ΟΙ ΙΡΑΚΙΝΟΙ ΓΚΕΪ ΣΤΗΝ ΕΞΟΡΙΑ

Ο Αλί Χιλί μπήκε στη Μεγάλη Bρετανία το 2002 με ένα τρένο από το Άμστερνταμ (μέσω Παρισιού). Αντί για διαβατήριο, είχε μία φωτοτυπία καθώς του είχαν κλέψει πρωτότυπο. Στο σταθμό Waterloo ζήτησε πολιτικό άσυλο. Το Ιράκ υπήρξε αγγλική αποικία, ο Αλί είναι αγγλόφωνος, η Αγγλία ήταν γι’αυτόν ο επιθυμητός προορισμός. Οι βρετανικές αρχές είχαν άλλη γνώμη και τον έβαλαν στο επόμενο τρένο με προορισμό το Παρίσι. «Αποφάσισα ότι δεν θα έφευγα» διηγείται ο Αλί. «Είχα ένα λεπτό στη διάθεσή μου. Έσπρωξα τον αστυνόμο που με φύλαγε και πήδηξα από το παράθυρο στην αποβάθρα». Οι επιβάτες τον έβλεπαν να τρέχει ουρλιάζοντας στην αποβάθρα με έξι αστυνομικούς να τον κυνηγάνε. Σε λίγο βρισκόταν πεσμένος στο έδαφος με το κεφάλι του κάτω από τη μπότα ενός αστυνομικού. Μια φωνή του λέει «Εντάξει, ηρεμήστε, μπορείτε να μείνετε».

Για τον Αλί ήταν το τέλος μιας οδύσσειας. Με τον πόλεμο το Ιράκ πέρασε από τη δικτατορία στο χάος. Στις δύσκολες περιόδους οι μειονότητες μετατρέπονται γρήγορα σε αποδιοπομπιαίους τράγους. Τα διεθνή μέσα ενημέρωσης αναφέρονται συχνά στα βίαια επεισόδια σε βάρος της χριστιανικής μειονότητας του Ιράκ. Λίγοι δημοσιογράφοι όμως ασχολούνται με τη βία σε βάρος των σεξουαλικών μειονοτήτων ή με την ιστοσελίδα του αγιατολάχ Αλί Σιστανί, πνευματικού ηγέτη των σιιτών του Ιράκ, που ζητάει την δολοφονία των ομοφυλόφιλων «με το χειρότερο δυνατό τρόπο». Στο Λονδίνο ο Αλί έχει συναντήσει καμιά τριανταριά γκέι ιρακινούς πρόσφυγες. Οι περισσότεροι διατηρούν επαφές με τους φίλους τους που έμειναν πίσω μέσω του ταχυδρομείου ή του τηλεφώνου. Από τις πληροφορίες που συλλέγουν με αυτό τον τρόπο ένα πράγμα είναι ξεκάθαρο: μια σιωπηλή σφαγή λαμβάνει χώρα στο Ιράκ.

Ο Αλί αποφασίζει να δημοσιοποιήσει τις δολοφονίες. ‘Ερχεται σε επαφή με τον Πίτερ Τάτσελ, γνωστό βρετανό ακτιβιστή της οργάνωσης OutRage! Ο Τάτσελ έχει γίνει γνωστός για τις διαδηλώσεις που οργάνωσε εναντίον του ομοφοβικού δικτάτορα της Ζιμπάμπουε Ρόμπερτ Μουγκάμπε, για τον δικαστικό του αγώνα εναντίον των τραγουδιστών ρέγκε της Τζαμάικα – που αναγκάστηκαν να αφαιρέσουν από τα τραγούδια τους στίχους όπως «σκοτώστε τις αδελφές» - , αλλά και από το πανό με το οποίο υποδέχθηκε τον πρίγκιπα Κάρολο κατά το δεύτερο γάμο του – «Aυτός μπορεί να παντρευτεί δύο φορές, εγώ καμία». Ο Τάτσελ συμβούλευσε τον Αλί να εκμεταλλευτεί τις δυνατότητες που του προσφέρει το Ίντερνετ. Στη Νέα Υόρκη ο Νταγκ Άιρλαντ της ιστοσελίδας Direland κάλεσε τις αμερικανικές αρχές κατοχής να επιτρέψουν στους γκέι ιρακινούς την πρόσβαση στην πράσινη ζώνη ασφαλείας της Βαγδάτης, ενώ ταυτόχρονα επέκρινε τους αμερικανούς για τις προνομιακές σχέσεις που έχουν αναπτύξει με αρκετούς εξαιρετικά αιμοσταγείς φονταμενταλιστές σιίτες. Την εποχή του Σαντάμ, το ιρακινό σύνταγμα όριζε ότι η σαρία (ο ισλαμικός νόμος) αποτελεί «μία» εκ των βάσεων της ιρακινής νομοθεσίας. Στο καινούριο σύνταγμα, που καταρτίστηκε υπό την υψηλή εποπτεία της κυβέρνησης Μπους, η σαρία ορίζεται ως η «μοναδική» βάση της ιρακινής νομοθεσίας.

