«ΠΟΛΛΟΙ ΓΚΕΪ ΕΚΔΗΛΩΝΟΝΤΑΙ ΣΤΟΝ ΣΤΡΑΤΟ»

[Αναδημοσίευση από τον ιστότοπο της εφημερίδας Athens Voice όπου μπορείτε να διαβάσετε και τα σχετικά σχόλια.]

Συνέντευξη με τον ισραηλινό σκηνοθέτη Έιταν Φοξ

Το 21ο κινηματογραφικό φεστιβάλ «Νύχτες πρεμιέρας» έδωσε την ευκαιρία στο αθηναϊκό κοινό να γνωρίσει από κοντά έναν από τους πιο επιφανείς σκηνοθέτες ταινιών με γκέι θεματολογία παγκοσμίως. Ο 50χρονος Έιταν Φοξ βρέθηκε στην Αθήνα το σαββατοκύριακο παρουσιάζοντας μερικές από τις πιο γνωστές ταινίες του όπως το «Γιόσι και Τζάγκερ», η «Φούσκα», το «Περπατώντας στο νερό» και ο «Γιόσι». Μέσα από αυτές, τα τελευταία 20 χρόνια έχει καταγράψει την πρόοδο αλλά και τις εντάσεις που αντιμετωπίζει η ισραηλινή κοινωνία όχι μόνο σχετικά με τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων αλλά και τις στρατιωτικές συγκρούσεις, το τραύμα του ναζισμού, τις σχέσεις μεταξύ ισραηλινών και παλαιστίνιων. Βρεθήκαμε μαζί του και του ζητήσαμε να μας τα εξηγήσει με δικά του λόγια.

 

Ο Έιταν Φοξ με τους πρωταγωνιστές της ταινίας «Γιόσι»

GSH: Έχοντας επισκεφτεί το Ισραήλ, πρέπει να σας πω ότι μου έκαναν εντύπωση κάποιες ίσως επιφανειακές ομοιότητες ανάμεσα στους δύο λαούς. Οι ισραηλινοί όπως και οι έλληνες είναι αρκετά θορυβώδεις, τους αρέσει να βγαίνουν έξω και να διασκεδάζουν, το Τελ Αβίβ είναι το ίδιο χαοτικό όπως η Αθήνα, οι ταξιτζήδες πλακώνονται και εκεί με άλλους οδηγούς στα φανάρια κτλ. Καθώς αυτή δεν είναι η πρώτη σας επίσκεψη στην Ελλάδα, έχετε και εσείς την αίσθηση ότι μοιάζουμε σε πολλά;

ΕF: Μα νομίζω ότι αυτός είναι και ο λόγος που τόσοι ισραηλινοί προτιμούν για τις διακοπές τους την Ελλάδα. Ότι δηλαδή αισθάνονται σαν το σπίτι τους! Είμαστε κι εμείς θορυβώδεις, μας αρέσει να περνάμε καλά, δεν θα έλεγα αγενείς αλλά ίσως πιο ανεκτικοί με την αγένεια των άλλων! Και η Αθήνα μου θυμίζει σε πάρα πολλά το Τελ Αβίβ, υπάρχει αυτή η σχέση με τη θάλασσα, είναι και οι δύο καθαρά μεσογειακές πόλεις αλλά με πολύ μοντέρνο χαρακτήρα ως προς τον τρόπο ζωής των ανθρώπων. Δεν ξέρω πως είναι η νυχτερινή ζωή στην Αθήνα, αλλά στο Τελ Αβίβ είναι πολύ έντονη και βέβαια υπάρχει μια πολύ ανεπτυγμένη γκέι σκηνή.

GSH: Είστε ο πιο διακεκριμένος σκηνοθέτης ταινιών με γκέι θεματολογία στο Ισραήλ. Έχετε πει ότι οι ταινίες σας χρηματοδοτούνται από το ισραηλινό κράτος. Στο εξωτερικό υπάρχουν πολλοί που κατηγορούν το Ισραήλ για το λεγόμενο «ροζ ξέπλυμα» (pinkwashing), ότι δηλαδή προβάλλει προς τα έξω μια εικόνα ιδιαίτερα φιλική προς τους γκέι για να αντισταθμίσει τις διεθνείς επικρίσεις σχετικά με το παλαιστινιακό ζήτημα. Θεωρείτε πως αυτή είναι μία δίκαιη κριτική;

