ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΖΩΑΚΙ ΣΑΣ ΕΙΝΑΙ ΓΚΕΪ

Είναι ο άνθρωπος το μοναδικό πλάσμα του ζωϊκού βασιλείου που εμφανίζει ομοφυλοφιλική συμπεριφορά; Κάθε άλλο! Οι επιστήμονες έχουν ήδη καταγράψει ομοφυλοφιλικές επαφές σε περισσότερα από 400 είδη ζώων. Όμως όλες οι θεωρίες σχετικά με το τί καθορίζει τη σεξουαλικότητα των ζωντανών οργανισμών (είναι θέμα κληρονομικότητας; είναι θέμα ανατροφής; ή απλά ένας τρόπος για να κάνουμε καλύτερο σεξ;) δεν έχουν καταφέρει να απαντήσουν σε ένα βασικό ερώτημα: εφόσον οι ομοφυλόφιλοι είναι λιγότερο πιθανό να αποκτήσουν απογόνους πώς δεν έχουν εξαφανιστεί;

Για να απαντήσουν στο ερώτημα, ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας μελέτησαν την ομοφυλοφιλική συμπεριφορά θηλαστικών, πτηνών, ερπετών, ψαριών – ακόμα και εντόμων! Σκοπός τους να βρουν τί εξυπηρετεί η ομοφυλοφιλία από βιολογικής άποψης – με άλλα λόγια σε τί βοηθάει τη διαιώνιση των ειδών. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας υπάρχουν πέντε βασικές θεωρίες που μπορούν να εξηγήσουν τη βιολογική σκοπιμότητα της ομοφυλοφιλίας:

1. Η θεωρία των αποδυτηρίων. Όποιος έχει βρεθεί σε αποδυτήρια μετά από έναν αθλητικό αγώνα γνωρίζει ότι τα σεξουαλικά πειράγματα και υπονοούμενα αποτελούν τον κανόνα σε ομάδες νεαρών και θερμόαιμων αρσενικών. Κατά τον ίδιο τρόπο τα ρινοδέλφινα δελφίνια χρησιμοποιούν τις ομοφυλοφιλικές επαφές για την ενίσχυση των κοινωνικών δεσμών ανάμεσα στα αρσενικά μιας ομάδας. Τα αρσενικά ρινοδέλφινα όχι μόνο ζευγαρώνουν μεταξύ τους αλλά πολλές φορές χρησιμοποιούν για τη διείσδυση και το ρύγχος τους! Το φαινόμενο είναι πολύ συνηθισμένο αφού υπολογίζεται ότι οι μισές επαφές τους είναι με άτομα του ίδιου φύλου. Αλλά και οι χιμπατζήδες μπονόμπο εκτονώνουν τις κοινωνικές εντάσεις μέσω των ομοφυλοφιλικών επαφών που διευκολύνουν τη συμφιλίωση με άλλα μέλη της ομάδας . Τέλος τα αρσενικά φίδια του γένους Θαμνόφις ζευγαρώνουν όταν είναι μόνα ώστε να ρυθμίσουν τη θερμοκρασία του σώματός τους και να μην πεθάνουν από το κρύο.

2. Η θεωρία του ευνουχισμού. Από ό,τι φαίνεται πολλά αρσενικά ζευγαρώνουν με άλλα αρσενικά ώστε να εμποδίσουν την πρόσβασή τους σε θηλυκά. Για παράδειγμα ο σεξουαλικός ανταγωνισμός ανάμεσα στις αρσενικές μύγες-κοπροφάγους είναι ιδιαίτερα έντονος. Σε αυτές τις περιπτώσεις τα αρσενικά ζευγαρώνουν με άλλα αρσενικά προκειμένου να τα ακινητοποιήσουν για όσο το δυνατόν περισσότερο. Με αυτό τον τρόπο βρίσκονται σε πλεονεκτικότερη θέση για να αρπάξουν κάποια θηλυκή μύγα που θα τύχει να περάσει από δίπλα τους! Από την άλλη σε πολλά θηλαστικά όπως οι βίσονες το κυρίαρχο αρσενικό ζευγαρώνει με τα υπόλοιπα αρσενικά της ομάδας προκειμένου να επιβεβαιώσει την κυριαρχία του στην αγέλη. 3. Η θεωρία του “με συγχωρείτε λάθος”. Σε πολλά έντομα η ομοφυλοφιλική συμπεριφορά είναι αποτέλεσμα σύγχυσης. Για παράδειγμα πολλές αρσενικές φρουτόμυγες φλερτάρουν με άλλα αρσενικά γιατί τους λείπει ένα γονίδιο που επιτρέπει να ξεχωρίζουν ανάμεσα στα δύο φύλα. Το ίδιο συμβαίνει και σε πολλούς αρσενικούς φρύνους που σπεύδουν να ζευγαρώσουν με άλλους αρσενικούς μέχρι που οι τελευταίοι με ένα ειδικό κάλεσμα ενημερώνουν τον επίδοξο εραστή για το “λάθος” του. Σε κάποια είδη ψαριών της Κεντρικής Αμερικής τα αρσενικά μιμούνται την εμφάνιση των θηλυκών για να μπερδέψουν τους ανταγωνιστές τους: Για παράδειγμα εμφανίζουν στα πλευρά τους μια μαύρη κηλίδα που είναι χαρακτηριστικό των θηλυκών. Με αυτό τον τρόπο τα άλλα αρσενικά αντί να τα διώξουν προσπαθούν να τα προσεγγίσουν ! Όπως συμβαίνει συχνά και στους ανθρώπους τα πιο βαρβάτα αρσενικά τελικά μένουν μπουκάλα…

