ΦΙΛΗΘΕΙΤΕ ΓΙΑΤΙ ΧΑΝΟΜΑΣΤΕ

Η τελευταία έρευνα της επιστημονικής επιθεώρησης Scientific American το αποδεικνύει: ακόμα και οι φιλικότεροι και πιο "ανεκτικοί" ετεροφυλόφιλοι κατά βάθος αισθάνονται αποστροφή απέναντι σε οποιαδήποτε εκδήλώση τρυφερότητητας μεταξύ δύο αντρών. Αυτά είναι τα άσχημα νέα. Γιατί υπάρχουν και καλά νέα: αυτό δεν εξαρτάται από τη μόρφωση αλλά από την εμπειρία. Και μπορεί να αλλάξει!

Σχεδόν σε οποιοδήποτε μέρος τους κόσμου (εκτός από κάποιες ισλαμικές κοινωνίες) τα ετερόφυλα ζευγάρια εκδηλώνουν την τρυφερότητά τους στους δημόσιους χώρους εντελώς αυθόρμητα και χωρίς δέυτερη σκέψη: ζευγάρια περπατάνε πιασμένα χέρι-χέρι, αγκαλιάζονται, φιλιούνται και ανταλλάσσουν χάδια μπροστά σε άγνωστους τρίτους στο δρόμο, στα καταστήματα, στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Με εξαίρεση μόνο κάποιες συγκεκριμένες γειτονιές σε ορισμένες μεγαλουπόλεις της Δύσης, για τα γκέι ζευγάρια κάτι τέτοιο είναι απλά αδιανόητο.


Ακόμα και η πιο απλή και αυτονόητη εκδήλωση τρυφερότητας όπως ένα χάδι ή ένα φιλί όχι μόνο συνοδεύεται από άγχος, σφίξιμο και αγωνία, αλλά προϋποθέτει να ελεγχθεί προηγουμένως οπτικά όλη η γύρω περιοχή για να αποφευχθούν τα χειρότερα: από την απλή παρενόχληση μέχρι το χλευασμό και την επιθετικότητα. Πολύ συχνά τα ίδια τα ζευγάρια αυτολογοκρίνονται μόνο και μόνο για να μην αισθανθούν άβολα οι γύρω τους. Το θέμα της οικειότητας των γκέι ζευγαριών στην καθημερινότητά τους και των προβλημάτων που μπορεί να προκαλέσει μοιάζει με μια σπαζοκεφαλιά που λύνεται ακόμα πιο δύσκολα και από τα ακανθώδη νομικά ζητήματα όπως ο γάμος και η ανατροφή παιδιών.


Προσπαθώντας να μελετήσουν το ζήτημα, ερευνητές στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας χρησιμοποίησαν ένα δείγμα από "προοδευτικούς" και "ανοιχτόμυαλους" φοιτητές τους οποίους χώρισαν σε δύο ομάδες. Στην πρώτη ομάδα διηγήθηκαν την ιστορία του σκηνοθέτη ενός μουσικού βιντεο-κλιπ που είχε σαν αποτέλεσμα να γίνει "μόδα" το φιλί μεταξύ γκέι αντρών σε δημόσιους χώρους. Στη δεύτερη ομάδα η ιστορία ήταν ακριβώς η ίδια, μόνο που σε αυτή την περίπτωση η "μόδα" αφορουσε τα ετερόφυλα ζευγάρια. Και στις δύο περιπτώσεις τους τονίστηκε ότι ο σκηνοθέτης γνώριζε τις πιθανές συνέπειες, δεν είχε όμως την πρόθεση να τις προκαλέσει.


Αμέσως μετά οι φοιτητές ρωτήθηκαν αν είναι κακό να φιλιούνται δημόσια τα γκέι και τα στρέιτ ζευγάρια κι αν είναι κακό που αυτό το βιντεο-κλιπ τους ενθαρρύνει να το κάνουν. Και στις δύο περιπτώσεις οι "ανοιχτόμυαλοι" φοιτητές απάντησαν αυτό που αναμενόταν με βάση τους κανόνες της πολιτικής ορθότητας: δεν είναι κακό για κανένα να φιλιέται δημόσια, ούτε είναι κακό που ο σκηνοθέτης το προκάλεσε.


