ΤΡΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΠΑΝΤΡΕΙΑΣ

Σύμφωνα με την παράδοση, η δέκατη επέτειος ενός γάμου αποκαλείται “τσίγκινη επέτειος”. Φέτος κλείνουν ακριβώς δέκα χρόνια από τότε που η Ολλανδία έγινε η πρώτη από τις συνολικά δέκα χώρες που έχουν καθιερώσει (μέχρι στιγμής) το γάμο και για τα ζευγάρια ίδιου φύλου. Πριν από λίγες μέρες, η Νέα Υόρκη έγινε η μεγαλύτερη ως τώρα πολιτεία των ΗΠΑ που έκανε το ίδιο. Με αφορμή την επέτειο, το γαλλικό περιοδικό Têtu συνάντησε τρία ζευγάρια που έχουν παντρευτεί σε ισάριθμες ευρωπαϊκές χώρες που τους αναγνωρίζουν αυτό το δικαίωμα. Αν και οι λόγοι που τους οδήγησαν στη μεγάλη απόφαση δεν διαφέρουν σημαντικά από τα ετερόφυλα ζευγάρια, η πρώτη γενιά των παντρεμένων ομόφυλων ζευγαριών βρήκε τον τρόπο να βάλει τη δική της σφραγίδα στο θεσμό αντλώντας από τα διαφορετικά βιώματα και τις εμπειρίες τους.

Βέλγιο
Φρεντερίκ 31 ετών, δημοτικός υπάλληλος και Μπενουά 32 ετών, διαφημιστής και επιχειρηματίας

Ο ένας είναι φλαμανδός και ο άλλος βαλλόνος αλλά, σε αντίθεση με τις εθνότητες της πατρίδας τους, αυτό το ζευγάρι δεν σκέφτεται το διαζύγιο! Ο Μπενουά και ο Φρεντερίκ γνωρίστηκαν σε ένα φοιτητικό πάρτι πριν από δέκα χρόνια και είναι παντρεμένοι εδώ και τέσσερα. Εκτός από την καταγωγή όμως, διαφέρουν και στο χαρακτήρα: Δυναμικός και αυθόρμητος ο Μπενουά, συνεσταλμένος και σπιτόγατος ο Φρεντερίκ.

“Μέναμε μαζί τρία χρόνια, οι οικογένειές μας είχαν καλές σχέσεις και οι φίλοι μας άρχισαν να μας ρωτάνε αν σκεφτόμαστε το γάμο. Το περιβάλλον ήταν πολύ ευνοϊκό. Είχα πει στο Μπενουά να αφήσει σε μένα την πρωτοβουλία γιατί δεν ήθελα να του πω όχι σε περίπτωση που δεν αισθανόμουν έτοιμος. Πήγαμε σε ένα παραλιακό εστιατόριο και έκρυψα το δαχτυλίδι μέσα σε ένα τριαντάφυλλο.”

Το μεγάλο νέο ανακοίνωσαν στους συγγενείς την ημέρα των Χριστουγέννων. Αρχικά η οικογένεια του Μπενουά δεν το πήρε πολύ καλά: “Τελικά όμως -αν και πολύ διαφορετικές- οι οικογένειές μας ήρθαν ακόμα πιο κοντά χάρη στο γάμο. Είμαστε πολύ νέοι, οι πρώτοι γκέι παντρεμένοι της γενιάς μας και του κύκλου μας. Δεν είχαμε κανένα πρότυπο.να ακολουθήσουμε. Το κάναμε για τους δικούς μας ανθρώπους που πάντα πίστευαν σε μας. Για να εξασφαλίσουμε τη σχέση μας νομικά και οικονομικά. Για να ζήσουμε μια όμορφη γιορτή. Και προφανώς επειδή αγαπιόμαστε!”

