ΠΑΚΙΣΤΑΝΗ ΚΑΙ ΛΕΣΒΙΑ Η ΔΙΑΔΟΧΟΣ ΤΟΥ ΑΪΝΣΤΑΪΝ

[Αναδημοσίευση από τον ιστότοπο της εφημερίδας Athens Voice όπου μπορείτε να διαβάσετε και τα σχετικά σχόλια. Η ανάρτηση βρέθηκε στη λίστα με τα δέκα πιο διαβασμένα της A.V. την περασμένη εβδομάδα. Σας ευχαριστώ!]

Η Νεργκίς Μαβαλβάλα και τα βαρυτικά κύματα.

 

H 11η Φεβρουαρίου θα μείνει στην ιστορία της φυσικής ως η ημέρα που μια ομάδα χιλίων επιστημόνων από όλο τον κόσμο απέδειξε την ύπαρξη των βαρυτικών κυμάτων − μια ανακάλυψη που πολλοί προαλείφουν για το βραβείο Νόμπελ. Οι ρυτιδώσεις στον χωροχρόνο που προκαλούνται όταν αντικείμενα τεράστιας μάζας, όπως τα αστέρια και οι μαύρες τρύπες, εκρήγνυνται ή συγκρούονται είχαν προβλεφθεί από τη γενική θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν. Εκατό χρόνια μετά, η ύπαρξή τους αποδείχθηκε χάρη στα δύο LIGO (παρατηρητήρια βαρυτικών κυμάτων μέσω συμβολομέτρων λέιζερ) που στήθηκαν στις δύο άκρες των ΗΠΑ. Κλειδί στην επιτυχία του πρότζεκτ ήταν το σύστημα αυτόματης ευθυγράμμισης των κατόπτρων που είναι επιφορτισμένα να συλλάβουν την απειροελάχιστη αλλαγή της απόστασης μεταξύ τους τη στιγμή που τα διαπερνούν βαρυτικά κύματα, ανεπηρέαστα από άλλες εξωτερικές πηγές δόνησης όπως η σεισμική δραστηριότητα. Ένα πρωτοποριακό σύστημα που οι επιστήμονες οφείλουν στη δουλειά της 47χρονης συναδέλφου τους Νεργκίς Μαβαλβάλα.

Καθηγήτρια αστροφυσικής και επικεφαλής του τμήματος φυσικής στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (MIT), η περίπτωση της Μαβαλβάλα καλύπτει κάθε πιθανό κριτήριο διαφορετικότητας: Γυναίκα στο ανδρικό «κάστρο» των θετικών επιστημών. Έγχρωμη μετανάστρια, αφού γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Πακιστάν και μετανάστευσε πριν 30 χρόνια στην Αμερική για σπουδές. Και ανοιχτά ομοφυλόφιλη αφού μαζί με τη σύντροφό της μεγαλώνουν την 8χρονη κόρη τους. Μειονότητα ακόμα και στην πατρίδα της, αφού η οικογένειά της ακολουθεί το ζωροαστρικό και όχι το μουσουλμανικό θρήσκευμα, ενώ η Νεργκίς φοίτησε σε καθολικό σχολείο. Η ίδια περιγράφει τον εαυτό της ως «έγχρωμη και ανοιχτά ομοφυλόφιλη» και συνεχίζει: «Δεν με πειράζει να βρίσκομαι στις παρυφές οποιασδήποτε κοινωνικής ομάδας. Με αυτό τον τρόπο οι κανόνες τους με δεσμεύουν λιγότερο.»

Η Μαβαλβάλα μπόρεσε να αναπτύξει την πρωτοποριακή τεχνολογία που οδήγησε στην ανακάλυψη των βαρυτικών κυμάτων χάρη στην περίφημη υποτροφία Μακ Άρθουρ που κέρδισε πριν από έξι χρόνια. Ήταν η στιγμή που γυναίκες συνάδελφοί της άρχισαν να της γράφουν, ευχαριστώντας την που με το παράδειγμά της αποτελεί θετικό πρότυπο για όλες τις γυναίκες στον χώρο της επιστήμης. Το ίδιο συνέβη και πριν δύο χρόνια όταν ήταν η κεντρική ομιλήτρια στο «Out to innovate», μια διημερίδα καριέρας για τους ΛΟΑΔ στον χώρο των θετικών επιστημών και της τεχνολογίας. Όπως λέει η ίδια «δεν έχω πρόβλημα να με θεωρούν πρότυπο. Είμαι απλώς ο εαυτός μου. Αν βγει κάτι θετικό από αυτό, τόσο το καλύτερο.» Τον σεξουαλικό της προσανατολισμό δεν τον είχε συνειδητοποιήσει στο Πακιστάν, ούτε αργότερα όταν φοιτούσε σε ένα γυναικείο κολέγιο στην Αμερική.

Αυτό άλλαξε όταν πάτησε τα είκοσι και ερωτεύτηκε μια γυναίκα. Η κοπέλα της άρχισε να την επισκέπτεται στο εργαστήριο και χωρίς πολλές διατυπώσεις έγινε κομμάτι της κοινωνικής της ζωής. «Δεν είχα ποτέ αρνητικές εμπειρίες εξαιτίας αυτού του γεγονότος. Το επαγγελματικό μου περιβάλλον υπήρξε αρκετά υποστηρικτικό. Υπάρχουν άνθρωποι που τολμούν πράγματα που για άλλους είναι δυσάρεστα ή επικίνδυνα. Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι επιπόλαιοι ή ατρόμητοι. Διαβάζουν την κατάσταση γύρω τους και αν έχουν εμπιστοσύνη στο ένστικτό τους προχωρούν. Ευτυχώς το ένστικτό μου δεν με πρόδωσε. Η σεξουαλικότητά μου δεν επηρέασε τον τρόπο που με βλέπουν οι συνάδελφοί μου. Παρόλα αυτά, δεν θα έλεγα πως είμαι ο τύπος του ανθρώπου που επιθυμεί να βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής. Αντίθετα δεν έχω κανένα πρόβλημα να περνάω απαρατήρητη.»

