.

.
Κάθε Δευτέρα στην Athens Voice (κλικ)

Δευτέρα 18 Νοεμβρίου 2013

ΤΟ ΑΝΔΡΙΚΟ ΓΥΜΝΟ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ

[Αναδημοσίευση από τον ιστότοπο της εφημερίδας Athens Voice όπου μπορείτε να διαβάσετε και τα σχετικά σχόλια.]

mercury - pierre et gilles

«Αρσενικό/Αρσενικό» είναι ο αρκετά ομοερωτικός τίτλος της έκθεσης που τρέχει μέχρι τις 2 Ιανουαρίου προσελκύοντας χιλιάδες επισκέπτες στο Μουσείο ντ' Ορσέ της γαλλικής πρωτεύουσας. Μια έκθεση που συγκεντρώνει γύρω στα 200 έργα τέχνης με κοινό θέμα το ανδρικό γυμνό από το 1800 μέχρι σήμερα. Ο τίτλος αποτελεί αναφορά στην περίφημη έκθεση «Αρσενικό/Θηλυκό» που φιλοξενήθηκε στο Κέντρο Πομπιντού πριν από 20 χρόνια περίπου. Εντυπωσιακός σιδηροδρομικός σταθμός της εποχής του Μπελ Επόκ, το Μουσείο ντ' Ορσέ εγκαινιάστηκε το 1986 και η μόνιμη συλλογή του είναι αφιερωμένη στην τέχνη του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα.

Πρόκειται για την πρώτη έκθεση με θέμα το ανδρικό γυμνό που διοργανώνεται οπουδήποτε στον κόσμο, μετά από μία πολύ μικρότερη που είχε φιλοξενηθεί στο Μουσείο του Λεοπόλδου στη Βιέννη μόλις πέρσι. «Το γυναικείο γυμνό έχει καταντήσει κοινότοπο, όμως το ανδρικό γυμνό έχει ακόμα τη δύναμη να σοκάρει» είναι η εξήγηση που δίνει γι'αυτό ο διευθυντής του Μουσείου. Σε αντίθεση με τη Βιέννη, τα εκθέματα στο Παρίσι δεν ακολουθούν κάποια χρονολογική σειρά αλλά έχουν χωριστεί σε θεματικές ενότητες όπως το κλασικό ιδανικό, το αθλητικό γυμνό, το ηρωικό γυμνό, το βασανισμένο σώμα, το ερωτικό σώμα κτλ.

Η επιλογή αυτή των επιμελητών είχε σαν αποτέλεσμα η έκθεση να επικριθεί για έλλειψη επιστημονικότητας. Οι επικριτές θεωρούν πως πετυχαίνει τον εμπορικό αλλά όχι τον επιστημονικό της στόχο, συσσωρεύοντας έργα μεγάλων αλλά και ελασσόνων καλλιτεχνών χωρίς να δίνει σαφή εικόνα για την εξέλιξη των καλλιτεχνικών ρευμάτων, τις μεταξύ τους αλληλεπιδράσεις ή την επιρροή των κοινωνικο-πολιτικών συνθηκών κάθε εποχής. Οι υπεύθυνοι του μουσείου απαντούν ότι προτίμησαν η προσέγγισή τους να είναι περισσότερο εκλεκτική και λιγότερο ιστοριογραφική. Και ότι δεν φοβούνται τις αντιδράσεις: «Το πιθανότερο είναι να κατηγορηθούμε για σεμνοτυφία. Για να το πούμε χοντρά, η έκθεση περιλαμβάνει ελάχιστες στύσεις.»

Γνωρίζοντας ότι τα ελληνικά μουσεία διαθέτουν μερικά από τα πιο λαμπρά παραδείγματα ανδρικού γυμνού στην ιστορία της τέχνης, ας ελπίσουμε ότι η γαλλική έκθεση θα βρει πολύ σύντομα μιμητές και στην Ελλάδα. Μέχρι τότε μπορούμε να θαυμάσουμε κάποια από από τα έργα που εκτίθενται αυτές τις μέρες στο Παρίσι.

 

Νεοκλασικισμός ή η λατρεία του κλασικού ιδεώδους.

academie d homme - jackues louis david Σπουδή ανδρός (Πάτροκλος) - Ζακ-Λουί Νταβίντ

Jean-Baptiste Frédéric Desmarais - Le Berger Pâris Ο βοσκός Πάρις - Ζαν-Μπατίστ Φρεντερίκ Ντεμαρέ

Jean Hippolyte Flandrin - Young Man Sitting by the Seashore Νεαρός καθισμένος στην ακροθαλασσιά - Ζαν-Ιπολίτ Φλαντρέν

cain, taormina - wilhelm von gloeden Ο Κάιν στην Ταορμίνα της Σικελίας - Βίλχελμ φον Γκλέντεν


Το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα
ο νεοκλασικισμός εκφυλίστηκε σε ένα επίσημο, ακαδημαϊκό στιλ με ιλαροτραγικά κάποιες φορές αποτελέσματα.

