ΕΝΑ ΜΙΚΡΟ ΒΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΙΚΑΣΤΕΣ, ΕΝΑ ΤΕΡΑΣΤΙΟ ΒΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ

California dreamin': Ενθουσιασμός έξω από το δικαστήριο για την ιστορική απόφαση

Το Ανώτατο Δικαστήριο της Καλιφόρνιας ακύρωσε σήμερα ως αντισυνταγματική την απαγόρευση του γάμου μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου που είχε επιβληθεί δια δημοψηφίσματος το 2000. Η Καλιφόρνια είναι η μεγαλύτερη πολιτεία της Αμερικής με πληθυσμό που φτάνει τα 37 εκατομμύρια. Είναι η δεύτερη πολιτεία μετά τη Μασαχουσέτη που νομιμοποιεί τους γάμους ζευγαριών του ίδιου φύλου με δικαστική απόφαση.

Το δικαστήριο με πλειοψηφία 4 προς 3 αποφάνθηκε ότι το σύμφωνο συμβίωσης που ισχύει ήδη στην Καλιφόρνια δεν αποτελεί επαρκές υποκατάστατο του γάμου.

Έξω από το δικαστήριο, οι συγκεντρωμένοι ξέσπασαν σε λυγμούς και ζητωκραυγές μόλις ανακοινώθηκε η απόφαση.

Κηρύσσοντας αντισυνταγματική την απαγόρευση οι δικαστές διατύπωσαν το σκεπτικό τους ως εξής: " Σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε παλιότερα η Πολιτεία μας αναγνωρίζει σήμερα ότι η δυνατότητα ενός ατόμου να οικοδομήσει μακροχρόνιους δεσμούς αγάπης και αφοσίωσης με ένα άλλο άτομο και να μεγαλώσει παιδιά με υπέυθυνο τρόπο δεν εξαρτάται από τις σεξουαλικές προτιμήσεις αυτού του ατόμου. Επιπλέον ότι ο σεξουαλικός προσανατολισμός ενός ατόμου -όπως το φύλο και η φυλή του- δεν είναι θεμιτό να αποτελούν κριτήριο αποκλεισμού και στέρησης των νομικών δικαιωμάτων του."

Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η απόφαση είναι πρωτοποριακή σε δύο σημεία: πρώτον αναγνωρίζει ότι η δημιουργία οικογένειας αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα που δεν μπορεί να παρεμποδίζεται για κανένα πολίτη. Δεύτερον στηρίζεται στη νομολογία παλιότερων αποφάσεων που νομιμοποίησαν τους γάμους μεταξύ ατόμων από διαφορετική φυλή - γάμοι που ήταν επίσης απαγορευμένοι στις περισσότερες Πολιτείες πριν από μερικές δεκαετίες.

Αν και στο σκεπτικό τους συμφωνούν με πολλά από τα επιχειρήματα της πλειοψηφίας, οι τρεις δικαστές που μειοψήφισαν θεωρούν ότι το Ανώτατο Δικαστήριο δεν έχει τη δικαιοδοσία να λάβει μια τέτοια απόφαση. Υποστηρίζουν ότι οποιαδήποτε αλλαγή στους νόμους περί γάμου θα πρέπει να εγκριθεί από τους ψηφοφόρους.

Η υπόθεση έφτασε στο δικαστήριο με πρωτοβουλία του δημάρχου του Σαν Φρανσίσκο, είκοσι γκέι και λεσβιακών ζευγαριών και μιας πλειάδας οργανώσεων όπως η Equality California. Το Μάρτιο του 2004 το δικαστήριο διέταξε τον δήμαρχο Γκάβιν Νιούσομ να σταματήσει να τελεί γκέι γάμους.

Ο δήμαρχος του Σαν Φρανσίσκο Γκάβιν Νιούσομ

Παρά την απόφαση, η μάχη για τους υπερασπιστές των γκέι δικαιωμάτων δεν έχει τελειώσει.

Ένας συνασπισμός θρησκευτικών και άλλων συντηρητικών ομάδων συγκεντρώνει υπογραφές προκειμένου να αναγκάσει την Πολιτεία να διεξαγάγει νέο δημοψήφισμα ταυτόχρονα με τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου. Σκοπός του δημοψηφίσματος θα είναι αυτή τη φορά η τροποποίηση του ίδιου του Συντάγματος της Καλιφόρνιας ώστε η σημερινή δικαστική απόφαση (που στηρίζεται ακριβώς στην ερμηνεία του Συντάγματος) να πέσει στο κενό. 26 Πολιτείες της Αμερικής ήδη περιλαμβάνουν τέτοια απαγόρευση στο Σύνταγμά τους. Ο υπουργός εσωτερικών της Πολιτείας πρόκειται να ανακοινώσει στα τέλη Ιουνίου κατά πόσο έχουν συλλεχθεί οι υπογραφές που απαιτούνται για να διεξαχθεί δημοψήφισμα.