Από τη Νέα Υόρκη στο Λονδίνο οι πληροφορίες κυκλοφορούν. Γυρνώντας σπίτι της το πρωί μετά από βραδινή έξοδο, η Ντίνα Φαγιέκ, πολύ γνωστή τρανσέξουαλ του Ιράκ, συνελήφθη από σιίτες εξτρεμιστές που την έλουσαν με βενζίνη και την έκαψαν ζωντανή. Μία άλλη αγαπημένη τακτική των δολοφόνων: γνωριμία μέσω του Ίντερνετ, συνάντηση με το θύμα που καταλήγει σε απαγωγή και εξολόθρευσή του με ή χωρίς βασανιστήρια, και εγκατάλειψη της σορού στην άκρη του δρόμου με μία σφαίρα στο κεφάλι. Θηλυπρεπή αγόρια ξυλοκοπούνται μέχρι θανάτου στη μέση του δρόμου. Εργένηδες διατάσσονται να παντρευτούν άμεσα. Καινούριες μαρτυρίες προστίθενται καθημερινά. Τρομοκρατημένοι οι γκέι της Βαγδάτης, ζούνε κλεισμένοι στα σπίτια τους, καταφεύγουν σε σπίτια φίλων αν η γειτονιά τους είναι πολύ επικίνδυνη, ή προσπαθούν να μεταναστεύσουν σε γειτονικές χώρες. Τα ίδια τάγματα θανάτου απειλούν τις γυναίκες που δεν σκεπάζουν το κεφάλι τους, αλλά και τους άντρες που ντύνονται «με δυτικό τρόπο».

Ειρηνικά καταφύγια

Η μικρή κοινότητα των γκέι ιρακινών του Λονδίνου συναντιέται τα βράδια στο κλαμπ Hoppa, αγαπημένο στέκι των αραβο-μουσουλμάνων της πόλης. Το μαγαζί είναι ευρύχωρο, αλλά η διακόσμηση απλή. Στους τοίχους παραδοσιακές ζωγραφιές, στα πλατό η μουσική μας ταξιδεύει από τους ρυθμούς του Λιβάνου στο ράι και την ινδική μπάνγκρα. Μαζί με τους μουσουλμάνους, διασκεδάζουν Έλληνες και Κύπριοι του Λονδίνου. Εδώ συζητάνε με ένα ποτό στο χέρι, εκεί αγόρια χορεύουν δένοντας μια εσάρπα γύρω από τους γοφούς τους. Ορισμένοι Άγγλοι και κανα-δυό Γάλλοι του Λονδίνου επιχειρούν επίσης να γνωρίσουν αυτές τις ασυνήθιστες κοινότητες , ανθρώπους που τους φέρνει κοντά η επιθυμία τους να περάσουν καλά πέρα και πάνω από κάθε δυσκολία. Που και που ένα αγόρι ξεκινά να αυτοσχεδιάζει μία ιστορία από τις Χίλιες και μία Νύχτες και ένας κύκλος δημιουργείται γύρω του. Οι περισσότεροι γνωρίζονται ήδη μεταξύ τους, επικρατεί μια ατμόσφαιρα οικειότητας. Συζητάμε με έναν όμορφο Αλγερινό: «Είμαι εδώ οκτώ χρόνια, αισθάνομαι συμπάθεια για τους Ιρακινούς, ζούνε αυτά που ζούσαμε εμείς στην Αλγερία πριν ηρεμήσουν τα πράγματα. Πολλοί απ’ αυτούς προσπαθούν να διασκεδάσουν, αν και δεν έχουν ακόμα νέα από τους δικούς τους.»