Η ίδια αποδίδει την ξεχωριστή της σταδιοδρομία στον τρόπο που μεγάλωσε: «Η οικογένειά μου ποτέ δεν έδινε σημασία στους παραδοσιακούς ρόλους των φύλων. Μεγάλωσα θεωρώντας πως οι γυναίκες μπορούν και πρέπει να κάνουν τα πάντα. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό για μένα. Οι γονείς μου δεν είναι επιστήμονες και δεν καταλαβαίνουν με τι ασχολούμαι ακριβώς. Όμως η στάση τους πάντα ήταν να μην μου δημιουργούν εμπόδια. Ποτέ δεν με πίεσαν να ακολουθήσω το δικό τους όνειρο αντί για το δικό μου». Τα επιτεύγματα της Μαβαλβάλα έχουν προκαλέσει μεγάλο ενδιαφέρον και εθνική περηφάνια στην πατρίδα της, γεγονός που οδήγησε τον πρωθυπουργό του Πακιστάν να την αποκαλέσει «πηγή έμπνευσης» για τους επιστήμονες της χώρας. Παρόλα αυτά ο πακιστανικός τύπος αποφεύγει να αναφερθεί στην ομοφυλοφιλία της ή στο γεγονός ότι δεν είναι μουσουλμάνα. Κάτι που έκανε την ίδια να αναφερθεί στο θέμα σε μια συνέντευξη: «Αυτό που θέλω να ξέρει για μένα ο κόσμος στο Πακιστάν είναι ότι είτε είσαι γυναίκα, είτε ανήκεις σε κάποια θρησκευτική μειονότητα, είτε είσαι ομοφυλόφιλη, οι πάντες έχουν δικαίωμα στην επιτυχία. Και είμαι η ζωντανή απόδειξη γιατί είμαι όλα αυτά τα πράγματα. Με τον κατάλληλο συνδυασμό ευκαιριών, μπόρεσα να τα καταφέρω».

Όσο για το τι της επιφυλάσσει το μέλλον, τα ανεξάντλητα μυστήρια του σύμπαντος μάλλον δεν πρόκειται να την αφήσουν χωρίς δουλειά: «Αυτή η ανακάλυψη είναι μόνο η αρχή. Κανείς δεν περίμενε ότι οι μαύρες τρύπες που θα βρούμε θα ήταν τόσο μεγάλες. Πρόκειται, λοιπόν, για μία ανακάλυψη που γεννάει ακόμα περισσότερα αναπάντητα ερωτήματα. Πώς μεγαλώνουν τόσο πολύ; Η αίσθηση που έχω είναι ότι μόλις ανακαλύπτεις κάτι, συνειδητοποιείς πόσα είναι αυτά που δεν γνωρίζεις, πόσα καινούρια ερωτήματα καλείσαι να απαντήσεις. Και αυτό είναι κάτι που δεν παύει να με συναρπάζει!».

Με πληροφορίες από εδώ και εδώ.

«ΘΕΡΑΠΕΙΑ»ΤΗΣ ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΙΑΣ: ΜΙΑ ΝΑΖΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΝΟΗΣΗ

[Αναδημοσίευση από τον ιστότοπο της εφημερίδας Athens Voice όπου μπορείτε να διαβάσετε και τα σχετικά  σχόλια.]

Ο άνθρωπος που ήθελε «το καλό μας».

 

Με τις κλινικές που χρησιμοποιούν βασανιστήρια όπως το ηλεκτροσόκ για τη «θεραπεία» των ομοφυλόφιλων να ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια σε όλον τον κόσμο, έχει σημασία να θυμηθούμε από ποιο καθεστώς ξεπήδησε ιστορικά η ιδέα της «θεραπείας» των ομοφυλόφιλων. Ο βραβευμένος συγγραφέας Ολιβιέ Σαρνέ κυκλοφόρησε πριν από έναν μήνα στη Γαλλία το καινούριο του βιβλίο με τίτλο «Να τους θεραπεύσουμε». Θέμα του βιβλίου είναι η ζωή του δανού ταγματάρχη των Ες Ες δόκτορα Καρλ Βαρνέτ που πειραματιζόταν σε κρατούμενους του στρατοπέδου συγκέντρωσης στο Μπούχενβαλντ με σκοπό να τους «θεραπεύσει» από την ομοφυλοφιλία τους. Τα πειράματα, που γινόταν με τη στήριξη του αρχηγού των Ες Ες Χάινριχ Χίμλερ, περιλάμβαναν ενέσεις ορμονών και μεταμοσχεύσεις όρχεων και οδήγησαν κάποια από τα θύματα στον θάνατο. Μια υπόθεση με την οποία είχε ασχοληθεί πρόσφατα και η εφημερίδα Guardian. Και ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας που παρέμεινε ατιμώρητο μέχρι τον θάνατο του Βαρνέτ στην Αργεντινή το 1965. Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε τη συνέντευξη που έδωσε ο συγγραφέας του βιβλίου στον γαλλικό ιστότοπο Yagg.com.

---

Από που προέκυψε η ιδέα να γράψετε αυτό το μυθιστόρημα;
Όλα μου τα βιβλία αποτελούν αναστοχασμούς του παρελθόντος, είτε του προσωπικού, είτε του οικογενειακού, και αυτό το βιβλίο είναι η λογική συνέχεια των προηγούμενων. Το προηγούμενο βιβλίο μου «Όσο θα είμαι στη ζωή» μιλούσε για την επιδημία του Aids και κατέληγε στα διάφορα μνημεία που έχουν ανεγερθεί ανά τον κόσμο. Επισκέφτηκα λοιπόν το Βερολίνο και άρχισα να ασχολούμαι με τη θεματική των ροζ τριγώνων. Έχουν γραφτεί αρκετά βιβλία για αυτούς τους ανθρώπους, και σε ένα από αυτά έπεσα πάνω σε μία υποσημείωση σχετικά με τον δόκτορα Καρλ Βαρνέτ. Ήταν ένας άνθρωπος που κατάφερε να ξεγλιστρήσει μέσα από τις γρίλιες της δικαιοσύνης, μέσα από τις γρίλιες της ιστορίας. Αισθάνθηκα έκπληξη και αποστροφή. Ο Βαρνέτ πέθανε το 1965, δύο χρόνια μετά τη γέννησή μου. Δεν ήταν τόσο μεγάλος. Θα μπορούσε να είναι ο πατέρας μου.