EF: H κρατική χρηματοδότηση στις ταινίες μου ξεκίνησε από τον καιρό που αποφοίτησα από την κινηματογραφική σχολή. Και ήταν σε μια περίοδο που η διεθνής κοινότητα δεν ήταν τόσο αυστηρή και επικριτική με το Ισραήλ όσο είναι σήμερα. Ίσως να υπάρχουν κάποιοι που χρησιμοποιούν όπως λέτε εμένα και τις ταινίες μου για να προωθήσουν αυτό που αποκαλείται «pinkwashing» αν υποθέσουμε πως κάτι τέτοιο υφίσταται όντως ως επίσημη στρατηγική. Αυτό όμως δεν αλλάζει το γεγονός ότι η χώρα μου, όχι μόνο το Τελ Αβίβ αλλά και έξω από αυτό, έχει αλλάξει απίστευτα μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Μιλάμε για μια χώρα που ήταν πολύ θρησκευόμενη, πολύ συντηρητική, με εξαιρετικά μάτσο νοοτροπία και για να αλλάξει όλο αυτό χρειάστηκε πολλή δουλειά από πάρα πολύ κόσμο και όχι μόνο καλλιτέχνες όπως εγώ. Οπότε ακόμα κι αν κάποιος προσπαθεί να τα χρησιμοποιήσει όλα αυτά στα πλαίσια μίας στρατηγικής «ροζ ξεπλύματος», αυτό δεν αλλάζει το γεγονός ότι η ισραηλινή κοινωνία έχει αγκαλιάσει τη ΛΟΑΔ κοινότητα. Άλλωστε οι ταινίες μου δεν «χαϊδεύουν» το Ισραήλ αλλά αντίθετα θέτουν δύσκολα ερωτήματα όχι μόνο για τα γκέι θέματα αλλά και για ζητήματα όπως ο πόλεμος, η κατάσταση των παλαιστίνιων κτλ. Οπότε η προβολή των ταινιών μου ίσως να μην είναι ο πιο εύκολος τρόπος για να «διαφημιστεί» το Ισραήλ αφού δεν παρουσιάζουν απαραίτητα μια ειδυλλιακή εικόνα.

GSH: Σύμφωνα με ένα πρόσφατο ντοκιμαντέρ του Γιαρίβ Μοζέρ με τίτλο «Οι αόρατοι άνθρωποι», οι ισραηλινές αρχές αρνούνται να βοηθήσουν γκέι παλαιστίνιους που το έχουν σκάσει από τα σπίτια τους αν δεν δεχτούν να γίνουν πληροφοριοδότες. Και στη δική σας ταινία «Η φούσκα» (The bubble) διηγείστε την ιστορία ενός γκέι παλαιστίνιου που αν και έχει σχέση με ισραηλινό, μένει στο Ισραήλ παράνομα. Μπορούμε να πούμε λοιπόν ότι η ανεκτικότητα της ισραηλινής κοινωνίας ισχύει το ίδιο και για ομάδες όπως οι γκέι παλαιστίνιοι ή οι γκέι στις κοινότητες των εποίκων ή των ορθόδοξων εβραίων; Ή μήπως ισχύει μόνο για ισραηλινούς πολίτες με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά;

EF: Στην κοινότητά μας αγωνιζόμαστε και για εκείνες τις μικρότερες μειοψηφίες εντός της γκέι μειοψηφίας των οποίων τις ανάγκες θα πρέπει να συμπεριλάβουμε στις διεκδικήσεις μας. Είναι κάτι που προσπαθώ να κάνω και μέσα από τις ταινίες μου, να διηγηθώ και τις δικές τους ιστορίες. Ο σύντροφός μου έχει ξεκινήσει ένα κίνημα ΛΟΑΔ νεολαίας που έχει παραρτήματα σε όλη τη χώρα και περιλαμβάνει θρησκευτικές ομάδες, ακόμα και αθλητικές ομάδες για νέους που προέρχονται από την κοινότητα των υπερορθόδοξων. Με τους παλαιστίνιους προφανώς το ζήτημα είναι πιο περίπλοκο, αφού ο αποκλεισμός τους δεν αφορά μόνο τους γκέι αλλά ολόκληρο τον πληθυσμό. Οπότε είναι σημαντικό να παλέψουμε για τα δικαιώματα όλων των παλαιστινίων στα κατεχόμενα και των αράβων πολιτών του Ισραήλ και όχι μόνο για τους γκέι παλαιστίνιους που άλλωστε αντιμετωπίζουν πολύ περισσότερα προβλήματα στην πατρίδα τους παρά στο Τελ Αβίβ. Όσον αφορά τους εποίκους είμαι κάθετα απέναντί τους σε πολιτικό επίπεδο, όμως υπάρχουν και στους κόλπους τους ομοφυλόφιλοι και προσωπικά έχω γνωρίσει αρκετούς. Το συνειδητοποιούν και οι ίδιοι πως αυτό είναι κάτι που πρέπει να αντιμετωπίσουν.

GSH: Κάτι άλλο που έχουμε κοινό οι έλληνες με τους ισραηλινούς είναι ότι και εδώ οι άντρες υπηρετούν στον στρατό. Μάλιστα η ταινία σας «Γιόσι και Τζάγκερ» είναι μια ιστορία αγάπης ανάμεσα σε δύο φαντάρους που πολεμούν στον Λίβανο. Από τη δική σας εμπειρία στον ισραηλινό στρατό, θα λέγατε ότι είναι ένα περιβάλλον που ευνοεί την εκδήλωση ομοερωτικών αισθημάτων; 'Η μήπως είναι διαφορετικά στο Ισραήλ αφού εκεί υπηρετούν και οι γυναίκες στον στρατό;