Henri Camille Danger - Fléau!, Η Μάστιγα - Ανρί-Καμίλ Ντανζέ

mort pour la patrie-jean jules antoine lecomte de nouy Νεκρός για την πατρίδα - Ζαν-Ζιλ Αντουάν Λεκόντ ντε Νουί

 

Κρατώντας τις αποστάσεις του από το «κλασικό ιδεώδες» οι μεγάλοι καλλιτέχνες της εποχής στράφηκαν προς μία πιο ρεαλιστική απεικόνιση.

Auguste Rodin - L'Age d'airain Η εποχή του χαλκού - Ογκίστ Ροντέν

Georges Minne - Agenouillé à la fontain Γονατιστός στην πηγή - Ζορζ Μιν

Henri Greber - Coup de grisou Έκρηξη σε ορυχείο - Ανρί Γκρεμπέρ

 

Η ρομαντική αντίδραση στον ωμό ρεαλισμό ονομάστηκε συμβολισμός.

Gustave Moreau -  Jason Ιάσονας - Γκιστάβ Μορό

Jean Delville - L'Ecole de Platon Η σχολή του Πλάτωνα (λεπτομέρεια) - Ζαν Ντελβίλ

Sir Edward Burne-Jones - La Roue de la Fortune Ο τροχός της τύχης - Έντουαρντ Μπερν-Τζόουνς

Adolphe William Bouguereau - Égalité devant la mort Ισότητα μπρος τον θάνατο - Αντόλφ-Γουίλιαμ Μπουγκερό

Η θρησκευτική τέχνη έδωσε συχνά στους καλλιτέχνες την αφορμή να ασχοληθούν με το ανδρικό γυμνό. Αγαπημένο τους θέμα το μαρτύριο του Αγίου Σεβαστιανού καθώς η έκθεση περιλαμβάνει εννέα πίνακες με το συγκεκριμένο θέμα!

537px-William-Adolphe_Bouguereau -_The_Flagellation_of_Our_Lord_Jesus_Christ Η μαστίγωση του Ιησού - Αντόλφ-Γουίλιαμ Μπουγκερό

angel sarraga - saint sebastian Ο Άγιος Σεβαστιανός - Ανχέλ Σαράγκα

saint sebastian - alfred courmes Ο Άγιος Σεβαστιανός - Αλφρέντ Κουρμ

 

Η έλευση του ιμπρεσιονισμού, του εξπρεσιονισμού και των λοιπών ρευμάτων της μοντέρνας τέχνης είχε σαν αποτέλεσμα να υποχωρήσει η απεικόνιση του γυμνού ανδρικού σώματος αφενός λόγω της αποστροφής των καλλιτεχνών απέναντι στον κλασικισμό, αφετέρου λόγω των αυξανόμενων αντιδράσεων που συναντούσαν οι ομοερωτικές αναπαραστάσεις. Δεν λείπουν όμως κάποια έργα και από αυτή την περίοδο.

le-pecheur-a-l-epervier - frederic bazille Ψαράς με δίκτυ - Φρεντερίκ Μπαζίλ

baigneurs - paul cezanne Οι Λουόμενοι - Πολ Σεζάν

edvard munch - bathers Λουόμενοι - Έντβαρντ Μινχ

self portrait kneeling - egon schiele Γονατιστή αυτοπροσωπογραφία - Έγκον Σίλε

teenagers- pablo picasso Έφηβοι - Πάμπλο Πικάσο

philip halsman - jean cocteau and friend Ο Ζαν Κοκτό με έναν φίλο του - Φίλιπ Χάλμαν


Το ναζιστικό καθεστώς χρησιμοποίησε
τον κλασικισμό για τα μνημεία του αλλά οι αναπαραστάσεις της ωμής δύναμης μοιάζουν αποκομμένες από οποιοδήποτε ερωτικό στοιχείο. Αντίθετα στη Σοβιετική Ρωσία ο Αλεξάντρ Ντεϊνέκα χρησιμοποίησε το επίσημο στιλ του «σοσιαλιστικού ρεαλισμού» για να εκφράσει με ασφάλεια τις ομοερωτικές του φαντασιώσεις.

active life - breker Ενεργητική ζωή - Άρνο Μπρέκερ

 

alexandr deineka- shower after the battle Στα ντους μετά τη μάχη - Αλεξάντρ Ντεϊνέκα

 

Και βέβαια από την έκθεση δεν λείπει η σύγχρονη ομοερωτική τέχνη.

achilles - pierre et gilles Αχιλλέας- Πιερ και Ζιλ

 

three figures - francis bacon Τρεις φιγούρες - Φράνσις Μπέικον

΄

death of abel - kehinde wiley Ο θάνατος του Άβελ - Κεχίντε Γουάιλι

 

by the pool - david hockney Ηλιοθεραπεία - Ντέιβιντ Χόκνεϊ

 

the bath - paul cadmus Το Λουτρό - Πολ Κάντμους