, η βία που ασκήθηκε στα σώματα των θηλυπρεπών ιθαγενών εγκαινίασε ένα ευρύτερο σύστημα επιβολής της ετεροκανονικότητας, το οποίο είχε μακροπρόθεσμες συνέπειες τόσο για τους ιθαγενείς όσο και για τους εποίκους, καθώς και για τους μετέπειτα ομοφυλόφιλους και ετεροφυλόφιλους που προέκυψαν από αυτούς. Πολλοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι η ιδεολογία του υπερτονισμένου ανδρισμού (machismo) που χαρακτηρίζει τις σημερινές λατινοαμερικάνικες κουλτούρες αποτελεί ιστορικό και κοινωνικό επακόλουθο της σύγκρουσης ανάμεσα στα διαφορετικά καθεστώτα σεξουαλικότητας που έλαβε χώρα κατά την περίοδο της ισπανικής κατάκτησης.»

(Απόσπασμα από το βιβλίο «Ομοφυλοφιλία, μια παγκόσμια ιστορία» σε μετάφραση Μαργαρίτας Μηλιώρη, εκδόσεις Πάπυρος, 2008. Στην εικόνα επάνω, το χαρακτικό του φλαμανδού καλλιτέχνη Τεοντόρ ντε Μπρυ που απεικονίζει την αποτρόπαια σκηνή.)

Η ΠΡΟΩΡΗ ΑΓΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΑΠΑ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΥ

[Αναδημοσίευση από τον ιστότοπο της εφημερίδας Athens Voice όπου μπορείτε να αφήσετε και τα δικά σας σχόλια.]

Χωρίς να έχουν περάσει ακόμα ούτε εννέα μήνες από τότε που αναρρήθηκε στον επισκοπικό θρόνο της Ρώμης, ο πάπας Φραγκίσκος –κατά κόσμον Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο– δεν έχει σταματήσει να μονοπωλεί την παγκόσμια προσοχή. Ο πρώτος ιησουΐτης που έγινε πάπας, ο πρώτος από την αμερικανική ήπειρο και μάλιστα από μια χώρα που συνηθίζουμε να κατατάσσουμε στον «τρίτο κόσμο» όπως η Αργεντινή, χωρίς όμως αυτές οι πρωτιές να είναι αρκετές για να εξελιχθεί σε αγαπημένο πρόσωπο των διεθνών μέσων ενημέρωσης. Αυτό που έκανε τη διαφορά ήταν η αντίθεση ανάμεσα στον ανοιχτόκαρδο χαρακτήρα και τον συμπονετικό λόγο του νέου πάπα σε σχέση με την αυστηρότητα και τη στείρα δογματική προσήλωση του προκατόχου του.

Καθώς τα διεθνή ΜΜΕ διψάνε για έναν νέο «σταρ» παγκόσμιου βεληνεκούς που να συνδυάζει τα χαρακτηριστικά της Μητέρας Τερέζας και της πριγκίπισσας Νταϊάνα, η αντίθεση με το στιλ του προκατόχου του τα έχει οδηγήσει σε υπερβολές. Λίγο πριν εκπνεύσει το 2013, το περιοδικό Time δεν δίστασε να ανακηρύξει «Πρόσωπο της Χρονιάς» έναν πάπα που μετράει μόνο λίγους μήνες και που οι παρεμβάσεις του μέχρι σήμεραέχουν περιοριστεί σε συμβολικές κυρίως χειρονομίες. Μένει να αποδειχθεί κατά πόσο ο νέος πάπας θα μείνει στην ιστορία ή κατά πόσο είναι δυνατόν οποιοδήποτε πρόσωπο να «αλλάξει» ουσιαστικά έναν οργανισμό με δισχιλιετή ιστορία όπως η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία. Όμως για τους συντάκτες του περιοδικού, οι καλές προθέσεις από μόνες τους προφανώς είναι αρκετές.