EF: Πήγα στον στρατό το 1982 και υπηρέτησα για 4 χρόνια. Εκείνη την εποχή ήταν ένα ιδιαίτερα εχθρικό, ομοφοβικό περιβάλλον. Προφανώς υπήρχαν ομοφυλόφιλοι που υπηρετούσαν αλλά ο στρατός αρνιόταν ακόμα και την ύπαρξή τους. Οπότε το πρώτο πράγμα που έκανα μόλις αποφοίτησα από τη σχολή ήταν να γυρίσω το «Σε άδεια» (Time off), μια ταινία μικρού μήκους για αυτό το θέμα. Ήμουν αποφασισμένος ότι έπρεπε επιτέλους κάποια στιγμή να μιλήσουμε ανοιχτά για το ότι πολλοί και διαφορετικοί άνθρωποι υπηρετούν στις ένοπλες δυνάμεις και κάποιοι απ'αυτούς είναι ομοφυλόφιλοι. Όταν γύρισα το «Γιόσι και Τζάγκερ» το 2002, ζήτησα από τον στρατό να με βοηθήσουν στα γυρίσματα και η απάντησή τους ήταν τελείως αρνητική. Τους ενοχλούσε ιδιαίτερα ότι η ταινία παρουσιάζει μια σχέση ανάμεσα σε αξιωματικό και φαντάρο. Δέκα χρόνια μετά την επιτυχία του πρώτου φιλμ, όταν γύριζα τον «Γιόσι» σαν συνέχεια εκείνης της ταινίας, ο ίδιος ο στρατός επικοινώνησε μαζί μου. Όχι μόνο προσφέρθηκαν να συνεισφέρουν στη χρηματοδότηση αλλά έχουν συμπεριλάβει την ταινία στο επίσημο πρόγραμμα προβολών του στρατού! Για τον στρατό, είτε είσαι γκέι είτε όχι, πρέπει να υπηρετήσεις όπως όλοι. Και όπως δείχνει η ταινία, πλέον πάρα πολλοί γκέι εκδηλώνονται ανοιχτά κατά τη διάρκεια της θητείας τους.

GSH: Αν και το Ισραήλ δεν έχει θεσπίσει ακόμα τον γάμο ομοφύλων, η ομογονεϊκότητα είναι ένα αρκετά διαδεδομένο κοινωνικό φαινόμενο στη χώρα σας. Αντίθετα στην Ελλάδα η ιδέα δύο αντρών που μεγαλώνουν μαζί ένα παιδί ανήκει ακόμα στη σφαίρα του φανταστικού. Πως γίνεται μία θρησκευόμενη κοινωνία όπως το Ισραήλ να είναι πιο δεκτική σε αυτό το ζήτημα;

EF: Νομίζω πως καταφέραμε να αλλάξουμε νοοτροπίες με πολύ ισχυρό και αποτελεσματικό τρόπο. Ακριβώς επειδή μεγαλώναμε σε μία τόσο θρησκευόμενη, αυστηρή, μάτσο κοινωνία, η ανάγκη μας να σπάσουμε αυτές τις συμβάσεις ήταν ακόμα πιο ισχυρή. Ίσως αυτό να είναι και το τίμημα της αποδοχής: Εφόσον σας έχουμε αποδεχτεί πρέπει και εσείς να συνεισφέρετε. Άλλωστε η η έννοια της οικογένειας παραμένει πολύ ισχυρή στην εβραϊκή κουλτούρα. Πράγματι αν κατέβει κανείς τη λεωφόρο Ρότσιλντ στο κέντρο του Τελ Αβίβ βλέπει όλο και περισσότερα γκέι ζευγάρια που σπρώχνουν καροτσάκια. Όλοι οι γκέι φίλοι μου έχουν κάνει ή ετοιμάζονται να κάνουν παιδιά. Πρέπει να παραδεχτώ ότι έχω μείνει ο τελευταίος στον κύκλο μου που δεν έχει γίνει γονιός. Μάλλον δεν είμαι αρκετά προχώ! (γελάει). Έχω αποφασίσει όμως πως αυτό θα είναι το θέμα της επόμενής μου ταινίας. Στην πραγματικότητα πάντα βάζω μπροστά δύο σχέδια ταυτόχρονα, ένα μεγάλο και ένα μικρό. To μεγάλο μου σχέδιο αυτή τη στιγμή είναι μια ταινία για τον ισραηλινό τραγουδιστή Μάικ Μπραντ, που έκανε τεράστια επιτυχία στη Γαλλία τη δεκαετία του '70. Καθώς όμως προερχόταν από μια οικογένεια που είχε ξεκληριστεί από το Ολοκαύτωμα, είχε έντονες τάσεις κατάθλιψης και αυτοκτόνησε σε ηλικία 28 ετών. Το μικρό μου σχέδιο είναι μια ταινία για ένα γκέι ζευγάρι που γίνονται γονείς. Έχει πιο χαμηλό προϋπολογισμό και ελπίζω να ξεκινήσουμε τα γυρίσματα τον Φεβρουάριο. Όπως και με το «Γιόσι και Τζάγκερ» θέλω να ολοκληρωθεί γρήγορα και η εμπειρία μου λέει ότι αυτές οι ταινίες είναι και οι πιο έντονες. Θα έχει να κάνει με όσα αντιμετωπίζω αυτή τη στιγμή, τι σημαίνει να μεγαλώνεις, να κάνεις παιδιά, τι αφήνεις πίσω σου κτλ.

