Η ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ ‘00: ΜΙΑ ΓΚΕΪ ΑΝΑΔΡΟΜΗ

Τα ‘70s ήταν η δεκαετία της απελευθέρωσης. Τα ‘80s σημαδεύτηκαν από τη “μάστιγα του αιώνα”. Στα ‘90s η μόδα έγινε το παν και τα κορμιά έπρεπε να θυμίζουν γλυπτά του Πραξιτέλη. Τί θα έχανε όμως ένας γκέι άντρας αν έπεφτε για ύπνο στο πάρτι της χιλιετίας και τον ξυπνούσαν σήμερα; Αν μετά από χρόνια αποφασίσουμε να κοιτάξουμε πίσω τί θα μας έχει μείνει τελικά από την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα; Μια ματιά σε όσα θα θυμόμαστε -και κάποια που ίσως προτιμάμε να ξεχάσουμε - από τη δεκαετία του Μηδέν-Μηδέν.


Queer as Folk


Όχι μια ακόμα τηλεοπτική σειρά, αλλά κάτι που έμοιαζε με γκέι επανάσταση. Οι ζωές πέντε γκέι αντρών και ενός ζευγαριού γυναικών συμπυκνωμένες σε πέντε τηλεοπτικές σεζόν όπου κανένα θέμα δεν ήταν απαγορευμένο: από το Aids, τα ναρκωτικά και την ομοφοβική βία μέχρι τη σχέση με τους γονείς, το σεξ, τον έρωτα και την οικογένεια. Και μια ολόκληρη γενιά που ξενυχτούσε ή προγραμμάτιζε το βίντεο για τις 3 τα ξημερώματα, την ώρα που το Star πρόβαλλε τα επεισόδια της σειράς. Γιατί πριν ανακαλύψουμε τα download και το DVD υπήρχε ακόμα το βίντεο…

Γκάζι


Κάτι η παρακμιακή γοητεία μιας παρατημένης γειτονιάς που αναλάβαμε να βγάλουμε από την ”αφάνεια”, κάτι οι Oλυμπιακοί του 2004 και το Γκαζοχώρι έγινε Γκέι-ζι πριν καλά-καλά το καταλάβουμε. Δέκα χρόνια μετά, η ελπίδα ότι η Αθήνα θα μπορούσε να μπει στον παγκόσμιο χάρτη του γκέι τουρισμού μοιάζει με κακόγουστο αστείο. Με τα πλήθη να συρρέουν στο νέο σταθμό του μετρό, το γκέι nightlife στην πρωτεύουσα δείχνει να πάσχει από την ίδια έλλειψη φαντασίας με τη μαζική straight διασκέδαση: στριμωξίδι, μουσικές επιλογές που δεν ξεφεύγουν από την πεπατημένη, έξοδοι που μοιάζουν με καταναγκαστικά έργα σε μια γειτονιά που θυμίζει όλο και περισσότερο τον αχταρμά του Ψυρρή. Μόνο η σάουνα γιγαντώνεται….

Ηλεκτρονικό ψωνιστήρι

Όταν τον Αύγουστο του 1999 ένα ζευγάρι νοτιοαφρικανών αποφάσισε να βγάλει στον αέρα το Gaydar ούτε οι ίδιοι δεν φαντάζονταν τι θα ακολουθούσε. Για ποιο λόγο να ξεπαγιάζει κανείς στα πάρκα ή να ξεροσταλιάζει στα μπαράκια όταν μπορούσε να βρει αυτό που ψάχνει με ένα κλικ σαν να ξεφυλλίζει μενού από delivery πιτσαρίας; Απαραίτητο συστατικό τα stats και οι ακέφαλες φωτογραφίες με εσώρουχο (ή χωρίς) μπροστά στον καθρέφτη του μπάνιου. Ήταν η δεκαετία που όροι όπως “real”, “χώρος οκ” και “top, bottom, vers” έκαναν τα καλιαρντά γραφικό απολίθωμα κατάλληλο μόνο για τηλεοπτικές κωμωδίες και μεσημεριανάδικα. Και εξοικείωσαν τόσο τους γκέι με το Ίντερνετ που πλέον είμαστε παντού, από τα μπλογκ μέχρι το YouTube και το Facebook…