Καλές προθέσεις που φαίνεται να έχουν ήδη παρεξηγηθεί από πολλούς ανά τον κόσμο «προοδευτικούς» που θεωρούν εσφαλμένα ότι ο πάπας συμμερίζεται τις αντιλήψεις τους. Και στηρίζουν αυτή την παρεξήγηση σε κάποιες πιασάρικες «ατάκες» που σπεύδουν να αναμεταδώσουν τα ΜΜΕ, συνήθως άκριτα, χωρίς ιδιαίτερη επεξεργασία και αποκομμένες από την εκκλησιαστική κοσμοθεωρία που ασπάζεται ο ποντίφικας.

Μένει να αποδειχθεί π.χ. κατά πόσο ο Φραγκίσκος ασπάζεται τη «θεολογία της απελευθέρωσης» –κίνημα της Λατινικής Αμερικής που συνδυάζει τον χριστιανισμό με την αριστερή κοινωνική δράση– ή κατά πόσο το ενδιαφέρον του για τους απόκληρους της κοινωνίας περιορίζεται σε επιδείξεις ελεημοσύνης. Οι υποστηρικτές του μάλλον ξεχνάνε ότι και ο σφοδρά αντικομμουνιστής Ιωάννης-Παύλος Β' είχε καταγγείλει έντονα τις αδικίες και τις ανισότητες του καπιταλιστικού συστήματος – όμως η ίδια Εκκλησία που δραστηριοποιήθηκε για την πτώση των καθεστώτων της ανατολικής Ευρώπης, ποτέ δεν έπραξε κάτι ανάλογο για να αναχαιτίσει την «τυραννία των αγορών».

Αλλά και στο ζήτημα της ομοφυλοφιλίας, παραμένει πολύ δύσκολο και εξαιρετικά πρόωρο να διακρίνει κανείς τις πραγματικές προθέσεις του πάπα από τους «ευσεβείς πόθους» διάφορων καθολικών και μη ομοφυλόφιλων που είναι μεν κατανοητοί και θεμιτοί, αλλά διατρέχουν τον κίνδυνο να διαψευσθούν. Αυτό που μπορεί κανείς να πει με σιγουριά είναι ότι από τότε που εξελέγη ο νέος πάπας έχει μεταχειριστεί ένα διαφορετικό, πιο ανθρώπινο ύφος σε σχέση με αυτό που έχουμε συνηθίσει όταν αναφέρεται στους ομοφυλόφιλους. Από εκεί όμως μέχρι τον τίτλο του «Προσώπου της Χρονιάς» που του απένειμε πρόσφατα και το αμερικάνικο γκέι περιοδικό Advocate για τη... «συμβολή του στον αγώνα για τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων», υπάρχει τεράστια απόσταση!

Πολλοί τονίζουν ότι ο νέος πάπας γνωρίζει καλύτερα αυτά τα ζητήματα αφού είναι ο πρώτος που προέρχεται από μια χώρα που έχει ήδη αναγνωρίσει τον γάμο ομοφύλων. Ταυτόχρονα όμως ήταν και αυτός που είχε εκφρασθεί με σφοδρότητα εναντίον του νόμου, χαρακτηρίζοντάς τον «επίθεση στο σχέδιο του Θεού» σε μια επιστολή του που είχε έρθει στο φως της δημοσιότητας προκαλώντας σάλο τον καιρό που ήταν ακόμα καρδινάλιος. Επί των ημερών του το Βατικανό κινήθηκε για να απαγορεύσει μια έκθεση με ομόφυλα ζευγάρια που φωτογραφήθηκαν σε εκκλησίες της Ρώμης, ενώ έφτασε στο σημείο να ...αφορίσει έναν αυστραλό ιερέα που ήθελε να παντρέψει ζευγάρια του ίδιου φύλου.

Ακόμα χειρότερα, ο σημερινός πάπας ποτέ δεν φρόντισε να διαλευκανθούν οι πραγματικές αιτίες της πρωτοφανούς στη σύγχρονη ιστορία παραίτησης του προκατόχου του. Οι καταγγελίες του ιταλικού τύπου ότι η παραίτηση συνδεόταν με απόρρητη έκθεση του Βατικανού που αποκάλυπτε κύκλωμα εκβιασμού ομοφυλόφιλων ιερέων, ουδέποτε διαψεύστηκαν από τον άνθρωπο που επωφελήθηκε περισσότερο από αυτή την παραίτηση.

