Η Σαντρίν Φουρνιέ είναι ανθρωπολόγος στο πανεπιστήμιο της Τουλούζης και υπογράφει για λογαριασμό του Γαλλικού Παρατηρητηρίου για την Τοξικομανία μια έρευνα σχετικά με τη χρήση ψυχοτρόπων ουσιών στα νυχτερινά στέκια διασκέδασης των ομοφυλόφιλων αντρών. Ένα θέμα που βέβαια δεν αφορά μόνο όσους θα επισκεφτούν τη Μύκονο, το Βερολίνο ή το Λονδίνο αυτό το καλοκαίρι. Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε μια συνέντευξη που έδωσε πρόσφατα στο γκέι περιοδικό Têtu.
Υπάρχει κάτι το ιδιαίτερο στην κατανάλωση ναρκωτικών ουσιών από ομοφυλόφιλους άντρες;
Αυτό που διαφοροποιεί τη χρήση σε ορισμένα γκέι κλαμπ σε σχέση με άλλους χώρους διασκέδασης είναι η παρουσία ουσιών που σχετίζονται με τη σεξουαλική προδιάθεση όπως η κεταμίνη (special K), το γάμμα-υδροξυβουτυρικό οξύ (GHB - το λεγόμενο "ναρκωτικό του βιασμού") και η κρυσταλλική μεθαμφεταμίνη (crystal meth ή ice). Αν και η σύνδεση των ναρκωτικών ουσιών με τη σεξουαλικότητα δεν είναι άγνωστη και στους ετεροφυλόφιλους, οι τελευταίοι μιλούν πολύ λιγότερο γι’ αυτήν. Οι γκέι είναι πιο απελευθερωμένοι σε αυτά τα θέματα. Πρόκειται για ένα κοινωνικό περιβάλλον όπου η σεξουαλικότητα συνδέεται αναπόσπαστα αλλά και τροφοδοτεί την εορταστική διάθεση. Και που ευνοεί σε μεγάλο βαθμό την αποστασιοποίηση της σεξουαλικότητας σε σχέση με το συναίσθημα.
Πως συνδέεται η σεξουαλικότητα με τη χρήση ναρκωτικών ουσιών στα γκέι άτομα;
Υποτίθεται ότι τα ναρκωτικά μειώνουν τις αναστολές μας. Στα γκέι μαγαζιά η πίεση του ανταγωνισμού είναι έντονη. Πρέπει κανείς να δείξει ότι είναι όμορφος, ότι έχει θετική διάθεση, ότι είναι σε φόρμα. Πρέπει να είναι μονίμως διαθέσιμος για νέες κατακτήσεις και να μην τον καταβάλλει η κούραση. Τα ναρκωτικά λειτουργούν επίσης στο επίπεδο της αποστασιοποίησης: Επιτρέπουν να επικεντρώνεται κανείς μόνο στη λίμπιντό του, αφήνοντας στην άκρη άλλες πλευρές της κοινωνικής συναναστροφής ή μόνο σε ορισμένα στοιχεία που σχετίζονται με τη σεξουαλικότητα του άλλου και όχι σε όλο το πακέτο, το οποίο ίσως θα απέρριπτε υπό κανονικές συνθήκες.