Το επόμενο ραντεβού μας έχει κανονιστεί σε ένα σαφώς πιο πολυτελές περιβάλλον: το σαλόνι του Ζαϊντ. Η οικογένειά του είχε εγκατασταθεί στο Λονδίνο μετά την πτώση της μοναρχίας κατά τη δεκαετία του ΄50. Το πρώτο πράγμα που μας λέει: «Αυτό που πρέπει να καταλάβετε για τους Ιρακινούς είναι ότι είναι εξαιρετικά περήφανοι, σε βαθμό αλαζονείας, για την πολιτιστική τους κληρονομιά». Το σπίτι του, διακοσμημένο με έργα τέχνης από Ανατολή και Δύση αποτελεί δείγμα αυτής της κληρονομιάς: κάτω από τους πίνακες του μεγάλου σύγχρονου ιρακινού ζωγράφου Ισμαήλ Φατάχ αλ Τουρκ, αγόρια φλερτάρουν πάνω στις μαξιλάρες υπό το τρυφερό βλέμμα του Ζαϊντ. Πάνω από τον καναπέ, το ανατολίτικο πορτρέτο ενός αξιωματούχου προγόνου του Ζαϊντ με μουστάκι και τουρμπάνι ατενίζει με περήφανο βλέμμα που μας ταξιδεύει από το 19ο στον 21ο αιώνα.

«Όταν γνωρίζω γκέι από το Ιράκ, καταρχάς χαίρομαι γιατί είναι συμπατριώτες μου. Μου μιλάνε για τα προβλήματά τους που δεν μου προκαλούν έκπληξη, δεδομένης της κατάστασης. Υπήρχαν πάντα ομοφυλόφιλοι στο Ιράκ, αλλά δεν επιτρεπόταν να μιλάει κανείς γι’ αυτό. Όταν όμως ένας μεγάλος ποιητής υμνούσε τις χάρες των όμορφων εφήβων, οι πάντες καταλάβαιναν. Όπως όλος ο κόσμος γνώριζε ότι ο αντιβασιλέας, θείος του βασιλιά, που κυβερνούσε για ένα διάστημα στη θέση του, αγαπούσε τα αγόρια...Στη δεκαετία του ΄40 και του ΄50 ένα δίκτυο λεσβιών, με πιο διάσημη την τραγουδίστρια Ουμ Καλτούμ, επηρέασε αποφασιστικά την πολιτική κατάσταση σε όλη την περιοχή. Οι δολοφονίες των παραστρατιωτικών είναι κάτι καινούριο στο Ιράκ. Αλλά για μένα η ουσία του προβλήματος παραμένει η φτώχια. Όσο υπάρχει τέτοιο χάσμα ανάμεσα τους φτωχούς και του πλούσιους, οι γκέι θα την πληρώνουν».

Απειλές θανάτου

Την επομένη στα γραφεία της οργάνωσης OutRage! στο Λονδίνο, υπό το βλέμμα του Πίτερ Τάτσελ, ο Αλί γνωρίζει τον Αουντίσο. Είναι γκέι και του φαίνεται, οι φίλοι του τον φωνάζουν με γυναικείο ψευδώνυμο. Επιπλέον είναι χριστιανός. Με λίγα λόγια στη σύγχρονη Βαγδάτη αποτελεί στόχο. Οι βρετανικές αρχές απειλούν να τον απελάσουν, φοβάται και δεν το κρύβει. Παρόλα αυτά διστάζει να ζητήσει άσυλο ως ομοφυλόφιλος για οικογενειακούς λόγους: «Υπάρχουν πολλοί Ιρακινοί στο Λονδίνο, μόνο έτσι μπορείς να μείνεις εδώ!» του εξηγεί ο Αλί. Ο Αλί που βιώνει ένα πολιτισμικό σοκ. Στη Βαγδάτη έκανε εισαγωγές δίσκων με δυτική μουσική, κυρίως αμερικάνικη. Σήμερα οι Αμερικανοί έχουν καταλάβει τη χώρα του, και η πίστη του στην απελευθερωτική δύναμη του δυτικού πολιτισμού ταλαντεύεται. Όχι όμως και ο έρωτάς του για τη Δαλιδά [ντίβα της γαλλικής ντίσκο κατά τη δεκαετία του ΄70, αραβικής καταγωγής]: «Αν ποτέ έρθω στο Παρίσι θέλω να επισκεφτώ τον τάφο της. Για μας ήταν πολύ σημαντική». Για τους Άραβες η Δαλιδά ήταν η γέφυρα ανάμεσα στην μουσική της Ανατολής και αυτή της Δύσης…