4. Η θεωρία του “παίζω και μαθαίνω”. Τα πιο νεαρά ζώα (και κυρίως τα αρσενικά – κάτι που συμβαίνει και στους ανθρώπους) πειραματίζονται σεξουαλικά με άτομα του ίδιου φύλου σε μικρή ηλικία, κάτι που μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες αναπαραγωγικής επιτυχίας αργότερα όταν θα είναι έτοιμα να ζευγαρώσουν με το αντίθετο φύλο. Για παράδειγμα έχει διαπιστωθεί ότι οι αρσενικές φρουτόμυγες που “πειραματίζονται” περισσότερο σε νεαρή ηλικία αποκτούν κατά μέσο όρο περισσότερους απογόνους στη διάρκεια της ζωής τους.

5. Η θεωρία του “κούκου”. Τα αρσενικά σκαθάρια πολλές φορές ζευγαρώνουν με άλλα αρσενικά προκειμένου να μπερδέψουν το σπέρμα τους με αυτό των ανταγωνιστών τους. Με αυτό τον τρόπο όταν ο ανταγωνιστής βρεθεί με κάποιο θηλυκό είναι πολύ πιθανό να περάσει και το σπέρμα του εραστή του μαζί με το δικό του, αυξάνοντας τις πιθανότητες το σκαθάρι να αποκτήσει απογόνους ακόμα κι αν το ίδιο δεν καταφέρει να ζευγαρώσει με θηλυκό!

Το μειονέκτημα βέβαια αυτών των θεωριών είναι ότι σχεδόν όλες προσπαθούν να εξηγήσουν την ομοφυλοφιλική συμπεριφορά πάντα μέσα από τη σκοπιά της ετεροφυλοφιλίας και της αναπαραγωγής των ειδών. Πάντως αν και οι ομοφυλοφιλικές επαφές στα περισσότερα είδη τείνουν να είναι περιστασιακές και αυτός ο κανόνας έχει τις εξαιρέσεις του: οι ερευνητές βρήκαν ότι στα άλμπατρος της Χαβάης το ένα τρίτο των ζευγαριών αποτελείται από δύο θηλυκά που φτιάχνουν φωλιά, κλωσάνε και μεγαλώνουν τα μικρά τους μαζί. Κάτι αντίστοιχο συνηθίζουν και οι αρσενικοί μαυροσκούφηδες πιγκουίνοι που υιοθετούν ανεπιθύμητα αυγά και μένουν μαζί για να μεγαλώσουν τα μικρά. Μια τέτοια ιστορία στο ζωολογικό κήπο της Νέας Υόρκης υπήρξε η αφορμή να γραφτεί ένα διάσημο παιδικό βιβλίο για τα παιδιά που μεγαλώνουν με γονείς του ίδιου φύλου…

‘Αλλωστε ούτε οι σταθερές σχέσεις ανάμεσα σε αρσενικά και θηλυκά με σκοπό το μεγάλωμα των παιδιών είναι ιδιαίτερα συνηθισμένες στο ζωϊκό βασίλειο καθώς τις συναντάμε (και πάλι) μόνο σε ορισμένα είδη πτηνών. Στα θηλαστικά συνήθως το μεγάλωμα των μικρών αναλαμβάνουν τα θηλυκά είτε μόνα τους είτε σε αγέλες…