Ο κυβερνήτης της Καλιφόρνιας Άρνολντ Σβαρτζενέγκερ δήλωσε ότι σέβεται την απόφαση των δικαστών και σκοπεύει να την εφαρμόσει. Δήλωσε επίσης ότι δεν υποστηρίζει την πρόταση για δημοψήφισμα.

Η απόφαση προκαλεί αμηχανία στους κόλπους του Δημοκρατικού Κόμματος εν όψει των προεδρικών εκλογών του Νοεμβρίου. Το 2004 η αντίστοιχη απόφαση του δικαστηρίου της Μασαχουσέτης είχε σαν αποτέλεσμα 11 Πολιτείες να διοργανώσουν σχετικά δημοψηφίσματα ταυτόχρονα με τις προεδρικές εκλογές εκείνης της χρονιάς. Το γεγονός αυτό θεωρείται ότι ενίσχυσε την προσέλευση συντηρητικών ψηφοφόρων στις κάλπες βοηθώντας τη νίκη του Τζορτζ Μπους.

Η αμηχανία ήταν έκδηλη στις πρώτες δηλώσεις της Χίλαρυ Κλίντον και του Μπαράκ Ομπάμα. Η δήλωση του επιτελείου της Χίλαρυ Κλίντον έχει ως εξής:

"Η Χίλαρυ Κλίντον θεωρεί ότι τα ομόφυλα ζευγάρια θα πρέπει να έχουν τα ίδια δικαιώματα και τις ίδιες ευθύνες με όλους τους συμπολίτες μας και πιστεύει ότι οι πολιτικές ενώσεις είναι το ενδεδειγμένο μέσο για να μπορέσουν να το επιτύχουν. Από τη θέση της Προέδρου η Χίλαρυ Κλίντον σκοπέυει να εξασφαλίσει ότι τα ζευγάρια του ίδιου φύλου θα έχουν τα ίδια δικαιώματα σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Έχει δηλώσει πάντως και επαναλαμβάνει ότι το ζήτημα του γάμου πρέπει να αποφασιστεί από τις Πολιτείες."

Η δήλωση του επιτελείου του Μπαράκ Ομπάμα:

"Είναι πεποίθηση του γερουσιαστή Ομπάμα ότι τα ομόφυλα ζευγάρια πρέπει να απολαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα και σαν Πρόεδρος θα παλέψει για τις πολιτικές ενώσεις. Σέβεται την απόφαση του Δικαστηρίου και συνεχίζει να πιστεύει ότι οι Πολιτείες έχουν το δικαίωμα να λαμβάνουν τις δικές τους αποφάσεις στο ζήτημα του γάμου. Παραμένει αντίθετος σε οποιαδήποτε προσπάθεια να περάσουν διχαστικές συνταγματικές διατάξεις που θα κατοχυρώνουν τις διακρίσεις είτε σε πολιτειακό είτε σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Αυτό περιλαμβάνει και τα προτεινόμενα δημοψηφίσματα στη Φλώριδα και την Καλιφόρνια."

Οι δύο υποψήφιοι μπορεί να ρίχνουν το μπαλάκι στις Πολιτείες αλλά η πραγματικότητα είναι λίγο πιο περίπλοκη. Σε περίπτωση που ο γάμος δεν αναγνωριστεί σε ομοσπονδιακό επίπεδο, τα ζευγάρια που παντρεύονται στην Καλιφόρνια και τη Μασαχουσέτη χάνουν αυτόματα όλα τα δικαιώματά τους σε περίπτωση που μετακομίσουν σε άλλη Πολιτεία. Από τους δύο η Χίλαρυ Κλίντον είναι η μόνη που μιλάει για παρέμβαση σε ομοσπονδιακό επίπεδο χωρίς όμως να διευκρινίζει τι είδους παρέμβαση. Με τη σημερινή κατάσταση οι υπόλοιπες Πολιτείες έχουν το δικαίωμα να μην αναγνωρίζουν τους γάμους της Καλιφόρνιας - κάτι που δεν ισχύει για τα παντρεμένα αντρόγυνα. Όσο και αν προσπαθούν οι υποψήφιοι να το αποφύγουν, ο επόμενος Πρόεδρος θα κληθεί να αντιμετωπίσει μια τραγελαφική νομική πραγματικότητα - και να αποδείξει ότι μπορεί να λάβει μερικές γενναίες αποφάσεις.