Στη συνέχεια όμως υποβλήθηκε στους φοιτητές ένα τρίτο ερώτημα: πιστεύετε ότι ο σκηνοθέτης προσπάθησε σκόπιμα να ενθαρρύνει μια τέτοια δημόσια συμπεριφορά; Ή δέχεστε αυτό που λέει, ότι δηλαδή αυτό που ακολούθησε δεν ήταν "σκόπιμο" εκ μέρους του; Στην περίπτωση των ετερόφυλων ζευγαριών οι φοιτητές δέχτηκαν τον ισχυρισμό του σκηνοθέτη. Στην περίπτωση όμως των γκέι ζευγαριών τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά: η μεγάλη πλειοψηφία δήλωσε ότι ο σκηνοθέτης το έκανε επίτηδες!


Φαινομενικά μπορεί αυτή η διαφορά μπορεί να μην έχει σημασία. Δεν είναι όμως έτσι. Οι ερευνητές έχουν παρατηρήσει ότι σε όλα τα ψυχολογικά τεστ οι άνθρωποι αποδίδουν "σκοπιμότητα" μόνο σε ενέργειες τις οποίες κατά βάθος θεωρούν κατακριτέες. Για παράδειγμα, αντιμέτωποι με δύο σενάρια σύμφωνα με τα οποία η επένδυση μιας εταιρείας στη μία περίπτωση βλάπτει και στην άλλη ωφελεί το περιβάλλον, οι ερωτώμενοι συνήθως αποδίδουν σκοπιμότητα στην πρώτη περίπτωση, ενώ θεωρούν ότι στη δεύτερη το αποτέλεσμα είναι τυχαίο.

Επιπλέον οι ερευνητές ανακάλυψαν και κάτι άλλο: αυτοί που αντιμετωπίζουν περισσότερο αρνητικά την ιδέα δύο αντρών που φιλιούνται είναι κατά κανόνα οι πιο "σιχασιάρηδες", δηλαδή αυτοί που έχουν τη μεγαλύτερη ευαισθησία σε πράγματα όπως το αίμα, οι μυρωδιές, τα σάπια τρόφιμα κτλ. Οι επιστήμονες εξηγούν ότι η αποστροφή είναι φυσική αντίδραση του οργανισμού απέναντι σε οτιδήποτε μπορεί να θεωρήσει νοσηρό ή ρυπογόνο και άρα οτιδήποτε μπορεί να τον εκθέσει σε μολύνσεις. Για πολλούς ανθρώπους οποιαδήποτε "ασυνήθιστη" ερωτική δραστηριότητα όπως το φιλί μεταξύ δύο αντρών εμπίπτει σε αυτή την κατηγορία.


Τα καλά νέα είναι ότι, αν και η αποστροφή είναι φυσική αντίδραση του οργανισμού, παρόλα αυτά έχει παρατηρηθεί ότι οι άνθρωποι μπορούν να εξοικειωθούν με διάφορα ερεθίσματα που την προκαλούν και τελικά να την ξεπεράσουν! Για παράδειγμα οι πρωτοετείς φοιτητές της ιατρικής αισθάνονται έντονη αποστροφή την πρώτη φορά που χρειάζεται να τεμαχίσουν ένα πτώμα στο νεκτροτομείο, με τον καιρό όμως το συνηθίζουν και το ξεπερνούν.


Το συμπέρασμα προκύπτει αβίαστα: όσο περισσότερο εκτίθενται οι ετεροφυλόφιλοι στη θέα δύο αντρών που φιλιούνται, τόσο πιο γρήγορα θα ξεπεράσουν την αποστροφή που ασυνείδητα αισθάνονται ακόμα και οι πιο ανοιχτόμυαλοι από αυτούς. Πόσο ρεαλιστικό είναι όμως να περιμένουμε από το κάθε ζευγάρι να ξεκινήσει την "επανάσταση" στο μικρόκοσμό του, στο δρόμο, το μετρό, το σινεμά ή το σούπερ-μάρκετ; Μέσα σε ένα περιβάλλον που μπορεί να αποδειχτεί από απλά εχθρικό έως και επικίνδυνο;


Kάπου εδώ μπαίνει και το θέμα της συμβολής των μέσων επικοινωνίας και κυρίως της τηλεόρασης και του κινηματογράφου που μπορεί να αποδειχτεί καθοριστική. Η εξοικείωση του κοινού με τέτοιες εικόνες δεν αποτελεί ούτε "προπαγάνδα" ούτε "προσηλυτισμό" όπως ισχυρίζονται ορισμένοι "προστάτες της νεολαίας". Είναι απλά το μοναδικό πράγμα που μπορεί να κάνει τη ζωή ορισμένων από μας μια ιδέα λιγότερο ψυχαναγκαστική και πολύ περισσότερο χαλαρή, ξέγνοιαστη και ελεύθερη.