GSH: Κάτι άλλο που έχουμε κοινό οι έλληνες και οι ισραηλινοί είναι πόσο σοβαρά παίρνουμε τον διαγωνισμό της Eurovision. Η τελευταία σας ταινία «Cupcakes» αναφέρεται σε μια παρέα φίλων που συμμετέχουν στον διαγωνισμό κατά λάθος. Και κάπου διάβασα πως τον καιρό που ήσασταν έφηβος είχατε αναλάβει τον σχολιασμό του διαγωνισμού για λογαριασμό μιας παιδικής εκπομπής. Για ποιο λόγο η Eurovision θεωρείται τόσο σοβαρή υπόθεση και στις δύο χώρες;

EF: H πρώτη μου εμπειρία στον διαγωνισμό ήταν to 1979. Ήμουν 14 χρονών, ο διαγωνισμός είχε γίνει στην Ιερουσαλήμ και για την Ελλάδα η Ελπίδα τραγούδησε το «Σωκράτης σούπερσταρ»! Ήμουν δημοσιογράφος για ένα παιδικό πρόγραμμα και για μένα αυτό ήταν το πιο σημαντικό πράγμα που θα μπορούσε να συμβεί. Κάτι που δεν έχω πει είναι ότι υπήρχε ένα μέλος μιας αποστολής που μου πρότεινε να γυρίσω μαζί τους στο ξενοδοχείο που έμεναν και φυσικά αρνήθηκα (γελάει). Υπήρχε κάτι στον αέρα, μια πολύ έντονη γκέι πλευρά σε όλο αυτό και ήταν η πρώτη φορά που συνειδητοποιούσα ότι υπήρχε κάτι τέτοιο εκεί έξω. Αλλά και την πρώτη φορά που λάβαμε μέρος στον διαγωνισμό το 1973, θυμάμαι πόσο σημαντικό ήταν που η Ευρώπη μας δεχόταν. Είμαστε η μόνη οικογένεια στο κτίριο που είχαμε τηλεόραση και είχε κατέβει όλη η πολυκατοικία για να παρακολουθήσει τον διαγωνισμό μαζί μας. Η ταινία «Cupcakes» είναι αληθινή ιστορία: Το 2000 σε ένα πάρτι, δύο νεαροί που είχαν μεθύσει με τις κοπέλες τους αποφάσισαν για πλάκα να γράψουν ένα τραγούδι και να το στείλουν στην επιτροπή. Ένα μήνα αργότερα τους ανακοίνωσαν ότι θα εκπροσωπούσαν το Ισραήλ στη Eurovision! Μιλάμε για τέσσερα άτομα που δεν μπορούσαν να τραγουδήσουν ή να χορέψουν, δεν είχαν ανέβει ποτέ σε σκηνή στη ζωή τους. Καθώς ήμουν το μόνο άτομο που γνώριζαν στον κόσμο του θεάματος μου ζήτησαν να τους βοηθήσω. Ήταν το συγκρότημα των Ping Pong και ήρθαν τελευταίοι στον διαγωνισμό του 2000, έγινε όμως ένας μικρός χαμός γιατί οι στίχοι μιλούσαν για τον έρωτα μιας ισραηλινής για έναν άντρα από τη Συρία και στη σκηνή κουνούσαν σημαιάκια της Συρίας και του Ισραήλ. Τελικά η κρατική τηλεόραση τους αποκήρυξε και πήγαν με δικά τους έξοδα. Ένα άλλο φιλμ που έχω κάνει για τη Eurovision είναι το «Gotta have heart», μικρού μήκους. Μπορείτε να το δείτε κι αυτό στο αφιέρωμα που κάνουν οι «Νύχτες Πρεμιέρας».

---

Στην κεντρική φώτο, σκηνή από την ταινία «Γιόσι και Τζάγκερ»

Η ΧΡΟΝΙΑ ΤΩΝ ΓΚΕΪ ΠΟΠ ΣΤΑΡ

[Αναδημοσίευση από τον ιστότοπο της εφημερίδας Athens Voice όπου μπορείτε να διαβάσετε και τα σχετικά σχόλια]

 

Η μουσική βιομηχανία «βγαίνει από την ντουλάπα»

O 23χρονος βρετανός Σαμ Σμιθ κέρδισε τέσσερα βραβεία Γκράμι τον περασμένο Φεβρουάριο για το παρθενικό του άλμπουμ «In the lonely hour». Στην ομιλία του ευχαρίστησε τον άντρα που είχε ερωτευτεί όταν έγραφε τα τραγούδια του δίσκου: «Αυτό το άλμπουμ είναι αφιερωμένο σε σένα. Σε ευχαριστώ που μου ράγισες την καρδιά γιατί χάρη σε σένα κέρδισα τέσσερα Γκράμι!» Έκτοτε έχει αδυνατίσει, οι κουτσομπολίστικες στήλες δεν σταματούν τις εικασίες για τα ερωτικά του μπλεξίματα με διάφορους διάσημους και λιγότερο διάσημους, και μόλις ανακοινώθηκε ότι θα τραγουδήσει το μουσικό θέμα για τη νέα ταινία του Τζέιμς Μποντ που έχει τίτλο «Spectre». Και βέβαια δεν δίστασε να φανταστεί τον εαυτό του στο ρόλο του γαμπρού που παντρεύεται τον αγαπημένο του στο βίντεο-κλιπ του «Lay me down».