Ο συγγραφέας Ολιβιέ Σαρνέ (αριστερά) και ο δρ. Καρλ Βαρνέτ

Για ποιον λόγο επιλέξατε τη φόρμα του μυθιστορήματος;
Το μυθιστόρημα μας επιτρέπει να ξαναζωντανέψουμε την ιστορία και δίνει, τουλάχιστον σε μένα, τη δυνατότητα να αποδώσω καλύτερα το χάος εκείνης της περιόδου αλλά και της αποχρώσεις της καθημερινότητας. Κάπως έτσι είχα την ιδέα να αναπαραστήσω τη συνάντηση με τον Χίμλερ. Η συνάντηση του δρα Βαρνέτ μαζί του το 1944 μου έδωσε τη δυνατότητα να βάλω στο στόμα του Χίμλερ δικά του λόγια, έστω κι αν τα είχε πει λίγα χρόνια νωρίτερα. Σκοπός δεν είναι να παραπλανηθεί ο αναγνώστης. Αντίθετα θέλω να δείξω πόσο παθολογική ήταν η εμμονή του Χίμλερ σχετικά με την ομοφυλοφιλία. Πάντως δεν με ενδιαφέρει ο μανιχαϊσμός. Δεν ήθελα να παρουσιάσω τον Βαρνέτ ως ένα τέρας, όπως θα έκανε το Χόλιγουντ με μια αντίστοιχη περίπτωση όπως ο Μένγκελε. Ο Καρλ Βαρνέτ είναι ένας καλός οικογενειάρχης, παντρεμένος, με μια ετεροκανονική ζωή, συχνά φλερτάρει με τις ασθενείς του. Και ταυτόχρονα ένας γιατρός που διακατάχεται από μία εμμονή: Θέλει να θεραπεύσει τους ομοφυλόφιλους. Αυτό που με άφησε άναυδο είναι η τύφλωσή του. Πως είναι δυνατόν να πηγαίνει στο Μπούχενβαλντ και να μην βλέπει τι συμβαίνει γύρω του; Πως είναι δυνατόν να στέκεται στο πλευρό του Χίμλερ μόλις τρεις μήνες πριν τελειώσει ο πόλεμος; Οι πράξεις του δείχνουν μία έλλειψη αποστασιοποίησης και αυτό είναι που προκαλεί ρίγη. Προσπαθώ να μάθω ποιος είναι πραγματικά, ψάχνω να βρω τις απαντήσεις.

Σε ποια ντοκουμέντα στηριχτήκατε για να χτίσετε αυτό το μυθιστόρημα;
Υπάρχει το βιβλίο του κορυφαίου γερμανού αντιναζιστή Έουγκεν Κόγκον «Το Κράτος των Ες Ες» που αφιερώνει δύο σελίδες στον Βαρνέτ. Το βιβλίο της γαλλίδας ιστορικού Φλοράνς Ταμάν «Η ιστορία της ομοφυλοφιλίας στην Ευρώπη». Αλλά και το βιβλίο που κυκλοφόρησαν το 2003 τέσσερις Δανοί δημοσιογράφοι, «Καρλ Βαρνέτ. Ένας δανός γιατρός των Ες Ες στο Μπούχενβαλντ». Αυτά είναι τα τρία απαραίτητα ντοκουμέντα μαζί με τις μαρτυρίες των εκτοπισμένων ομοφυλόφιλων. Αλλά και το βιβλίο του βιολόγου Ζαν Κλοντ Ντρέιφους που ήταν επίσης κρατούμενος στο Μπούχενβαλντ.

Θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε τον δρα Βαρνέτ «ομοφοβικό»;
Είναι δύσκολο να τον περιγράψουμε χρησιμοποιώντας όρους του σήμερα. Αν όμως είναι ομοφοβικός, είναι το χειρότερο είδος: Αυτός που θέλει «το καλό μας». Πιστεύει με κάθε καλή προαίρεση ότι χάρη στον ίδιο θα προοδεύσει η ανθρωπότητα. Ο Βαρνέτ είχε επισκεφτεί πολλές φορές το ινστιτούτο του πρωτοπόρου της σεξολογίας καθηγητή Μάγκνους Χίρσφελντ στο Βερολίνο. Η δουλειά του Χίρσφελντ σχετικά με την ομοφυλοφιλία είχε αποκτήσει τεράστια φήμη. Μαθαίνει έτσι πολλά πράγματα για τις ορμόνες και προσπαθεί, πατώντας πάνω στις μελέτες του Χίρσφελντ, να τις στρέψει σε άλλη κατεύθυνση. Ευελπιστεί επίσης να γίνει πλούσιος και να κερδίσει την αναγνώριση των συναδέλφων του χάρη στα πειράματά του με τους ομοφυλόφιλους.