Γάμος και οικογένεια

Την αρχή έκανε η Ολλανδία το 2001. Από τότε την έχουν ακολουθήσει άλλες έξι χώρες, πέντε αμερικάνικες πολιτείες και ο δήμαρχος της Τήλου. Η ισότητα στο γάμο έγινε τη δεκαετία που τελειώνει πολιτικό ζήτημα που προκαλεί ζωηρές αντιπαραθέσεις στις ανεπτυγμένες χώρες και άλλοθι για διώξεις σε βάρος των ομοφυλόφιλων στις λιγότερο ανεπτυγμένες. Ας ελπίσουμε ότι σε δέκα χρόνια όλα αυτά θα είναι μια μακρινή ανάμνηση και ο καθένας θα μπορεί να κανονίσει τη ζωή του όπως του ταιριάζει. Γιατί η ζωή περνάει και δεν έχουμε την πολυτέλεια να χάσουμε κι άλλο χρόνο ως πολίτες Β’ κατηγορίας.

Brokeback Mountain

Χρειάστηκε ένας ταϊβανέζος σκηνοθέτης για να μετατρέψει ένα διήγημα 50 σελίδων με θέμα τον καταδικασμένο έρωτα ανάμεσα σε δύο καουμπόιδες στο μεγαλύτερο κινηματογραφικό γκέι ρομάντζο όλων των εποχών. Η ταινία του Ανγκ Λι μπορεί να μην κέρδισε το όσκαρ καλύτερης ταινίας το 2005, έκανε όμως ρεκόρ εισπράξεων για το είδος της και καθιέρωσε τη λέξη Brokeback ως συνώνυμο του κρυφού γκέι στο Χόλιγουντ. Έδωσε στον αδικοχαμένο Χιθ Λέτζερ την ευκαιρία για να ξεχωρίσει και σε όλους εμάς σκηνές - όπως αυτή με τα δύο πουκάμισα, το ένα προσεκτικά διπλωμένο μέσα στο άλλο - που θα θυμόμαστε όσες δεκαετίες κι αν περάσουν…

Δημήτρης Παπαϊωάννου


Ο άνθρωπος που συνέδεσε το όνομά του όσο κανείς με την επιτυχία του 2004 είναι και από τους ελάχιστους εν ζωή ανοιχτά γκέι καλλιτέχνες στην Ελλάδα – και σίγουρος ο μόνος που γνώρισε τόσο καθολική απήχηση. Μένει να δούμε πως θα χειριστεί το πέρασμα από τη θέση του “πρωτοποριακού δημιουργού” σε αυτή του “εθνικού καλλιτέχνη”. Σε μια εποχή που η αισιοδοξία του 2004 μοιάζει με μακρινή ανάμνηση, το όραμα, το αισθητήριο και η γνώση ανθρώπων όπως ο Παπαϊωάννου μας είναι περισσότερο απαραίτητα από ποτέ.

Αthens Pride

H εκδήλωση που ξεκίνησε σε ετήσια βάση το 2005 κατάφερε ξεκινώντας από λίγες εκατοντάδες να κατεβάζει πλέον στους δρόμους της Αθήνας μερικές χιλιάδες. Επιπλέον μπόρεσε να γίνει θεσμός, μια ημερομηνία που δεν λείπει από την ατζέντα όσων βρισκόμαστε τον Ιούνιο στην Αθήνα. Αυτό που δεν κατάφερε ήταν να γίνει η “μαγιά” για ένα πιο μαζικό και αποτελεσματικό πολιτικό κίνημα πέρα από το εθιμοτυπικό της εκδήλωσης και τις υπόλοιπες 364 μέρες του χρόνου. Ούτε μπόρεσε να βρει μιμητές σε άλλες ελληνικές πόλεις ή και στην Κύπρο…

Μετροσέξουαλ

Ο όρος που επινοήθηκε το 2002 για να περιγράψει τους άντρες που προσέχουν και ξοδεύουν για την εμφάνισή τους χωρίς να είναι απαραίτητα γκέι. Για τους μαρκετίστες ήταν η απόλυτη φαντασίωση και για πολλούς διάσημους άντρες (κυρίως αθλητές) το άλλοθι που έψαχναν για να μετατρέψουν το ναρκισσισμό τους σε επικερδή επιχείρηση κλείνοντας το μάτι στους γκέι καταναλωτές. Ντέιβιντ Μπέκαμ, Κριστιάνο Ρονάλντο και βέβαια η γαλλική ομάδα των Dieux Du Stade που ξεκίνησε σχολή με τα γυμνά της ημερολόγια το 2001: πλέον κάθε ομάδα που σέβεται τον εαυτό της βγάζει κι από ένα!