Ο δήμαρχος που τους πάντρεψε έμοιαζε λίγο έξω από τα νερά του όταν αντίκρισε το πλήθος που μαζεύτηκε στην αίθουσα του δημαρχείου – συνήθως τόσος κόσμος μαζεύεται μόνο στην εκκλησία! Η συνέχεια ήταν εξίσου αντισυμβατική, αφού το ζευγάρι επέλεξε για την παραδοσιακή γαμήλια γιορτή …ένα λούνα-παρκ! Τους πεντακόσιους καλεσμένους υποδέχτηκαν κλόουν, ταχυδακτυλουργοί και ζογκλέρ. “Ήταν ένας τρόπος για να σπάσουμε τον πάγο και την αμηχανία που θα μπορούσε να δημιουργηθεί. Πριν ανοίξουμε το χορό παρουσιάσαμε στο κοινό ένα θέαμα με μαγικά κόλπα. Γνωρίζοντας ότι κάποιοι μπορεί να μην αισθανθούν άνετα βλέποντας δυο άντρες να χορεύουν, προβάλλαμε ταυτόχρονα ένα βίντεο με τις πιο σημαντικές στιγμές της σχέσης μας. Και αμέσως μετά ζητήσαμε από τις μαμάδες μας να χορέψουν μαζί. Από κει και πέρα, κύλησαν όλα όμορφα.” Για τους δικούς τους ανθρώπους ήταν ο γάμος του αιώνα: “Τους έδωσε μια διαφορετική εικόνα για την ομοφυλοφιλία σε σχέση με τα στερεότυπα που είχαν στο μυαλό τους.”

Ο γάμος δεν έχει αλλάξει πολύ πράγματα στην καθημερινότητά τους: “Αυτό που έχει σημασία σε μια σχέση είναι ο διάλογος και να παραμένει ζωντανό το στοιχείο της έκπληξης.” Αν και μοιράζονται ήδη ένα διαμέρισμα και τους τραπεζικούς λογαριασμούς, στην πορεία ανακάλυψαν ότι ο γάμος φέρνει και περιορισμούς: παρόλο που δεν τους συμφέρει οικονομικά, κάνουν μαζί δήλωση στην εφορία. Και όταν ο Μπενουά ήθελε να ανοίξει τη δική του επιχείρηση, ο σύζυγός του έπρεπε να συναινέσει και να υπογράψει τα σχετικά έγγραφα. Παρόλα αυτά “αν έπρεπε να πάμε πίσω, θα το ξανακάναμε χωρίς δισταγμό! Το μόνο πρόβλημα είναι ότι και οι δύο ξεχνάμε την επέτειό μας. Ευτυχώς που παίρνουν οι γονείς μας για να ευχηθούν και μας το θυμίζουν!”

Σουηδία
Λίντα 33 ετών και Μαρία 39 ετών, ιερείς της Λουθηρανικής Εκκλησίας

Μια εκκλησία που χειροτονεί γυναίκες ιερείς. Και όταν δύο απ’ αυτές αγαπιούνται, ευλογεί το γάμο τους. Όλα αυτά συμβαίνουν στη Σουηδία. Σας φαίνονται αντισυμβατικά; Η Μαρία έχει την αποστομωτική απάντηση: “Δεν υπάρχει τίποτα πιο “αντισυμβατικό” από αυτό που δίδαξε ο Ιησούς: Αγαπάτε αλλήλους!”

Οι δυο κυρίες γνωρίστηκαν πριν από τέσσερα χρόνια μέσω μιας κοινής φίλης όταν η Μαρία είχε ήδη χειροτονηθεί ενώ η Λίντα ήταν ακόμα φοιτήτρια θεολογίας. Στην αρχή έγιναν φίλες, στη συνέχεια γειτόνισσες. Ήταν σε ένα ταξίδι πριν από δύο χρόνια που εξομολογήθηκαν αυτό που ένιωθε η μία για την άλλη. Έξι μήνες αργότερα αρραβωνιάστηκαν. “Εκείνη την περίοδο είχα μόλις τοποθετηθεί στην ενορία μιας μικρής κωμόπολης με 2.500 κατοίκους” θυμάται η Μαρία. “Είχα τους δισταγμούς μου σχετικά με το γάμο γιατί φοβόμουν τις αντιδράσεις των ανθρώπων σε ένα τόσο μικρό μέρος. Τελικά αποδείχτηκε ότι εγώ είχα προκαταλήψεις και όχι εκείνοι. Οι άνθρωποι ήταν πολύ ζεστοί απέναντί μας, μας αγκάλιασαν πραγματικά.”