Ο Βαρνέτ είχε έναν ήσυχο θάνατο στην Αργεντινή. Πως τα κατάφερε και κανείς δεν τον κυνήγησε μετά τον πόλεμο;
Μετά τον πόλεμο, κανείς δεν θεωρούσε πως οι διωγμοί σε βάρος των ομοφυλόφιλων ήταν τόσο σοβαρή υπόθεση. Άλλωστε εκείνη την εποχή ποιος δεν πίστευε ότι οι ομοφυλόφιλοι ήταν άρρωστοι που έπρεπε να θεραπευτούν; Η αναγνώριση του μαρτυρίου των εκτοπισμένων ομοφυλόφιλων υπήρξε μια κούρσα μετ' εμποδίων καθώς μπλεκόταν με τη μνήμη του εβραϊκού Ολοκαυτώματος και με τις μνήμες των άλλων θυμάτων του ναζισμού, όπως οι αντιστασιακοί και οι κομμουνιστές. Ευτυχώς τώρα πια δεν είμαι ο πρώτος που ασχολείται με το θέμα.

Τι μάθατε γράφοντας το βιβλίο;
Αυτό που μου έκανε φοβερή εντύπωση ήταν πόσο γρήγορα στήθηκε η τρελή επιχείρηση της «θεραπείας» των ομοφυλόφιλων. Το έδαφος ήταν έτοιμο, καθώς πολύς κόσμος πίστευε πως οι ομοφυλόφιλοι θα πρέπει να θεραπεύονται. Ο Χίμλερ είχε υπολογίσει πως στη Γερμανία υπήρχαν 4 εκατομμύρια ομοφυλόφιλοι, εκ των οποίων οι μισοί τουλάχιστον δεν ήταν «πραγματικοί» ομοφυλόφιλοι και μπορούσαν να «αλλάξουν». Αυτό για τον Χίμλερ σήμαινε δύο εκατομμύρια επιπλέον οικογενειάρχες και αξιόμαχοι στρατιώτες. Από κει προερχόταν και η διακαής επιθυμία του να τους «θεραπεύσει». Χρειάστηκαν μόλις δυο-τρεις καλές γνωριμίες για να κανονίσει ο Βαρνέτ συνάντηση με τον ίδιο τον Χίμλερ, κεντρικό στέλεχος του ναζιστικού μηχανισμού. Σε λιγότερο από έναν χρόνο, τα πάντα ήταν έτοιμα. Το άλλο πράγμα που έμαθα είναι ότι η ιστορία που μαθαίνουμε είναι η ιστορία των νικητών ή/και της πλειοψηφίας. Για αυτό και είναι ακόμα πιο σημαντικό να δούμε την ιστορία από την οπτική γωνία των μειοψηφιών.

Το βιβλίο δεν περιέχει πολλά στοιχεία για την τύχη των θυμάτων...
Το θέμα του βιβλίου δεν είναι τα θύματα. Όμως αυτό που τους συνέβη προκαλεί ίλιγγο. Οι 13 που επέζησαν δεν μπόρεσαν ποτέ να μιλήσουν για αυτό και οι περισσότεροι φρόντισαν γρήγορα να παντρευτούν. Όταν αποφασίστηκε να αποζημιωθούν, το 2000, όλοι τους ήταν πλέον νεκροί. Οι άνθρωποι αυτοί έπεσαν μέσα στην καταπακτή της ιστορίας. Το πρόβλημα είναι ότι ο ίδιος ο Βαρνέτ δεν δικάστηκε ποτέ, παρά το γεγονός ότι το όνομά του αναφέρθηκε τόσο στη δίκη της Νυρεμβέργης όσο και σε εκείνη για το Νταχάου. Στοιχεία υπήρχαν, αλλά ούτε οι σύμμαχοι, ούτε οι δανοί ενδιαφέρθηκαν να τον ψάξουν.

Αναμνηστική πλάκα για τους ομοφυλόφιλους κρατούμενους στο στρατόπεδο του Μπούχενβαλντ

Επιλέξατε ως προμετωπίδα του βιβλίου μία φράση της συγγραφέως Άλι Σμιθ: «Αυτή η ιστορία είναι αληθινή, συνέβη μια φορά στο μέλλον, πάει πολύς καιρός». Για ποιο λόγο;
Είναι μία φράση που με ενδιαφέρει γιατί μπλέκει όλους τους χρόνους: Παρελθόν, παρόν και μέλλον. Δυστυχώς οι ομοφυλόφιλοι κινδυνεύουν πάντα από παρόμοιες καταστάσεις. Φτάνει να δει κανείς πόσες κλινικές για τη «θεραπεία» των ομοφυλόφιλων ανοίγουν σήμερα στην Κίνα και τη Λατινική Αμερική. Έχει δημιουργηθεί μια ολόκληρη αγορά, η αγορά της κανονικότητας. Και βέβαια το αντίθετο της κανονικότητας δεν μπορεί παρά να είναι η ανωμαλία, η αδυναμία, η κατωτερότητα. Το θέμα είναι πως έχουμε μάθει να μετράμε την αποτελεσματικότητα και πως έχουμε μάθει να μετράμε την αδυναμία.

ΠΟΙΟ ΗΤΑΝ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ «ΚΟΡΙΤΣΙ ΑΠΟ ΤΗ ΔΑΝΙΑ»;

[Αναδημοσίευση από τον ιστότοπο της εφημερίδας Athens Voice όπου μπορείτε να αφήσετε και τα δικά σας σχόλια. Όπως μπορείτε να δείτε και στο τέλος αυτής της ανάρτησης, η δημοσίευση βρέθηκε στην πρώτη θέση της λίστας με τα πιο διαβασμένα της A.V. την περασμένη εβδομάδα. Σας ευχαριστώ!]

Μύθοι και αλήθειες μιας χολιγουντιανής ταινίας.