O 25χρονος τραγουδιστής των Years & Years Όλι Αλεξάντερ ξεκίνησε την καριέρα του στην τηλεοπτική σειρά «Skins». Το πρώτο άλμπουμ του τριμελούς συγκροτήματος με τίτλο «Communion» είναι ήδη ένα από τα εμπορικότερα της χρονιάς στη Μεγάλη Βρετανία και οι ίδιοι δεν κρύβουν τις επιρροές τους από τα μεγάλα ελεκτροπόπ συγκροτήματα της δεκαετίας του '80 όπως οι Pet Shop Boys. Φτάνει να ρίξει κανείς μια ματιά στους στίχους των ερωτικών τραγουδιών του για να δει ότι είναι γραμμένα για άντρες καθώς, σε αντίθεση με πολλούς προκατόχους του, o Όλι δεν αλλάζει το γένος για να γίνει περισσότερο αποδεκτός στο ευρύ κοινό. Άλλωστε η σχέση του με τον Νιλ Σμιθ, βιολιστή του επίσης πολύ πετυχημένου ελεκτροπόπ συγκροτήματος των Clean Bandit, έχει ανάψει φωτιές στα social media: Μόλις πριν λίγες μέρες το διάσημο ζευγάρι έκανε το κοινό να παραληρεί όταν μοιράστηκαν ένα τρυφερό φιλί στη σκηνή ενός μουσικού φεστιβάλ. Η πιο πρόσφατη επιτυχία των Years & Years έχει τίτλο «Shine».

O 20χρονος αυστραλός Τρόι Σιβάν πριν από έξι χρόνια είχε υποδυθεί το νεαρό Wolverine στην ομώνυμη υπερπαραγωγή με τον Χιου Τζάκμαν. Έκτοτε έχει γίνει ένας από τους μεγαλύτερους έφηβους σταρ του YouTube με σχεδόν τέσσερα εκατομμύρια συνδρομητές στο κανάλι του και πριν δύο χρόνια ανακοίνωσε στους θαυμαστές του πως είναι γκέι ανεβάζοντας ένα βίντεο στη διάσημη πλατφόρμα. Σήμερα θεωρείται από τους πλέον φερέλπιδες καλλιτέχνες στο χώρο της ηλεκτρονικής ποπ. Το τελευταίο βίντεο-κλιπ που κυκλοφόρησε πριν από δύο εβδομάδες διηγείται την πολύ όμορφη ιστορία μιας παιδικής φιλίας ανάμεσα σε δύο αγόρια που καταλήγει σε εφηβικό έρωτα. Το τραγούδι έχει τίτλο «Wild».

 

O 33χρονος Άνταμ Λάμπερτ έγινε γνωστός το 2009 όταν κέρδισε τη δεύτερη θέση στο American Idol και έκτοτε παραμένει ένας από τους ελάχιστους ανοιχτά γκέι ποπ σταρ της αμερικάνικης μουσικής βιομηχανίας. Με το φετινό άλμπουμ του «The original high» έκανε την απαραίτητη στροφή στην καριέρα του από το γκλαμ-ροκ στη χορευτική ποπ και, με τη βοήθεια του θαυματουργού σουηδού παραγωγού Μαξ Μάρτιν, κατάφερε να κάνει το «Ghost town» μία από τις μεγάλες επιτυχίες του φετινού καλοκαιριού. Δείτε τον να το τραγουδάει ζωντανά στο σόου της Έλεν Ντετζένερες:

Νεαροί αστέρες της μουσικής βιομηχανίας που βγήκαν στο προσκήνιο σε μια εποχή όπου ο γάμος ομοφύλων αποτελεί πλέον πραγματικότητα (τουλάχιστον στον αγγλοσαξονικό κόσμο) και η αμεσότητα των social media έχει γίνει ο κανόνας για όσους είναι δημόσια πρόσωπα. Δεν διστάζουν όχι μόνο να μιλήσουν για την πραγματική τους ζωή, αλλά να την κάνουν κομμάτι της τέχνης τους μέσα από τη μουσική και τους στίχους τους. Αν θέλουμε να κοιτάξουμε προς τα πίσω, η τελευταία περίοδος που οι γκέι καλλιτέχνες σημάδεψαν τόσο μαζικά την ποπ μουσική σκηνή με την ιδιαίτερη ευαισθησία τους ήταν η δεκαετία του '80, με μεγάλα ονόματα της βρετανικής σκηνής όπως οι Pet shop boys, ο Μπόι Τζορτζ, ο Μαρκ Άλμοντ, ο Τζίμι Σόμερβιλ, οι Erasure και οι Frankie goes to Hollywood.

Σίγουρα είναι πολύ νωρίς για να αποφανθούμε αν οι σύγχρονοι επίγονοί τους θα καταφέρουν κάτι αντίστοιχο. Προς το παρόν, φτάνει να επισημάνουμε είναι ότι οι εποχές είναι πολύ διαφορετικές και εντελώς διαφορετικός ο τρόπος που εκφράζονται αυτές οι ευαισθησίες. Τότε, θέματα όπως η κοινωνική περιθωριοποίηση, η σεξουαλική καταπίεση, η χειραφέτηση και η αναζήτηση αντρικής συντροφιάς εκφράζονταν μέσα από στίχους συχνά κρυπτικούς και υπαινικτικούς που όμως γίνονταν άμεσα αντιληπτοί στον «μυημένο» ακροατή. Σήμερα τα εκφραστικά μέσα είναι πιο απελευθερωμένα, όμως και το ζητούμενο μοιάζει διαφορετικό: ο έρωτας, η τρυφερότητα, η μοναξιά, η ανάγκη για συντροφικότητα, οι δυσκολίες μίας σχέσης. Οι εποχές έχουν αλλάξει, όμως μετά από χρόνια απόλυτης κυριαρχίας της αμερικάνικης hip-hop, η ποπ σκηνή δίνει και πάλι το «παρών» και η μουσική βιομηχανία δείχνει να έχει πάρει το μήνυμα αφήνοντας στην άκρη τις προκαταλήψεις της.