Η νεκρανάσταση της Eurovision

Η μαζική είσοδος νέων κρατών που διψούσαν για νίκες αλλά και η κατάργηση του κανόνα της “μητρικής γλώσσας” έδωσαν νέα πνοή σε ένα θεσμό που την προηγούμενη δεκαετία φαινόταν να αργοπεθαίνει από overdose ιρλανδέζικης μπαλάντας. Σε μια εποχή που η τηλεόραση έχει κατακλυστεί από διαγωνισμούς ταλέντων, το αυθεντικό “τσάμπιονς λιγκ των γκέι” απέκτησε ένα γιγαντισμό που θυμίζει πλέον αμερικάνικες υπερπαραγωγές. Όσο για την Ελλάδα, οι ψηλές θέσεις στη βαθμολογία αλλά και η έλλειψη μέτρου που μας χαρακτηρίζει φέρνουν το διαγωνισμό σταθερά στην κορυφή της ετήσιας τηλεθέασης.

Sex and the City

Παπούτσια, άντρες και κοκτέιλ κοσμοπόλιταν. ‘Η αλλιώς η άλλη εμβληματική επιτυχία της αμερικανικής τηλεόρασης και τα μεγαλύτερα Gay Icons της δεκαετίας. Τέσσερις γυναίκες της μεγαλούπολης, ανεξάρτητες και δυναμικές, τρώνε τα μούτρα τους και μαθαίνουν από τα παθήματά τους στο σεξ και τις σχέσεις. Τέσσερις γυναίκες που θα μπορούσαν να είναι γκέι άντρες (ίσως έτσι να έβγαζε περισσότερο νόημα η σειρά). Από την άλλη αν ήταν άντρες πώς θα χαζεύαμε τόσα επώνυμα συνολάκια;

François Sagat

Το απόλυτο σύμβολο του σεξ για τη δεκαετία που πέρασε. Ό,τι ήταν ο Τζο Νταλεσάντρο στα '70s, o Tζεφ Στράικερ στα '80s και τα αγόρια της Bel Ami στα '90s – και ακόμα περισσότερα. Ο διασημότερος πορνοστάρ της δεκαετίας υπήρξε πηγή έμπνευσης για γκέι καλλιτέχνες από τους Pierre et Gilles μέχρι τον Bruce La Bruce. Όποιο κι αν είναι το γούστο του καθενός, ο Φρανσουά συνδυάζει τα πάντα και τελικά αυτό είναι το μυστικό της επιτυχίας του: άντρας και αγόρι, τριχωτός και babyface, σκληρός και τρυφερός, τατουάζ που ψαρώνει και χαμόγελο που σκοτώνει.

Bareback

Τη δεκαετία που χάρη στα νέα φάρμακα πλέον κανείς δεν πεθαίνει από Aids, οι νέες γενιές μεγαλώνουν με πλήρη άγνοια κινδύνου. Οι καμπάνιες για τους κινδύνους του σεξ χωρίς προφύλαξη είναι πλέον σπάνιες. Στα κλαμπ των μεγάλων γκέι μητροπόλεων η χρήση ναρκωτικών που μειώνουν τις σεξουαλικές αναστολές έχει πάρει διαστάσεις επιδημίας. Στις “ερασιτεχνικές” πορνοσελίδες που ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια στο ίντερνετ το bareback από “απαγορευμένο” έχει γίνει μπανάλ. Και οι αριθμοί των νέων μολύνσεων δεν λένε να μειωθούν. Ας ελπίσουμε ότι “μόδα” είναι και θα περάσει – όσο γρηγορότερα, τόσο το καλύτερο….