Για δεύτερη εβδομάδα παίζεται στους αθηναϊκούς κινηματογράφους η ταινία «Το κορίτσι από τη Δανία» που χάρισε δύο οσκαρικές υποψηφιότητες στο πρωταγωνιστικό δίδυμο των Έντι Ρεντμέιν και Αλίσια Βικάντερ. Και ήδη η υποδοχή της από το αθηναϊκό κοινό έχει υπάρξει πολύ θερμότερη σε σχέση με τις μέτριες κριτικές που δημοσιεύτηκαν στον τύπο. Η ταινία στηρίζεται σε μία λογοτεχνική εκδοχή της ζωής της Λίλι Έλμπε που θεωρείται από πολλούς το πρώτο άτομο που προχώρησε σε επέμβαση επαναπροσδιορισμού του φύλου. Μόνο που όπως θα δούμε παρακάτω, ούτε το όνομά της ήταν Λίλι Έλμπε, ούτε ήταν το πρώτο άτομο που προχώρησε σε τέτοια επέμβαση. Η ταινία εστιάζει σε μεγάλο βαθμό στον γάμο της Γκέρτα Γκότλιμπ, διάσημης ζωγράφου στο Παρίσι του μεσοπολέμου, με τον συνάδελφο και συμπατριώτη της από τη Δανία Έιναρ Βέγκενερ και τη σταδιακή μεταμόρφωση του τελευταίου σε Λίλι. Πρόκειται για μια πραγματική ιστορία που έκανε πάταγο στην Ευρώπη της δεκαετίας του '30. Όμως ακριβώς για αυτό τον λόγο τα όρια ανάμεσα στην αλήθεια και τη μυθοπλασία είναι αρκετά δυσδιάκριτα, ενώ η ταραγμένη ευρωπαϊκή ιστορία και οι προκαταλήψεις εκείνης της περιόδου τα κάνουν ακόμα πιο μπερδεμένα.

Πώς ήταν στην πραγματικότητα ο γάμος της Γκέρτα με τον Έιναρ;

Στην ταινία ο Έιναρ ανακαλύπτει σταδιακά πως αισθάνεται γυναίκα μέσα από ένα παιχνίδι παρενδυσίας το οποίο ξεκινάει με προτροπή της γυναίκας του. Η τελευταία στέκεται στο πλευρό του όταν εκδηλώνεται η δυσφορία φύλου (οι κράμπες στο στομάχι και οι αιμορραγίες από τη μύτη είναι πραγματικά περιστατικά) όμως ο ίδιος μένει κλεισμένος στο σπίτι μην τολμώντας να ξεμυτίσει έξω και η ίδια εμφανίζεται ως «πληγωμένη σύζυγος» που θρηνεί για τον άντρα που χάνει σιγά-σιγά. Στην πραγματικότητα ο γάμος του Έιναρ με την Γκέρτα ίσως ήταν πολύ πιο αντισυμβατικός από την αρχή. Είναι γνωστό ότι το ζευγάρι αναγκάστηκε να φύγει για το Παρίσι από το 1912 καθώς η παρενδυσία του Έιναρ ήταν ήδη γνωστή και είχε προκαλέσει σκάνδαλο στην κοινωνία της Κοπεγχάγης. Στο Παρίσι ζούσαν μαζί ανοιχτά ως δύο γυναίκες, ενώ είναι γνωστό το καλλιτεχνικό ενδιαφέρον της Γκέρτα για τη λεσβιακή σεξουαλικότητα. Πολλοί από τους πίνακές της αποπνέουν έντονο γυναικείο ομοερωτισμό, ενώ είχε κάνει και καθαρά λεσβιακές εικονογραφήσεις για ένα βιβλίο για τη ζωή του Καζανόβα. Και είναι ακριβώς αυτό το στοιχείο της πιθανής αμφιφυλοφιλίας της Γκέρτα Γκότλιμπ που απουσιάζει παντελώς από την ταινία.

Ομοερωτικές εικονογραφήσεις δια χειρός της Γκέρτα Γκότλιμπ

Υπάρχουν όντως οι πίνακες της Λίλι που παρουσιάζονται στην ταινία;

Όχι, οι συγκεκριμένοι πίνακες φτιάχτηκαν από τους παραγωγούς της ταινίας για να ταιριάζουν με τη φυσιογνωμία του πρωταγωνιστή της. Όμως είναι αλήθεια πως η Γκέρτα Γκότλιμπ χρησιμοποίησε τη Λίλι ως μοντέλο σε μερικούς από τους πιο διάσημους πίνακές της. Ορισμένους από αυτούς μπορείτε να δείτε παρακάτω. Χάρη στην ταινία, το ενδιαφέρον του κόσμου της τέχνης για το έργο της Γκέρτα Γκότλιμπ έχει αναζωπυρωθεί και μια αναδρομική έκθεση τρέχει στο Μουσείο μοντέρνας τέχνης του Άρκεν στη Δανία μέχρι τον Μάιο του 2016.

«H Λίλι με μια βεντάλια από πούπουλα»

«Μια καλοκαιρινή μέρα». Είναι ο μοναδικός πίνακας που απεικονίζει τόσο τον Έιναρ Βέγκενερ (είναι όρθιος και ζωγραφίζει) όσο και το γυναικείο alter ego του, τη Λίλι (ξαπλωμένη και γυμνή σε πρώτο πλάνο)

«Λίλι, η Ντάμα Κούπα»

«Δύο κοκότες: Η Λίλι με μια φίλη της»

Ποιες βιογραφικές ανακρίβειες περιέχει η ταινία;