Κατά πόσο τα ναρκωτικά οδηγούν στη σεξουαλική πράξη;
Τα ναρκωτικά μας επιτρέπουν να λειτουργήσουμε σεξουαλικά όπως δεν θα λειτουργούσαμε υπό άλλες συνθήκες. Είναι χαρακτηριστικό πόσο συνδεδεμένη είναι π.χ. η χρήση των poppers με πρακτικές όπως το fisting. Πολλοί συνδέουν επίσης τα ναρκωτικά με σεξουαλικούς πειραματισμούς που ισχυρίζονται ότι δεν υπήρχε περίπτωση να δοκιμάσουν χωρίς αυτά. Κατά τη διάρκεια της έρευνάς μου π.χ. είχα πολλές μαρτυρίες ανθρώπων που δήλωναν ότι δεν κάνουν παθητικό σεξ παρά μόνο υπό την επήρεια ουσιών. Βλέπουμε εδώ πόσο επηρεάζονται τα άτομα από τα ταμπού του κοινωνικού τους περιβάλλοντος. Σε άλλες περιπτώσεις η χρήση των ναρκωτικών γίνεται το ίδιο ή περισσότερο σημαντική από την ίδια τη σεξουαλική πράξη. Με άλλα λόγια, οι ίδιες οι ουσίες μετατρέπονται σε σεξουαλικά φετίχ. Τέλος, υπάρχουν συγκεκριμένες πρακτικές όπως οι λεγόμενοι “σεξουαλικοί μαραθώνιοι” και το ομαδικό σεξ που υποβοηθούνται από τη χρήση ψυχοτρόπων και άλλων ουσιών όπως το βιάγκρα. Σε αυτή την περίπτωση σκοπός δεν είναι να γίνει κάποιος “λιώμα” και οι χρήστες έχουν τη δυνατότητα να ελέγχουν τη χρήση για να πετύχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Πως σχετίζονται τα ναρκωτικά με το σεξ χωρίς προφύλαξη;
Υπάρχουν αρκετές διεθνείς επιδημιολογικές έρευνες που δείχνουν ισχυρή στατιστική συσχέτιση ανάμεσα στη χρήση ναρκωτικών και το σεξ χωρίς προφύλαξη. Παρόλα αυτά κανείς δεν έχει καταφέρει να περιγράψει με ακρίβεια τη σχέση αιτίου-αιτιατού. Οι ουσίες είναι ένας παράγοντας ανάμεσα σε πολλούς άλλους. Συχνά η χρήση τους συνδέεται με ένα γενικότερο κλίμα επιτρεπτικότητας που ευνοεί την ανάληψη ρίσκων. Όταν προσπαθήσαμε να αναλύσουμε τα ρίσκα που έπαιρναν οι χρήστες υπό την επήρεια, βλέπαμε ότι στη συμπεριφορά τους έπαιζαν ρόλο και άλλοι παράγοντες όπως η σχέση τους με τον παρτενέρ τους, η ψυχική, συναισθηματική ή επαγγελματική τους κατάσταση τη δεδομένη στιγμή κτλ. Παρόλα αυτά συχνά πρόβαλλαν οι ίδιοι τις ουσίες ως ”άλλοθι” και δικαιολογία για τη ριψοκίνδυνη συμπεριφορά τους.
Ποιες ουσίες συνδέονται ιδιαίτερα με ριψοκίνδυνες σεξουαλικές πρακτικές;
Αν αναφερόμαστε σε απόλυτα νούμερα, το αλκοόλ και τα poppers συνδέονται με το σεξ χωρίς προφυλάξεις περισσότερο από κάθε άλλη ουσία. Και αυτό γιατί είναι νόμιμα και εύκολα διαθέσιμα, ιδίως στους χώρους διασκέδασης, αλλά και επειδή η χρήση είναι περισσότερο κοινωνικά αποδεκτή και απενοχοποιημένη. Παρατηρούμε ότι ακόμα και κάποιοι περιστασιακοί χρήστες ουσιών γίνονται περισσότερο ριψοκίνδυνοι υπό την επήρεια του αλκοόλ παρά με άλλες ουσίες. Ίσως γιατί η χρήση κάποιας ουσίας αποτελεί ήδη ρίσκο γι’ αυτούς και δεν θέλουν σε αυτό να προσθέσουν ένα ρίσκο παραπάνω.