Χωρίς να γνωρίζουμε ποιος εκβιάστηκε από ποιον, οι διάφοροι υμνητές του Φραγκίσκου επιμένουν να αποδίδουν την άτεγκτη στάση του προηγούμενου πάπα Βενέδικτου Ιστ' απέναντι στους γκέι στο γεγονός ότι ο ίδιος ήταν «κρυπτο-ομοφυλόφιλος», προβάλλοντας ως τεκμήριο τα... ακριβά παπούτσια του και τον ευπαρουσίαστο γερμανό γραμματέα του! Αν αυτό αληθεύει, θα περίμενε κανείς από τους διάφορους «υπέρμαχους των ανθρώπινων δικαιωμάτων» να ανησυχήσουν λίγο περισσότερο για το ενδεχόμενο ο Βενέδικτος να εκβιάστηκε όντως εξαιτίας της ομοφυλοφιλίας του. Προφανώς όμως αυτό δεν συμβαίνει...

Βεβαίως όσοι στο όνομα των «γκέι δικαιωμάτων» αδιαφορούν σχετικά με τις πραγματικές συνθήκες παραίτησης του προηγούμενου πάπα , αδιαφορούν εξίσου και για τις πραγματικές συνθήκες που συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν χιλιάδες ομοφυλόφιλοι που έχουν χειροτονηθεί ιερείς. Όπως γράφει χαρακτηριστικά το περιοδικό Vanity Fair σε άρθρο του για τους γκέι του Βατικανού «ο κίνδυνος της αποκάλυψης έχει μετατρέψει τους γκέι ιερείς σε φετίχ της δημοσιότητας τόσο για την κοσμική άκρα αριστερά όσο και για την άκρα δεξιά. Όχι όμως ως ανθρώπινα όντα, αλλά ως σύμβολα. Για την αριστερά είναι χρήσιμοι ώστε να μπορεί να κατηγορεί την εκκλησία για υποκρισία. Και η ακροδεξιά τους αντιμετωπίζει σαν λεκέ τον οποίο πρέπει να βγάλει από τη μέση».

Για το ζήτημα των γκέι στο Βατικανό, ο ίδιος ο πάπας Φραγκίσκος φέρεται να αναφέρθηκε στην ύπαρξη ενός «γκέι λόμπι» το οποίο «υπάρχει και πρέπει να δούμε πως θα το αντιμετωπίσουμε». Λίγες μέρες αργότερα μιλώντας σε δημοσιογράφους επιβεβαίωσε ότι το λεγόμενο «γκέι λόμπι» είναι κάτι αρνητικό: «Ακούω ότι υπάρχει γκέι λόμπι αλλά δεν το έχω δει γραμμένο στην ταυτότητα κανενός! Το πρόβλημα δεν είναι η ομοφυλοφιλία, αλλά να ανήκει κάποιος σε λόμπι, γκέι, μασονικό ή πολιτικό». Και συνέχισε με μια δήλωση που έγινε διάσημη: «Αν κάποιος είναι ομοφυλόφιλος αλλά αναζητά τον Θεό και έχει καλή θέληση, ποιος είμαι εγώ να τον κρίνω;»

Η περίφημη δήλωση αναπαράχθηκε παντού, λίγοι όμως σχολίασαν ότι απαντούσε σε μια ερώτηση σχετικά με τους γκέι ιερείς που έτσι κι αλλιώς πρέπει να τηρούν τον κανόνα της αγαμίας. Αντίθετα με τον προκάτοχό του, ο Φραγκίσκος δεν φαίνεται να πιστεύει πως οι ομοφυλόφιλοι πρέπει να αποκλείονται από τα ράσα. Φτάνει όμως να μην εκδηλώνονται, να μην «οργανώνονται» σε «λόμπι» και να μην διεκδικούν. Είναι γνωστή άλλωστε η τεράστια έλλειψη σε νέους ιερείς που αντιμετωπίζει η εκκλησία...