Η ταινία στηρίζεται στο ομώνυμο μπεστ-σέλερ του Ντέιβιντ Έμπερχοφ που κυκλοφόρησε το 2000, ενώ και το βιβλίο «Από άντρας σε γυναίκα» που στηρίζεται στα ημερολόγια της Λίλι, εκδόθηκε μετά τον θάνατό της και δεν το επιμελήθηκε η ίδια αλλά ένας δανός εκδότης. Το όνομα Λίλι Έλμπε ήταν επινόηση μιας δανέζας δημοσιογράφου αφού το πραγματικό της όνομα μετά την αλλαγή φύλου ήταν Λίλι Έλβενες (που σημαίνει «ποτάμι» στα δανέζικα). Επινόηση της δημοσιογράφου (η οποία έγραψε τρία γαργαλιστικά άρθρα για την περίπτωσή της τη δεκαετία του '30) ήταν και η απόλυτη διχοτόμηση ανάμεσα στον αρσενικό Έιναρ και τη θηλυκή Λίλι, τους οποίους παρουσίασε ως δύο ξεχωριστές προσωπικότητες που συμβίωναν στο ίδιο σώμα. Στην ταινία δεν γίνεται καμία αναφορά στην ακύρωση του γάμου με την Γκέρτα από τον βασιλιά της Δανίας όταν οι δημόσιες υπηρεσίες έκαναν δεκτή την αλλαγή φύλου της Λίλι, ούτε και στον μετέπειτα γάμο της Γκέρτα με έναν ιταλό αξιωματικό. Στην πραγματικότητα η Γκέρτα δεν ήταν μαζί με τη Λίλι στην τελευταία και μοιραία επέμβασή της, αλλά της έστειλε λουλούδια. Επίσης καμία αναφορά δεν γίνεται στον γάλλο έμπορο τέχνης Κλοντ Λεζέν με τον οποίο συνδέθηκε η Λίλι μετά τις πρώτες επεμβάσεις και τον οποίο σκόπευε να παντρευτεί. Αντίθετα η ταινία εστιάζει στον εντελώς φανταστικό χαρακτήρα του Χανς, που παρουσιάζεται ως παιδικός φίλος του Έιναρ που ερωτοτροπεί με τη γυναίκα του.

Ποια είναι η αλήθεια για τις χειρουργικές επεμβάσεις που «μεταμόρφωσαν» τον Έιναρ σε Λίλι;

Ο Έιναρ δεν υποβλήθηκε σε δύο επεμβάσεις όπως φαίνεται στην ταινία, αλλά σε πέντε. Κάτι που δεν βλέπουμε στην ταινία είναι ότι είχε πάρει την απόφαση να αυτοκτονήσει την Πρωτομαγιά του 1930, όταν τον Φεβρουάριο της ίδιας χρονιάς ήρθε σε επαφή με τον γερμανοεβραίο καθηγητή Μάγκνους Χίρσφελντ, πρωτοπόρο της σεξολογίας που έγινε διάσημος για τις μελέτες του σχετικά με την ομοφυλοφιλία και τη διεμφυλικότητα. Μάλιστα η πρώτη εγχείρηση αφαίρεσης των όρχεων έγινε την ίδια χρονιά στο ινστιτούτο του Χίρσφελντ στο Βερολίνο, το οποίο κατέστρεψαν οι ναζί μόλις τρία χρόνια αργότερα μαζί με όλα τα πολύτιμα αρχεία του. Αυτή η επέμβαση δεν ήταν η πρώτη στον κόσμο, καθώς είναι γνωστές τουλάχιστον τρεις αντίστοιχες περιπτώσεις στο ινστιτούτο Χίρσφελντ πριν τη Λίλι. Όμως η δική της τράβηξε τα φώτα της δημοσιότητας όταν στη συνέχεια απευθύνθηκε στον γυναικολόγο Κουρτ Βάρνερκρος από τη Δρέσδη (τον οποίο βλέπουμε στην ταινία), ο οποίος αποφάσισε να «διαφημίσει» την περίπτωσή της. Ο Βάρνερκρος είχε καλές σχέσεις με τους ναζί, όμως και η δική του κλινική καταστράφηκε από τους συμμαχικούς βομβαρδισμούς στη Δρέσδη. Η Λίλι πέθανε μετά από μια εγχείρηση μεταμόσχευσης μήτρας, καθώς επιθυμούσε να γίνει μητέρα. Στο ημερολόγιό της γράφει ότι μέσα στο σώμα της βρέθηκαν ατροφικές ωοθήκες, γεγονός που υποδεικνύει ότι επρόκειτο μάλλον για περίπτωση ερμαφροδιτισμού.

Ο επίλογος

«Χτες βράδυ ονειρεύτηκα τη μητέρα μου. Με πήρε στα χέρια της και με είπε Λίλι...Ήταν εκεί και ο πατέρας μου». Η Λίλι δεν είπε τη συγκεκριμένη φράση στην Γκέρτα όπως φαίνεται στην ταινία, αλλά την έγραψε σε ένα γράμμα προς την αδελφή της. Σε ένα άλλο γράμμα προς μία φίλη της λίγο μετά την τελευταία και μοιραία επέμβαση, γράφει: «Το ότι έχω κι εγώ το δικαίωμα να ζήσω, το απέδειξα ζώντας τους τελευταίους 14 μήνες. Μπορεί σε κάποιους 14 μήνες να μην φαίνονται πολλοί, όμως εμένα μου μοιάζουν σαν μία πλήρης και ευτυχισμένη ζωή».

6 ΛΟΓΟΙ ΠΟΥ ΟΙ ΦΟΒΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΓΚΕΪ ΓΟΝΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΑΛΟΓΕΣ

[Αναδημοσίευση από τον ιστότοπο της εφημερίδας Athens Voice όπου μπορείτε να διαβάσετε και τα σχετικά σχόλια. Όπως μπορείτε να δείτε και στο τέλος αυτής της ανάρτησης, η δημοσίευση βρέθηκε μέσα στις πέντε πιο διαβασμένες της A.V. την περασμένη εβδομάδα. Σας ευχαριστώ πολύ!]

 

 

Η ομογονεϊκότητα δεν είναι «μπαμπούλας»

Η Ελλάδα περνάει το σύμφωνο συμβίωσης χωρίς κανείς να βγει στους δρόμους και με αυξημένη πλειοψηφία στη Βουλή. Αντίθετα στην Ιταλία τις τελευταίες μέρες χιλιάδες διαδηλώνουν υπέρ και κατά και κανείς δεν ξέρει αν τελικά το νομοσχέδιο θα περάσει ως έχει. Αν και δεν πρέπει να υποτιμούμε τη δύναμη του Βατικανού να υποδαυλίζει τις αντιδράσεις, οι Ιταλοί μάλλον δεν είναι λιγότερο «ανοιχτόμυαλοι» σε σχέση με τους Έλληνες. Αυτό που εξηγεί τη διαφορά των αντιδράσεων ανάμεσα στις δύο χώρες είναι ότι το ιταλικό σύμφωνο συμβίωσης περιλαμβάνει μία διάταξη που επιτρέπει στον έναν σύντροφο να υιοθετεί το (βιoλογικό ή θετό) παιδί του άλλου. Πρόκειται για ένα θέμα που είχε τεθεί και στην Ελλάδα από τη Συνήγορο του Πολίτη χωρίς όμως να συμπεριληφθεί τελικά στο νομοσχέδιο που ψηφίστηκε από τη Βουλή.