ΟΙ ΠΡΟΣΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΑ, ΟΙ ΔΙΣΤΑΓΜΟΙ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ

[Αναδημοσίευση από τον ιστότοπο της εφημερίδας Athens Voice όπου μπορείτε να διαβάσετε και τα σχετικά σχόλια.]

 

Υπάρχει φως στην αντιπολίτευση για τα ΛΟΑΔ δικαιώματα;

 

Την περασμένη εβδομάδα γράφαμε ότι το δούλεμα των ομοφυλόφιλων πολιτών από το κομματικό σύστημα συνεχίστηκε και από τη διακυβέρνηση Τσίπρα. Η δικαιολογία ότι ήταν στην εξουσία μόνο επτά μήνες και δεν πρόλαβαν είναι προφανώς προσχηματική. Μέσα σε αυτούς τους 7 μήνες η κυβέρνηση πρόλαβε να εξευμενίσει όλα τα τοτέμ της εγχώριας Αριστεράς: Ξανάνοιξε την ΕΡΤ, επαναπροσέλαβε δημόσιους υπαλλήλους, έκλεισε την Αμυγδαλέζα και τις Σκουριές, ψήφισε την ιθαγένεια, επανέφερε το άσυλο και τους αιώνιους φοιτητές, πέρασε νόμο για την αποφυλάκιση βαρυποινιτών. Τα δικαιώματα των ΛΟΑΔ, με αιχμή το καταφανώς ξεπερασμένο από τις διεθνείς εξελίξεις σύμφωνο συμβίωσης, χρησιμοποιήθηκαν μόνο για ψηφοθηρικούς λόγους, ειδικά τον Ιούνιο όταν τα διάφορα Pride αποδείχτηκαν πολύ χρήσιμα εν όψει της καμπάνιας για το περιβόητο δημοψήφισμα.

Είναι πολύ δύσκολο να αποτινάξει κανείς την αίσθηση ότι αυτούς τους επτά μήνες χάθηκε μια πολύτιμη ευκαιρία και μια εξαιρετικά ευνοϊκή συγκυρία από άποψης κοινοβουλευτικών ισορροπιών που ίσως να μην επαναληφθεί. Φτάνει να κοιτάξει κανείς προς τα έδρανα της αντιπολίτευσης και το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας που έχει κάνει σημαία του τον «ευρωπαϊσμό» στις επικείμενες εκλογές. Προφανώς καμία σχέση δεν έχουν με τα ισχύοντα στην Ευρώπη οι δηλώσεις του νέου αρχηγού της την περασμένη εβδομάδα ότι όχι μόνο δεν τον απασχολεί το ζήτημα, αλλά αντιθέτως τον προβληματίζει «αν τα ομόφυλα ζευγάρια θέλουν να μας πείσουν ότι είναι το νορμάλ και το σωστό, και ακόμα περισσότερο το ζήτημα της υιοθεσίας».

Το πρόβλημα με τις δηλώσεις του Βαγγέλη Μεϊμαράκη δεν είναι καν η εξόφθαλμη αντίθεση με τις «ευρωπαϊκές» αρχές που υποτίθεται ότι ευαγγελίζεται το κόμμα του ή το φλερτ με τις ακροδεξιές ψήφους που πολλοί θα σπεύσουν να του καταλογίσουν. Η χυδαιότητα εντοπίζεται πρώτα από όλα στο γεγονός ότι χρησιμοποιεί μια κοινωνικά αποδιοπομπαία ομάδα του πληθυσμού για να εμπεδώσει το πολιτικό του image ως ηγέτης που είναι πάνω από όλα «αυθεντικός», άνθρωπος που λέει αυτά που σκέφτεται χωρίς να υποκρίνεται και να στρογγυλεύει τα λόγια του.

Απόδειξη του πόσο αποδιοπομπαίοι είναι, το γεγονός ότι ο αρχηγός ενός μεγάλου κόμματος δεν έχει κανένα πρόβλημα να τους θέσει ως παράδειγμα προς αποφυγή σε σχέση με ό,τι ο ίδιος και οι ψηφοφόροι του ορίζουν ως «νορμάλ» και «σωστό». Από τον τρόπο που τους απαξιώνει, είναι προφανές ότι ο άνθρωπος που υπήρξε ηγετικό στέλεχος ενός μεγάλου κόμματος εδώ και δεκαετίες δεν έχει συναναστραφεί ποτέ ομοφυλόφιλους και ομόφυλα ζευγάρια. Δηλαδή μια σημαντική μερίδα του πληθυσμού που υποτίθεται πως εκπροσωπεί. Όσο «αυθεντικός» κι αν είναι, θα του ήταν αδιανόητο να εκφραστεί με παρόμοιο τρόπο π.χ. για τους πόντιους, τους κρητικούς ή τους ρομά.