Πολύ σημαντικότερη ήταν η συνέντευξη που έδωσε ο πάπας τον Σεπτέμβριο στο περιοδικό των ιησουϊτών La Civiltà Cattolica, όπου ο λόγος του δικαιολογημένα εντυπωσιάζει: «Κάποιος με ρώτησε προκλητικά αν εγκρίνω την ομοφυλοφιλία. Απάντησα με μια ερώτηση: όταν ο Θεός έχει απέναντί του έναν ομοφυλόφιλο, περιβάλλει την ύπαρξη αυτού του ανθρώπου με αγάπη ή μήπως απορρίπτει και καταδικάζει αυτό τον άνθρωπο; Πρώτα από όλα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας τον άνθρωπο. Εδώ μπαίνουμε στο μυστήριο του ανθρώπινου πλάσματος. Στη ζωή, ο Θεός συμπαραστέκεται στους ανθρώπους και πρέπει κι εμείς να τους συμπαρασταθούμε ξεκινώντας από την κατάστασή του καθενός. Και πρέπει να τους συμπαρασταθούμε δείχνοντας συμπόνια».

Πιο κάτω όμως οι προτεραιότητες και οι ιεραρχήσεις του νέου πάπα γίνονται σαφείς: «Δεν μπορούμε να επιμένουμε μόνο σε θέματα όπως οι αμβλώσεις, οι γάμοι των γκέι και η αντισύλληψη ...Η διδασκαλία της Εκκλησίας είναι σαφής, αλλά δεν είναι απαραίτητο να μιλάμε συνέχεια για αυτά». Ο πάπας μπορεί να διδάσκει τη «συμπόνια» προς τους ομοφυλόφιλους, όμως αυτό που έχει πρωταρχική σημασία για τον ίδιο πάνω από όλα είναι να μην κλονιστεί η θέση της Εκκλησίας επιμένοντας να προβάλλει ζητήματα όπου η στάση της μοιάζει ξεπερασμένη και απαρχαιωμένη...

Φυσικά κανείς δεν αμφισβητεί ότι αυτή η αλλαγή ύφους είναι καλοδεχούμενη, ειδικά αν συγκριθεί με τις αντίστοιχες δηλώσεις των προκατόχων του ή κάποιων ορθόδοξων συναδέλφων του. Πριν όμως μιλήσουμε για «επανάσταση», θα πρέπει να δούμε ποιες θα είναι οι χειροπιαστές παρεμβάσεις του νέου πάπα στις δεκάδες χώρες όπου οι γκέι συνεχίζουν να τιμωρούνται και να διώκονται.

Και βέβαια κάποια στιγμή η Εκκλησία θα πρέπει να αντιμετωπίσει το φλέγον ζήτημα της αγάπης ανάμεσα σε άτομα του ίδιου φύλου και το δικαίωμά τους στην οικογενειακή ζωή. Πριν από λίγες μέρες, ο επίσκοπος της Μάλτας δήλωσε ότι ο πάπας τον ενθάρρυνε να μιλήσει εναντίον της υιοθεσίας παιδιών από γκέι ζευγάρια. Λίγο αργότερα ήρθε στο φως μια νέα δήλωση του πάπα σύμφωνα με την οποία η εκκλησία πρέπει να βρει τον τρόπο να μιλήσει για τον Χριστό και σε αυτά τα παιδιά. Τον Οκτώβριο που μας έρχεται ο ποντίφικας πρόκειται να συγκαλέσει μία έκτακτη σύνοδο των επισκόπων σχετικά με τον γάμο και την οικογένεια. Ας ελπίσουμε ότι η Εκκλησία επιφυλάσσει στα ομόφυλα ζευγάρια και τις οικογένειές τους κάτι περισσότερο από ένα απλό κήρυγμα...