Η ομογονεϊκότητα λοιπόν αποδεικνύεται πολύ χρήσιμος «μπαμπούλας» για όσους θέλουν να ξεσηκώσουν αντιδράσεις σχετικά με τη νομική κατοχύρωση των ομόφυλων ζευγαριών. Στην Ελλάδα μόνο το Ποτάμι τάχθηκε υπέρ της πολύ περιορισμένης πρότασης της Συνηγόρου του Πολίτη η οποία αφορούσε μόνο κοινή επιμέλεια και όχι πλήρη υιοθεσία του παιδιού του συντρόφου, και αυτό μετά από δικαστική απόφαση. Αντίθετα πολλοί βουλευτές που ψήφισαν «Ναι» όπως η Ντόρα Μπακογιάννη και ο Βασίλης Λεβέντης ξεκαθάρισαν πως δεν θα το έκαναν αν υπήρχε ζήτημα υιοθεσίας παιδιών. Στην Ιταλία η συγκεκριμένη διάταξη βρίσκεται στο στόχαστρο κεντρώων βουλευτών του κυβερνητικού συνασπισμού που ζητούν από τον Ματέο Ρέντσι την απόσυρσή της για να ψηφίσουν το νομοσχέδιο.

Καθώς το ζήτημα της ομογονεϊκότητας χρησιμοποιείται για να καλλιεργούνται ένα σωρό φοβίες και δυσανάλογες αντιδράσεις στην κοινή γνώμη, ενώ συχνά ακόμα και τα επιχειρήματα όσων την υποστηρίζουν μπορούν να χαρακτηριστούν προβληματικά, είναι χρήσιμο σήμερα από αυτή εδώ τη στήλη να συνοψίσουμε το παράλογο του πράγματος σε έξι προτάσεις.

1) Κανένα παιδί ποτέ δεν επέλεξε τους γονείς του

Η πρώτη πρόταση είναι και η πλέον προφανής: Κανένα παιδί δεν επέλεξε ποιοι θα το φέρουν στον κόσμο ή ποιοι θα το μεγαλώσουν. Και αν υπήρχε τέτοια δυνατότητα, δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι κάποιοι ομοφυλόφιλοι π.χ. θα επέλεγαν ετερόφυλους γονείς που δεν μπορούσαν να διαχειριστούν τη διαφορετικότητά τους και τους έκαναν τη ζωή μαρτύριο. Αντίστοιχες περιπτώσεις παιδιών που υπέφεραν από γονείς τους οποίους δεν είχαν τη δυνατότητα να επιλέξουν μπορούμε να σκεφτούμε χιλιάδες. Παρόλα αυτά θα μας φαινόταν αδιανόητο να απαγορεύσουμε εκ των προτέρων την τεκνοποίηση σε συγκεκριμένα άτομα, ακόμα και με βάση κάποια πραγματικά επιβαρυντικά στοιχεία όπως π.χ. το ποινικό μητρώο ή η κατάχρηση ουσιών. Η αδυναμία των παιδιών να επιλέξουν τα χαρακτηριστικά των γονιών τους δεν δίνει το δικαίωμα σε κάποιους ενήλικους να επιλέγουν πριν από αυτά για αυτά με βάση μια δική τους λίστα με αυθαίρετα κριτήρια. Πόσο μάλλον αν αυτά τα παιδιά δεν θα υπήρχαν καν ή δεν θα έβρισκαν σπίτι αν κάποιο ομόφυλο ζευγάρι δεν έπαιρνε την απόφαση να δημιουργήσει οικογένεια.

2) Το να φοβάσαι μήπως οι γκέι γονείς «κολλήσουν» την ομοφυλοφιλία στο παιδί τους είναι από μόνο του ένα ομοφοβικό επιχείρημα.

Προφανώς και υπάρχουν ένα σωρό έρευνες που αποδεικνύουν ότι η πιθανότητα τα παιδιά ενός ομόφυλου ζευγαριού να γίνουν και αυτά ομοφυλόφιλοι όταν μεγαλώσουν είναι η ίδια με τα παιδιά των ετερόφυλων ζευγαριών. Άλλωστε αν η σεξουαλικότητα του κάθε ατόμου ήταν απλώς ζήτημα μίμησης εκείνης των γονέων του, δεν θα υπήρχαν καν ομοφυλόφιλοι. Όμως από μόνο του το γεγονός ότι χρειάζεται να κάνουμε μια τέτοια συζήτηση και να επικαλούμαστε σχετικές έρευνες υποδηλώνει πως η ομοφυλοφιλία δεν είναι κάτι ουδέτερο, αλλά ένα αρνητικό χαρακτηριστικό που δεν θα πρέπει να διαιωνίζεται. Το να μη θέλουμε ομόφυλους γονείς επειδή δεν θέλουμε ομοφυλόφιλα παιδιά είναι από μόνο του ένα ομοφοβικό επιχείρημα. Για αυτό και δεν θα πρέπει απλώς να αντικρούεται με επιστημονικά στοιχεία, αλλά και να επισημαίνεται η προκατάληψη από την οποία πηγάζει.