Τις ψήφους εκείνων που δεν θέλουν να επιβραβεύσουν ούτε τον αριστερό εμπαιγμό του κ. Τσίπρα και όσων έφυγαν από το κόμμα του, ούτε τον δεξιό πολιτικό νεαντερταλισμό του κ. Μεϊμαράκη διεκδικεί και σε αυτές τις εκλογές το Ποτάμι του Σταύρου Θεοδωράκη. Από τη μία, το Ποτάμι απευθύνεται απευθείας στη συγκεκριμένη μερίδα ψηφοφόρων, κατεβάζοντας ανοιχτά ΛΟΑΔ υποψήφιους και δημοσιεύοντας γράφημα με τις θέσεις του κόμματος σχετικά με τα ΛΟΑΔ δικαιώματα. Από την άλλη, δεν μπορεί να μη διακρίνει κανείς έναν δισταγμό στον τρόπο που επικοινωνούν το συγκεκριμένο ζήτημα στους υπόλοιπους ψηφοφόρους. Τον βλέπουμε και στην πρόσφατη διαδικτυακή συνέντευξη του κ. Θεοδωράκη που χαρακτήρισε «τολμηρή απόφαση» τον γάμο ομοφύλων. Αλλά και στο πιο πάνω γράφημα όπου το Ποτάμι ζητάει «να ξεκινήσει διάλογος» για τον πολιτικό γάμο, χωρίς όμως να ξεκαθαρίζει με ποια θέση θα προσέλθει το ίδιο σε αυτόν τον διάλογο.

Επτά χρόνια μετά τους γάμους στην Τήλο, όταν ο γάμος και η πλήρης ισονομία των ομόφυλων ζευγαριών αποτελούν πλέον τον κανόνα σε όλο τον δυτικό κόσμο (Ηνωμένες Πολιτείες, Καναδάς και 14 ευρωπαϊκές χώρες μέχρι στιγμής), η φράση «τολμηρή απόφαση» παραπέμπει περισσότερο σε ...επιστημονική φαντασία παρά σε αναγκαία και αναπόφευκτη κοινωνική αλλαγή. Την ίδια στιγμή, η απουσία έστω και του συμφώνου συμβίωσης στις προϋποθέσεις που θέτει το Ποτάμι για τη συμμετοχή του σε μία κυβέρνηση ενέχει το ρίσκο της αποστασιοποίησης για μια μερίδα ψηφοφόρων που είναι ήδη κυνικοί και απογοητευμένοι από τις διαψεύσεις των προηγούμενων.

Ψηφοφόροι που θυμούνται και τον κ.Τσίπρα να τα μασάει προεκλογικά για τον γάμο και την υιοθεσία ως προοίμιο της ολιγωρίας που ακολούθησε. Για να μην μιλήσουμε καν για την ισχύουσα νομοθεσία περί υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, που από τη μία έχει μετατρέψει την Ελλάδα σε προορισμό αναπαραγωγικού τουρισμού για άτεκνα ανδρόγυνα από το εξωτερικό, από την άλλη αποκλείει ρητά μέσω των διατυπώσεών της τα ομόφυλα ζευγάρια. Ένα ζήτημα που προς το παρόν δεν έχει απασχολήσει κανένα από τα κόμματα που διεκδικούν την ψήφο μας. 

ΤΟ ΔΟΥΛΕΜΑ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

[Αναδημοσίευση από τον ιστότοπο της εφημερίδας Athens Voice όπου μπορείτε να διαβάσετε και τα σχετικά σχόλια.]

Οι κυβερνήσεις έρχονται και παρέρχονται, τα ΛΟΑΔ δικαιώματα παραμένουν στον πάγο

Το προηγούμενο επτάμηνο τα είδαμε όλα. Φιλοκυβερνητικές διαδηλώσεις με τη ΛΟΑΔ σημαία του ουράνιου τόξου να κυματίζει δίπλα σε κόκκινα λάβαρα και πορτρέτα του διώκτη των ομοφυλόφιλων Τσε Γκεβάρα. Αναρίθμητα προφίλ στο Facebook να στολίζονται με ουράνια τόξα γιορτάζοντας τη μεγάλη νίκη του γάμου ομοφύλων στην Αμερική και από δίπλα με τεράστια κόκκινα γράμματα το κυβερνητικό «ΟΧΙ» στο δημοψήφισμα. Παρελάσεις ομοφυλόφιλων σε επαρχιακές πόλεις που θύμιζαν περισσότερο ...μαζώξεις του Ανταρσύα. Νέα παιδιά όχι μόνο να χειροκροτούν (ως όφειλαν) την παρουσία της προέδρου της Βουλής στο Pride της Αθήνας, αλλά και να αποθεώνουν χωρίς δεύτερη σκέψη μία τόσο αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Αυτό που δεν είδαμε είναι αυτό που δεν είχαμε δει και όλα τα προηγούμενα χρόνια: Την κατεπείγουσα ψήφιση μέτρων για την ισονομία των ομοφυλόφιλων πολιτών. Και τη συνειδητοποίηση του τεράστιου ονείδους που αποτελεί αυτή η κατάσταση για την «προοδευτική» Ελλάδα.