Αποφάσισαν να παντρευτούν την εβδομάδα των Χριστουγέννων γιατί ήθελαν στο γάμο τους να ακουστούν τα χριστουγεννιάτικα κάλαντα. Δύο συνάδελφοι ιερείς ανέλαβαν να τις παντρέψουν – ο ένας από τους δύο είναι ομοφυλόφιλος και ετοιμάζεται κι αυτός να παντρευτεί. Αν και στην αρχή είχαν προγραμματίσει έναν απλό γάμο, “στην πορεία γίναμε οι κλασικές νύφες-τέρατα που τρελαίνονται για να σχεδιάσουν και την παραμικρή λεπτομέρεια! Ευτυχώς που όταν η κατάσταση ξέφευγε, πατούσαμε φρένο και σκεφτόμασταν για ποιο λόγο είναι σημαντικό αυτό που πάμε να κάνουμε.”

Η επιλογή του κατάλληλου ενδύματος για το γάμο ήταν πραγματική σπαζοκεφαλιά: “Δεν θέλαμε άσπρο νυφικό, ούτε κοστούμι - μας φαίνονται εντελώς κλισέ.” Η λύση που βρήκαν ήταν να παντρευτούν φορώντας τα άμφιά τους: ένα μαύρο παντελόνι και από πάνω ένα χιτώνιο, τυρκουάζ για τη Λίντα και βιολετί για τη Μαρία με ασορτί κάπα για την πλάτη που έφτανε μέχρι τα πόδια. Για ποιο λόγο αυτή η μέρα ήταν τόσο σημαντική; “Καταρχάς γιατί έχουμε το δικαίωμα να παντρευτούμε. Μπορούμε να δηλώσουμε τον έρωτά μας μπροστά στις οικογένειές μας, στους φίλους μας και μπροστά στο Θεό. Δεν είναι πια το μικρό μας μυστικό. Πιο επίσημο δεν γίνεται! Και μετά για τους γονείς μας. Μας είχαν δεχτεί από την αρχή, αλλά η μεγαλύτερη συγκίνηση για μας ήταν όταν είχαν την ευκαιρία να δείξουν σε όλο τον κόσμο πόσο ευτυχισμένοι είναι.”

Η Λίντα αποφάσισε να πάρει το επώνυμο της Μαρίας που είναι πολύ πιο σπάνιο από το δικό της. Μια ακόμα αλλαγή είναι ότι ο γάμος προσφέρει μεγαλύτερη οικονομική ασφάλεια στο ζευγάρι – ιδίως όταν σκέφτεται να κάνει παιδιά. Παρόλο που η Σουηδία επιτρέπει την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή σε ζευγάρια γυναικών, η Λίντα προτίμησε μια ιδιωτική κλινική στη Δανία. Στη χώρα τους η λίστα αναμονής είναι πολύ μεγάλη, ενώ οι δυο γυναίκες θέλουν τα παιδιά τους να έχουν τον ίδιο βιολογικό πατέρα, κάτι που δεν επιτρέπεται στη Σουηδία.

Το Μάρτιο η Λίντα και η Μαρία προγραμματίζουν το μήνα του μέλιτος. Θα ταξιδέψουν στην Ιορδανία. Σαν δυο “φίλες”. “Εκεί που πάμε, δεν υπάρχει περίπτωση να τους πούμε πως έχουμε παντρευτεί…”

Ισπανία
Χαβιέ 47 ετών, καλλιτέχνης και Σεζάρ 46 ετών, υπάλληλος στο Ινστιτούτο Θερβάντες

Με τα τετράγωνα γυαλιά, το ασορτί ντύσιμο, τους κοντοκουρεμένους γκρίζους κροτάφους και το συνεσταλμένο χαρακτήρα τους, ο Χαβιέ και ο Σεζάρ μοιάζουν φτιαγμένοι ο ένας για τον άλλο. Γνωρίστηκαν πριν από οκτώ χρόνια, μετά από πολλές ερωτικές περιπέτειες, αλλά σε μια περίοδο της ζωής τους που έψαχναν και οι δύο το ίδιο πράγμα. Από εκείνο το σημείο, η ιστορία τους ταυτίστηκε με την ιστορία της χώρας τους: οι δυο άντρες γνωρίστηκαν στην κατάλληλη χώρα, την κατάλληλη εποχή.