3) Κανένας επιστήμονας δεν μέτρησε ποτέ την «καταλληλότητα» των ετερόφυλων γονέων

Προφανώς και υπάρχουν ένα σωρό άλλες έρευνες που τεκμηριώνουν ότι τα παιδιά των ομόφυλων ζευγαριών σε τίποτα δεν υστερούν στην κοινωνική και ψυχολογική τους ανάπτυξη σε σχέση με τα υπόλοιπα παιδιά. Όμως ας μπούμε στη θέση του οποιουδήποτε γονέα: Πως θα του φαινόταν αν κάποιοι ερευνητές αναλάμβαναν να μετρήσουν με δείκτες και στατιστικά πόσο καλός γονιός υπήρξε συγκριτικά με τους γονείς άλλων παιδιών; Δεν θα μας φαινόταν αδιανόητο αν π.χ. η διεύθυνση ενός σχολείου αποφάσιζε να κατατάξει τους γονείς των παιδιών σε μια συγκριτική κλίμακα από τον πλέον ως τον λιγότερο κατάλληλο; Και όμως δεν μας φαίνεται καθόλου αδιανόητο να κάνουμε ακριβώς αυτό με τους ομόφυλους γονείς. Πόσο μάλλον που από τις ίδιες έρευνες δεν μαθαίνουμε καθόλου πόσοι ετερόφυλοι γονείς πέρασαν τη βάση και πόσοι βγήκαν παντελώς ακατάλληλοι. Φτάνει να σκεφτούμε πόσες αντιδράσεις θα υπήρχαν αν κάποιος ερευνητής μετρούσε με τον ίδιο τρόπο τη γονεϊκή καταλληλότητα κάποια άλλης μειονότητας όπως π.χ. των Ρομά στην Ελλάδα ή των μαύρων στην Αμερική.

4) Κανείς δεν ζήτησε να απαγορευτούν π.χ. τα διαζύγια για χάρη των παιδιών

Πολλοί ισχυρίζονται πως δεν υπάρχουν μόνο τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων αλλά και τα «δικαιώματα των παιδιών» τα οποία οι ίδιοι έχουν αναλάβει να υπερασπιστούν. Όμως «δικαίωμα» να μεγαλώνει ένα παιδί με δύο γονείς διαφορετικού φύλου δεν υφίσταται πουθενά. Για αυτό άλλωστε και δεν απαγορεύουμε ούτε τις μονογονεϊκές οικογένειες, ούτε τα διαζύγια ζευγαριών που έχουν κάνει παιδιά. Και αυτό παρά το γεγονός ότι υπάρχει επιστημονική τεκμηρίωση για τις αρνητικές συναισθηματικές επιπτώσεις ενός διαζυγίου στα παιδιά (οι οποίες βέβαια εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες). Βλέπουμε λοιπόν πως οι υποστηρικτές των «δικαιωμάτων των παιδιών» σε τίποτα δεν αμφισβητούν τα αυτονόητα δικαιώματα των ετεροφυλόφιλων να πάρουν τις δικές τους αποφάσεις για την οικογενειακή τους ζωή, είτε μιλάμε για τις μονογονεϊκές οικογένειες, είτε για το δικαίωμα στο διαζύγιο ή τις αμβλώσεις. Τα «δικαιώματα των παιδιών» τα θυμούνται ξαφνικά μόνο όταν πρόκειται για τις αποφάσεις των ομοφυλόφιλων για τη δική τους οικογενειακή ζωή.

5) Η επίκληση μιας προκατάληψης δεν μπορεί να χρησιμοποιείται για να τη διαιωνίζει

Οι αυτόκλητοι υπερασπιστές των «δικαιωμάτων των παιδιών» κατηγορούν τους ομοφυλόφιλους που θέλουν να γίνουν γονείς για «εγωισμό» γιατί θέλουν να εκθέσουν τα παιδιά τους στην κοινωνική προκατάληψη που βιώνουν οι ίδιοι. Όμως δεν μπορούμε να επικαλούμαστε μια προκατάληψη προκειμένου να τη διαιωνίζουμε, καταδικάζοντας τα θύματά της για πάντα σε μία λειψή ζωή με λιγότερες ευκαιρίες και δυνατότητες σε σχέση με τους υπόλοιπους. Γιατί σε αυτή την περίπτωση τελικά συμμετέχουμε ενεργά σε έναν φαύλο κύκλο όπου η έλλειψη ορατότητας και δικαιωμάτων οδηγεί με τη σειρά της σε ακόμα περισσότερη άγνοια και προκατάληψη. Άλλωστε πολλές κοινωνικές ομάδες και μειονότητες μπορεί να βιώνουν ρατσιστικές προκαταλήψεις. Κανείς δεν διανοήθηκε να κατηγορήσει τα μέλη τους για «εγωισμό» επειδή θέλουν να κάνουν παιδιά.

6) Είναι τρελό να υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν να γίνουν γονείς και να τους στερείς αυτή τη δυνατότητα

Ειδικά σε χώρες όπως η Ιταλία και η Ελλάδα όπου η υπογεννητικότητα κάνει θραύση λόγω οικονομικών προβλημάτων, τρόπου ζωής και έλλειψης βοήθειας προς τους γονείς, όπου οι άνθρωποι αναβάλλουν να κάνουν παιδιά ή τα υποκαθιστούν με κατοικίδια, το να στερούμε από κάποιους που θέλουν να μεγαλώσουν παιδιά αυτή τη δυνατότητα δεν μπορεί παρά να φαντάζει εντελώς παράλογο. Είτε μέσω της υιοθεσίας, είτε μέσω της παρένθετης μητρότητας ή της δωρεάς σπέρματος σε ζευγάρια γυναικών, οι παιδικές χαρές στις γειτονιές μας θα στοιχειώνονται από χιλιάδες παιδικά χαμόγελα τα οποία δεν θα δουν ποτέ το φως της μέρας. Πόσο περίεργο αυτοί που υποτίθεται πως υπερασπίζονται τα «δικαιώματα των παιδιών» να φροντίζουν ώστε να υπάρχουν γύρω μας λιγότεροι γονείς, και κυρίως, λιγότερα παιδιά...