Αυτή η στήλη δεν διεκδικεί τις δάφνες του «προφήτη» που ανακάλυψαν όψιμα οι οπαδοί του Βασίλη Λεβέντη. Γιατί δεν αποτελεί προφητεία να βλέπεις αυτό που βρίσκεται μπροστά στα μάτια σου όταν οι υπόλοιποι εθελοτυφλούν. Στις 9 Φεβρουαρίου είχαμε γράψει «Για τον κ.Τσίπρα οι γκέι δεν είναι καθαρίστριες» επισημαίνοντας την παντελή έλλειψη οποιασδήποτε αναφοράς στις ομοφυλόφιλους κατά τις προγραμματικές δηλώσεις του πρωθυπουργού. Τότε κάποιοι κατηγόρησαν τη στήλη για άδικη και πολιτικά υποκινούμενη επίθεση. Δυστυχώς η πραγματικότητα την επιβεβαίωσε. Τα μόνα πράγματα που υλοποίησε η κυβέρνηση της «Πρώτης Φοράς Αριστερά» ήταν όσα είχε αναφέρει ο κ.Τσίπρας σε εκείνη την ομιλία του: Ιθαγένεια για τα παιδιά των μεταναστών, προσλήψεις καθαριστριών και σχολικών φυλάκων. Γιατί οι όποιες καλές προθέσεις δεν φτάνουν όταν δεν μετουσιώνονται σε προτεραιότητες. Όταν δεν συνοδεύονται από την αίσθηση του κατεπείγοντος.

Στις 14 Απριλίου είχαμε προειδοποιήσει ότι πολλά «επαναστατικά» καθεστώτα κυματίζουν τη σημαία του ουράνιου τόξου όποτε τους βολεύει χωρίς να νομοθετούν τίποτα ουσιαστικό για τους ομοφυλόφιλους. Την ίδια περίοδο οι δικοί μας «επαναστάτες» συνέχισαν να μαζεύουν «ροζ ψήφους» τόσο στις εκλογές όσο και στο δημοψήφισμα. Και στις 15 Ιουνίου γράφαμε ότι η όψιμη εξαγγελία του συμφώνου συμβίωσης από το υπουργείο Δικαιοσύνης δεν ήταν παρά ένα πυροτέχνημα εν όψει του Pride που δεν υπήρχε περίπτωση να υλοποιηθεί τη στιγμή που η χώρα βρισκόταν στα πρόθυρα των capital controls. Ο πολιτικά πολύτιμος χρόνος είχε παρέλθει και μέσα σε αυτούς τους λίγους μήνες που θα μπορούσαν να περάσουν τα πάντα με ελάχιστες αντιδράσεις, ο υπουργός επέλεξε να ξοδέψει το πολιτικό του κεφάλαιο νομοθετώντας μόνο για τις δύο ομάδες που ήταν ο κορμός των ιδεολογικών του προτεραιοτήτων: Ευνοϊκές ρυθμίσεις για τους μετανάστες και ευνοϊκά μέτρα για τους κρατούμενους στις φυλακές.

Στην αρχή της θητείας της πριν από επτά μήνες, αυτή η κυβέρνηση βάλθηκε να επαληθεύσει την περίφημη «θεωρία των δύο άκρων» συνεργαζόμενη με τους Ανεξάρτητους Έλληνες του κ. Καμμένου. Σήμερα κινδυνεύει να επαληθεύσει ακόμα μία θεωρία, αυτή της «αριστερής παρένθεσης». Και πάλι δεν διεκδικούμε δάφνες «προφήτη» αν προβλέψουμε ότι οι ΛΟΑΔ πολίτες δεν έχουν να περιμένουν κάτι θετικό από τη Βουλή που θα προκύψει μετά τις νέες εκλογές της 20ής Σεπτεμβρίου.

Με το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας να ισχυρίζεται πως θέλει να διασφαλίσει την «ευρωπαϊκή» προοπτική της χώρας ενώ στην πράξη αρνείται να αντιμετωπίσει τους ομοφυλόφιλους ως ισότιμους πολίτες. Την ίδια στιγμή που οι συντηρητικοί της Μεγάλης Βρετανίας κερδίζουν τις εκλογές αφού προηγουμένως ψήφισαν τον γάμο ομοφύλων. Και την Κεντροαριστερά (Ποτάμι και ΠαΣοΚ) να αποδέχεται πλήρως τις προτεραιότητες της Αριστεράς σε ζητήματα δικαιωμάτων, αφού χάρη στις δικές της ψήφους πέρασε το νομοσχέδιο περί ιθαγένειας στη Βουλή. Άλλωστε ακριβώς το ίδιο είχε συμβεί και επί κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου: Η ιθαγένεια με τον νόμο Ραγκούση στη Βουλή, το σύμφωνο συμβίωσης στο συρτάρι.

Ίσως πρέπει να το πάρουμε απόφαση. Ακόμα και το ανεπαρκές, υποτιμητικό και ξεπερασμένο από τις διεθνείς εξελίξεις σύμφωνο συμβίωσης αποτελεί ένα ακόμα ζήτημα που υπερβαίνει τις οικτρά περιορισμένες δυνατότητες της πολιτικής μας κουλτούρας. Και για να είμαστε δίκαιοι, σε αυτό το ζήτημα η Ελλάδα δεν είναι μόνη. Στην Ιταλία εδώ και δύο χρόνια ο εκσυγχρονιστής πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι υπόσχεται σύμφωνα στους ομοφυλόφιλους, αλλά στο τέλος της ημέρας τους θυσιάζει όπως την Ιφιγένεια στους βωμούς άλλων μεταρρυθμιστικών προτεραιοτήτων. Και στην Κύπρο κάθε βράδυ εξαγγέλλουν το σύμφωνο συμβίωσης και το πρωί, φτου κι από την αρχή, ξεκινούν τη συζήτηση πάλι από το μηδέν σαν να μην έχει προηγηθεί τίποτα. Τουλάχιστον δεν πάσχουμε από εθνική μοναξιά. Κάτι είναι κι αυτό...