Βερολίνο-Βαρκελώνη


Χάρη στις φτηνές πτήσεις των γνωστών εταιρειών αλλά και τη νοοτροπία του έλληνα γκέι που ξεσαλώνει με λιγότερες αναστολές όταν βρίσκεται εκτός συνόρων, τα δύο Β της Ευρώπης έγιναν ο αγαπημένος προορισμός των ελλήνων ταξιδιωτών για 5ήμερες ή ακόμα και 3ήμερες αποδράσεις αφήνοντας πόλεις όπως το Λονδίνο, το Παρίσι και το Άμστερνταμ να φάνε τη σκόνη τους. Αναρωτιέμαι αν ψάχνουμε εκεί αυτά που δεν βρίσκουμε εδώ ή μήπως δεν μας ενδιαφέρει ούτε καν να τους μιμηθούμε αφού είναι τόσο εύκολο να πεταχτούμε ως εκεί…

Allan Hollinghurst

Ο άνθρωπος που κέρδισε το Booker (το μεγαλύτερο βραβείο της αγγλόφωνης λογοτεχνίας) το 2004 απέδειξε με τη “Γραμμή της Ομορφιάς” ότι η ιστορία, η ζωή και η καθημερινότητα των ομοφυλόφιλων αντρών μπορούν να γίνουν το υλικό σπουδαίας λογοτεχνίας και ότι ο ίδιος είναι αυτή τη στιγμή ένας από τους μεγαλύτερους συγγραφείς παγκοσμίως. Στην Ελλάδα είχαμε την τύχη όχι μόνο να μας επισκεφτεί αλλά και να κυκλοφορούν όλα τα βιβλία του μεταφρασμένα στα ελληνικά.

Βραζιλία

Τη δεκαετία που μας πέρασε τα αρσενικά της Βραζιλίας αντικατέστησαν στη συλλογική γκέι φαντασίωση τα αγόρια της ανατολικής Ευρώπης. Ξεχάστε τους τερατόμορφους ποδοσφαιριστές που ξέραμε τις περασμένες δεκαετίες. Όπου και να κοιτάξει κανείς οι βραζιλιάνοι άντρες είναι πλέον περιζήτητοι και ο μοναδικός τους ανταγωνισμός προέρχεται από άλλες χώρες της ίδιας ηπείρου όπως η Αργεντινή ή η Κούβα. Μοντέλα από τη Βραζιλία, ταινίες από τη Βραζιλία, διακοπές στη Βραζιλία, σαγιονάρες από τη Βραζιλία – ήταν μια δεκαετία που κανείς δεν μπορούσε να ξεφύγει από το σεξ-απίλ των καριόκας.

Αιματοβαμμένη Ανατολή

Οι γκέι και τις λεσβίες στις χώρες της Μέσης Ανατολής σίγουρα εύχονται να μην επιστρέψει η δεκαετία που μόλις τελειώνει. Αίγυπτος, Μαρόκο, Σαουδική Αραβία, Ιράκ, Ιράν – παγιδεύσεις, συλλήψεις, δίκες-παρωδία, βασανιστήρια, τάγματα θανάτου, εκτελέσεις. Στο πρόσωπο της πιο ευάλωτης ομάδας οι φανατικοί αποφάσισαν να τιμωρήσουν αυτό που στα μάτια τους συμβολίζει το “δυτικό ιμπεριαλισμό”. Σε μια περιοχή που η ομοφυλοφιλία όχι μόνο δεν είναι ξενόφερτη αλλά έχει παράδοση αιώνων. Σε μια περιοχή που κάποτε οι ευρωπαίοι πήγαιναν για να ζήσουν ό,τι ήταν απαγορευμένο τις πατρίδες τους. Τί θα έλεγε ο Καβάφης αν ζούσε σήμερα;

Αντί για επίλογο: Δέκα χρόνια νεότεροι δεν μπορούμε να γίνουμε, ας ελπίσουμε όμως ότι γίναμε δέκα χρόνια σοφότεροι :-)

Εσείς τί θα θυμάστε περισσότερο από τη δεκαετία που πέρασε;