Δύο χρόνια μετά τη γνωριμία τους, η Βουλή της Ισπανίας αναγνώρισε το γάμο για τα ζευγάρια ίδιου φύλου. Για δύο ανθρώπους που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στη δικτατορία του Φράνκο, η πολιτική αλλαγή έμοιαζε με θαύμα: “Ανήκουμε σε μια γενιά για την οποία η ομοφυλοφιλία ήταν κάτι το ανήκουστο. Βλέπουμε τους σημερινούς εφήβους στο δρόμο και μας φαίνεται ότι έχουμε μεγαλώσει σε άλλο κόσμο!” Σιγά-σιγά η ιδέα ωριμάζει στο μυαλό τους. Το 2007 υιοθετούν το Λουίς, ένα 6χρονο αγοράκι που ζούσε μέχρι τότε σε ένα ορφανοτροφείο στη Μαδρίτη.

Ο γάμος ήταν η λογική κατάληξη της ιστορίας: Παντρεύονται τελικά σε μια απλή τελετή το Μάρτιο του 2009 στο δημαρχείο της πόλης. Μια φίλη τους θυμάται: “Είχαν και οι δύο τόσο τρακ! Ήταν μια πολύ ξεχωριστή στιγμή για το ζευγάρι. Ο Λουίς ήταν πολύ πιο χαλαρός. Φαινόταν πραγματικά ευτυχισμένος για τους γονείς του.”

Κοιτώντας πίσω δυο χρόνια μετά, εκτιμούν ότι ο γάμος τους έδωσε όλα όσα περίμεναν: “Γραφειοκρατικά τα πράγματα είναι πολύ πιο εύκολα. Πλέον έχουμε οικογενειακό βιβλιάριο και ο γάμος μας βοήθησε πολύ στη διαδικασία της υιοθεσίας. Το παραδέχομαι όμως ότι και στην κοινωνική ζωή λατρεύω να μιλάω για το “σύζυγό μου!” Επιπλέον ο γάμος έπαιξε πολύ μεγάλο ρόλο στη σχέση του Σεζάρ με την οικογένειά του που ζει ακόμα σε ένα πολύ μικρό ορεινό χωριό κοντά στη Σεγκόβια. Για τους γονείς, η ομοφυλοφιλία του γιου ήταν το σοκ της ζωής τους: “Απλά δεν ήθελαν να το πιστέψουν. Ήταν κάτι εντελώς έξω από τη δική τους πραγματικότητα και δεν είχαν διανοηθεί ποτέ ότι θα μπορούσε να τους αφορά. Η αναγνώριση της σχέσης μας από το νόμο τους βοήθησε να το αποδεχτούν σε μεγάλο βαθμό. Είχε μεγάλη σημασία που μπόρεσαν να φτιάξουν στο μυαλό τους την εικόνα του ζευγαριού με το παιδί. Ήταν κάτι μέσα από την εμπειρία τους και άρα περισσότερο αποδεκτό γι’ αυτούς.”

Αν και πλέον έχουν κατοχυρώσει τη σχέση τους, ο Χαβιέ και ο Σεζάρ δεν παύουν να ανησυχούν για το μέλλον. To Νοέμβριο οι ισπανοί θα πάνε στις κάλπες και φαβορί στις δημοσκοπήσεις είναι το δεξιό Λαϊκό Κόμμα που διαφωνεί με την επέκταση του γάμου στους ομοφυλόφιλους. Μάλιστα ο αρχηγός του κόμματος δεν έχει αποκλείσει την πιθανότητα να γυρίσει το ρολόι προς τα πίσω, αντικαθιστώντας το γάμο με ένα …“σύμφωνο συμβίωσης”. Η προοπτική αυτή μοιάζει κυριολεκτικά εφιαλτική για τους δύο συζύγους: “Περιμένουμε να δούμε, αλλά είμαστε πολλοί ανήσυχοι. Φαίνεται ασύλληπτο, κανείς δεν πιστεύει ότι θα κάνουν κάτι τέτοιο. Αλλά δεν πρέπει κανείς να μπερδεύει αυτά που γνωρίζει με αυτά που ελπίζει.”

Αν και ο δικός τους γάμος θα παραμείνει έγκυρος αφού κανένας νόμος δεν είναι αναδρομικός στην Ισπανία, για το ζευγάρι οποιαδήποτε επιστροφή στο παρελθόν θα ισοδυναμεί με πικρή ταπείνωση: “Ξαφνικά ο γάμος μας θα είναι εκτός νόμου. Θα γίνουμε είδος προς εξαφάνιση, μια οικογένεια διαφορετική από τις άλλες. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, θα το βιώσουμε σαν μια πραγματική πράξη επιθετικότητας.”