Συγκινημένος ο Αλί αναπολεί τις καλές στιγμές της γκέι ζωής στο Ιράκ πριν τον πόλεμο, τις γιορτές σε μεγάλα ξενοδοχεία στις οποίες πολλές φορές παρευρισκόταν και ο γιος του Σαντάμ με κουστωδία σωματοφυλάκων και ένα περίστροφο περασμένο στη ζώνη, την πανταχού παρούσα μυστική αστυνομία, οι πράκτορες της οποίας γίνονταν συχνά και εραστές και την οδό Σαντούν (εκεί που οι Αμερικανοί γκρέμισαν το άγαλμα του Σαντάμ), το σημείο συνάντησης των Ιρακινών γκέι. «Τα προβλήματα ξεκίνησαν με τις οικονομικές κυρώσεις. Μωρά και άρρωστοι πέθαιναν από έλλειψη φαρμάκων. Πώς να παίξεις δυτική μουσική σε αυτές τις συνθήκες; Με την άφιξη των ξένων στρατευμάτων, τα πράγματα χειροτέρεψαν ακόμα περισσότερο». Με τα μάτια δακρυσμένα αναπολεί στην εξορία μια πατρίδα που έχει παραδοθεί στη φρίκη. Η μόνη του παρηγοριά είναι ότι η δράση του στο Λονδίνο μπόρεσε να ταρακουνήσει τα ύδατα στο Ιράκ.

Η γραμματεία του Αλί Σιστανί του τηλεφώνησε: «Εξαιτίας σας όταν αναζητάει κανείς το όνομά του στο Ίντερνετ, διαβάζει ιστορίες με αδελφές και δεν θέλουμε να φαίνεται μπλεγμένος με αυτά». «Αν αποσύρει τη θανατική καταδίκη του, εγώ θα αφαιρέσω οτιδήποτε τον αφορά από την ιστοσελίδα μου» ήταν η απάντηση του Αλί. Τελικά τα ομοφοβικά κηρύγματα όντως αφαιρέθηκαν από την ιστοσελίδα του Αλί Σιστανί, αν και παραμένουν οι απειλές εναντίον των λεσβιών. Του λέμε πόσο εξαιρετικό είναι που ένας φτωχός πρόσφυγας στο Λονδίνο μπόρεσε να λυγίσει έναν από τους ισχυρότερους άντρες του Ιράκ. Μας απαντά θλιμμένα «ένας άλλος αγιατολλάχ μόλις έκανε δηλώσεις σε έναν τηλεοπτικό σταθμό που εκπέμπει από το Λίβανο». Για τον αγιατολλάχ Αχμάντ αλ Μπαγκντατί μόνο ένα πράγμα μπορεί να γίνει με όσους θέλουν να παντρευτούν άτομα του ίδιου φύλου: «Να τους εκτελέσουμε, το συντομότερο δυνατό». Την επόμενη μέρα, μια καλή είδηση: σε ανακοίνωσή του το αμερικανικό Υπουργείο Εξωτερικών εκφράζει την ανησυχία του για τις δολοφονίες ομοφυλόφιλων στο Ιράκ. Εν τω μεταξύ αναμένονται ακόμα οι αντιδράσεις από γαλλικής πλευράς. Ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας εξέφρασε πρόσφατα τη συμπαράστασή του στους διωκόμενους γκέι του Ιράν. Προσεχώς ίσως ασχοληθεί και με τους Ιρακινούς. Ας του δώσουμε λίγο χρόνο…