Παρατηρούμε τα ίδια χαρακτηριστικά και σε άλλες χώρες της Ευρώπης;
Αυτό που είναι χαρακτηριστικό για τους πιστούς του γκέι clubbing είναι οι συχνές μετακινήσεις από τη μία χώρα στην άλλη. Μετά από μια βραδιά στη Βαρκελώνη μπορεί κανείς να βρεθεί για ένα σαββατοκύριακο στο Βερολίνο που θεωρείται η ευρωπαϊκή πρωτεύουσα του σεξ. Οι θαμώνες μπαίνουν συχνά στη λογική της σύγκρισης ανάμεσα στις διάφορες χώρες, μια σύγκριση που ουσιαστικά αφορά τις διαφορετικές πολιτικές σε σχέση με τα ναρκωτικά, τόσο σε επίπεδο κρατών όσο και σε επίπεδο χώρων διασκέδασης. Κοινός τόπος είναι ότι “έξω” -μια λέξη που αναφέρεται κυρίως στις χώρες της βόρειας Ευρώπης- είναι πάντα καλύτερα σε σχέση με “μέσα”. “Έξω” η διασκέδαση είναι πάντα καλύτερη, τα πάρτι πιο οργανωμένα, οι τιμές πιο φτηνές κτλ. Πρόκειται για κοινοτοπίες οι οποίες όμως ίσως εμπεριέχουν και κάποια ψήγματα αλήθειας.
Τελικά που βρίσκεται η απόλαυση μέσα σε όλα αυτά;
Μα αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα με τις συγκεκριμένες ουσίες. Αν παρατηρούμε μια σημαντική αύξηση στη χρήση των ναρκωτικών που συνδέονται με το clubbing στην Ευρώπη, αυτό συμβαίνει γιατί υποκειμενικά οι χρήστες τα αντιμετωπίζουν ως πηγή απόλαυσης. Στην ουσία όμως η χρήση τους δεν αποτελεί παρά μία ακόμα επέκταση της χρήσης της φαρμακολογίας προκειμένου να ρυθμιστεί η σωματική και ψυχολογική κατάσταση και οι διαθέσεις των ατόμων. Είναι σαν να προετοιμάζεται κανείς για μια επαγγελματική συνέντευξη παίρνοντας αγχολυτικά χάπια. Πρόκειται για μια μορφή χρήσης που προδίδει βαθιά συμβατικότητα – καμία σχέση με τα κηρύγματα περί αντι-συμβατικότητας και ανατρεπτικότητας που διακινούνταν σε σχέση με τα ναρκωτικά κατά τη δεκαετία του ‘70. Το όλο ζήτημα είναι πως θα βρίσκεται κανείς στην καλύτερη δυνατή φόρμα μέσα σε ένα κοινωνικό περιβάλλον όπου το παν είναι η “απόδοση”. Νομίζω ότι υπάρχει εδώ ένας έντονος παραλληλισμός με τη χρήση αναβολικών ουσιών. Ή μια μεταφορά του ανταγωνισμού από το πεδίο της αγοράς εργασίας στο πεδίο της σεξουαλικότητας. Ουσιαστικά οι άνθρωποι μαθαίνουν να λειτουργούν και στη διασκέδασή τους με τους ίδιους όρους που λειτουργούν στο επαγγελματικό τους περιβάλλον.
Και μία παλιότερη ανάρτηση σχετική με το θέμα: Ομοφυλόφιλοι και προβλήματα ψυχικής υγείας
UPDATE: Ένας άντρας νεκρός και τρεις που μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο σε σοβαρή κατάσταση: αυτός είναι ο απολογισμός της κατάχρησης ναρκωτικών ουσιών μέσα σε ένα μόνο σαββατοκύριακο στο Λονδίνο. Τα περιστατικά καταγράφηκαν τα ξημερώματα της Κυριακής 5 Αυγούστου στο Βόξολ, γειτονιά στα ανατολικά της πόλης που συγκεντρώνει πολλά από τα πιο δημοφιλή γκέι κλαμπ της βρετανικής πρωτεύουσας. Η αστυνομία δεν γνωρίζει ποιες ουσίες κατανάλωσαν τα θύματα, κάνει έκκληση όμως σε όλους τους πιθανούς χρήστες να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί…
