ΓΑΜΟΣ Α ΛΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ

Στην Ιρλανδία, περισσότερα από 600 άτομα κατέβηκαν στο κέντρο του Δουβλίνου την προηγούμενη Κυριακή διαδηλώνοντας υπέρ του γάμου και κατά του προτεινόμενου από την κυβέρνηση συμφώνου συμβίωσης. «Θέλουμε ολόκληρη την τούρτα, και όχι τα ψίχουλα που πέφτουν από το τραπέζι» ήταν το σύνθημα των διαδηλωτών.

Η σχετική νομοθεσία που αναμένεται να κατατεθεί σύντομα στην ιρλανδική Βουλή προσφέρει στα ζευγάρια ίδιου φύλου περιορισμένα φορολογικά και ασφαλιστικά δικαιώματα. Η κυβέρνηση της χώρας αρνείται να ανοίξει το θέμα του γάμου, καθώς θεωρεί ότι κάτι τέτοιο απαιτεί αλλαγή του συντάγματος και ενδεχομένως να οδηγήσει στη διενέργεια διχαστικού δημοψηφίσματος. Και αυτό παρά το γεγονός ότι το 60% των ιρλανδών σε πρόσφατη δημοσκόπηση θεωρούν ότι η απαγόρευση του γάμου αποτελεί διάκριση σε βάρος των ομοφυλόφιλων.

Η Ιρλανδία είναι μαζί με την Ιταλία, την Αυστρία και την Ελλάδα οι μοναδικές χώρες από τα «παλιά» μέλη της Ευρωπαϊκής ‘Ενωσης που συνεχίζουν να μην παρέχουν καμία κατοχύρωση στα ζευγάρια του ίδιου φύλου. Η σημαντική επιρροή που ασκεί στις τρεις πρώτες η καθολική και στην Ελλάδα η ορθόδοξη εκκλησία σίγουρα παίζει σημαντικό ρόλο.



Στην Ιταλία η πρόοδος στο θέμα του γάμου φαίνεται να περνάει από την πόλη των ερωτευμένων! Την Τρίτη που μας πέρασε, ο δήμος της Βενετίας υπέβαλλε επίσημο ερώτημα στο συνταγματικό δικαστήριο της χώρας ζητώντας να μάθει κατά πόσο ένας γάμος μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου μπορεί να θεωρηθεί έγκυρος. Αφορμή ήταν η αίτηση ενός γκέι ζευγαριού να παντρευτούν με πολιτικό γάμο, την οποία ο δήμος απέρριψε.

Στο υπόμνημά του ο δήμος αναφέρει ότι αυτή τη στιγμή υπάρχει νομοθετικό κενό, καθώς η ιταλική νομοθεσία ούτε επιτρέπει ούτε απαγορεύει τον γκέι γάμο. Αν και αποδέχονται ότι «η ένωση ενός άντρα και μιας γυναίκας αποτελεί στέρεο και πανάρχαιο ορισμό του γάμου», οι νομικοί σύμβουλοι του δήμου δηλώνουν παρ’ολα αυτά πως πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι το μονοπώλιο της «κανονικής, παραδοσιακής» οικογένειας (όπως τη χαρακτηρίζουν!) έχει λάβει τέλος.

Το 2007 η προηγούμενη κεντροαριστερή κυβέρνηση της Ιταλίας είχε παρουσιάσει στη Βουλή νομοσχέδιο που θα καθιέρωνε σύμφωνο συμβίωσης για ετερόφυλα και ομόφυλα ζευγάρια. Οι αντιδράσεις της καθολικής εκκλησίας είχαν σαν αποτέλεσμα να καθυστερήσει η ψήφιση του νομοσχεδίου, το οποίο και θάφτηκε οριστικά όταν μετά τις εκλογές του 2008 η κυβέρνηση Πρόντι αντικαταστάθηκε από την κυβέρνηση Μπερλουσκόνι


Και τέλος στη Γαλλία, όπου στις 14 Απριλίου το ευρωπαϊκό δικαστήριο των δικαιωμάτων του ανθρώπου στο Στρασβούργο, δέχτηκε να εξετάσει την προσφυγή δύο αντρών που είχαν παντρευτεί το 2004 από το δήμαρχο μιας κωμόπολης στη νοτιοδυτική Γαλλία. Το 2007 ο γαλλικός ‘Αρειος Πάγος ακύρωσε το γάμο με το επιχείρημα ότι «σύμφωνα με το γαλλικό δίκαιο, ως γάμος μπορεί να νοηθεί μόνο η ένωση ενός άντρα με μια γυναίκα» - παρά το γεγονός ότι στον αστικό κώδικα της Γαλλίας δεν υπάρχει πουθενά τέτοια διάταξη.

Η δικηγόρος του ζευγαριού δηλώνει αισιόδοξη καθώς το ευρωπαϊκό δικαστήριο είχε αρνηθεί να εξετάσει αντίστοιχη υπόθεση από τη Βρετανία, θεωρώντας ότι ο θεσμός της «πολιτικής ένωσης» που ισχύει στο Ηνωμένο Βασίλειο παρέχει ταυτόσημα δικαιώματα με το γάμο και άρα δεν υφίσταται θέμα διάκρισης. Προφανώς το δικαστήριο δεν έχει την ίδια άποψη και για το γαλλικό σύμφωνο συμβίωσης – θα χρειαστεί όμως να περιμένουμε αρκετούς μήνες μέχρι να εξεταστεί η υπόθεση.


Για την ιστορία αυτή τη στιγμή ο πολιτικός γάμος για τα ζευγάρια του ίδιου φύλου ισχύει σε πέντε ευρωπαϊκές χώρες: την Ολλάνδία, το Βέλγιο, την Ισπανία, τη Νορβηγία και τη Σουηδία.

Σε άλλες τέσσερις χώρες, ισχύει ο θεσμός της «πολιτικής ένωσης» που παρέχει στα ομόφυλα ζευγάρια τα ίδια δικαιώματα με τα ετερόφυλα, χωρίς όμως να λέγεται «γάμος». Αυτές οι χώρες είναι η Βρετανία, η Φινλανδία, η Δανία και η Ισλανδία.

Τέλος, σε έξι χώρες της κεντρικής Ευρώπης ισχύει ο θεσμός του «συμφώνου συμβίωσης» που παρέχει στα ομόφυλα ζευγάρια περιορισμένα δικαιώματα σε σχέση με το γάμο. Αυτές είναι η Γαλλία, η Γερμανία, η Ελβετία, η Τσεχία, η Ουγγαρία και η Σλοβενία.

Kαι μια που μάθαμε τί συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη, μήπως είναι καιρός να ενημερωθούμε για τις εξελίξεις στην ξεχασμένη υπόθεση της Τήλου;